Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Peygamberlerin ortak özellikleri vardır. Bunlar: ‘Sıdk’, ‘Emanet’,‘Fetanet’, ‘İsmet’ ve ‘Tebliğ’dir. Sıdk, peygamberlerin her zaman doğru olduklarını ve hiçbir zaman yalan söylemediklerini belirtir. Emanet, peygamberlerin güvenilir kimseler olduğunu, hiçbir zaman aldatmadıklarını belirtir. Fetanet, peygamberlerin üstün zekâya sahip kimseler olduğunu ifade eder. Peygamberlerin hata yapmaktan korunmuş olmaları, ‘İsmet’ sıfatına sahip oluşları nedeniyledir. Peygamberlerin, Allah’tan aldıkları mesajı insanlara eksiksiz bildirmeleri, ‘Tebliğ’ sıfatına sahip oluşlarının bir gereğidir.

Yanıt Açıklaması: Yahvist metin M.Ö. X. Yüzyılda kaleme alınmıştır ve Tevrat içindeki en eski metindir. Tanrı adı olarak Yahve kullanılmakta ve bu metinlerde İsrail’in seçilmişliğine vurgu yapılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mecusilikte her çocuk 15 yaşına geldiğinde kendisi için bir çeşit dine giriş (inisiyasyon) töreni sayılabilecek bir tören düzenlenir.

Yanıt Açıklaması: Babtistler 1682’de Peder William Screven tarafından Güney Karolina eyaletinin Charleston kentinde kuruldu. Babtist, Tanrı’ya inananların mutlaka vaftiz edilmesi, vaftizin de suya daldırma şeklinde olması gerektiğini savunan hareket mensuplarına verilen addır. 16. yüzyıl sonlarında cemaatlerini Devlet Kilisesinden bağımsız saymışlar, “Kutsallar Cemaati” adıyla aralarında bir birlik oluşturmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Sâbiî ibadetleri arasında en önemli olanı boy abdesti ya da vaftizdir. Masbuta, tamaşa ve rişama şeklinde üç çeşit dini yıkanma/temizlenme ayini vardır.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Yahudi hukukuna göre bir kişinin yahudi kabul edilmesi öncelikle Yahudi bir anneden doğmuş olma şartına bağlıdır. Yahudi olunmaz, Yahudi doğulur sözü de bu temel kuralı yansıtmaktadır. Dolayısıyla baba Yahudi olsa bile, anne Yahudi değilse çocuk Yahudi sayılmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: ‘Çocuklar vaftiz edilmekle veya organlarının miron yağıyla (kutsanmış yağ) yağlanmasıyla şeytani kuvvetlere karşı korunmuş, mühürlenmiş sayılır’ ve ‘Papazlar evlenebilirler. Fakat keşişler, piskoposlar ve patrikler evlenemezler. Boşanmaya bazı şartlarla izin verilir.’ Özellikleri Ortodoks Mezhebine aittir. ‘Kilisede hiyerarşi olamaz. Papanın ve piskoposların Hıristiyanlar üzerinde, onlara hizmet dışında yetkileri yoktur.’ ve. ‘Cemaat papaz olarak kimi seçerse kutsama işini yani vaftiz, evharistiya gibi ayinleri o yapar.’ Özellikleri ise Protestan Mezhebine aittir. ‘Roma Kilisesi diğer kiliselerin rûhânî merkezidir ve hepsinden üstündür. Kilise dışında kurtuluş yoktur. İncil’i yorumlama yetkisi Kilise’ye aittir.’ Özelliği ise Katolik Mezhebine aittir.

Yanıt Açıklaması: Babası, Hz. Muhammed’in doğumundan birkaç hafta önce ölmüş, ailenin bakımını dedesi Abdülmuttalib üstlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hanefilik, Ehl-i Sünnet içerisinde yer alan en önemli fıkhî mezheplerden biridir. Kurucusu, 8. yüzyılda yaşamış olan İmam-ı Azam Ebu Hanife’dir. Numan bin Sabit olarak da bilinen Ebu Hanife, 700 yılı civarında Kûfe’de doğmuş ve 770 yılında Bağdat’ta vefat etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kefaret Günü (Yom Kipur): Tişri ayının onuncu günü Kefaret günüdür ve Yahudi takviminin en kutsal günü kabul edilmektedir. Roş ha-Şana’da yazılan kader defterleri, on günün sonunda Kefaret günü mühürlenmektedir. Yahudiler bu günde oruç tutarlar. Çardaklar Bayramı (Sukot) : Tişri ayının 15-21 günlerinde kutlanan bayramdır. Hasat bayramı da denilen Çardaklar Bayramı, Mısır’dan çıkış sırasında çölde geçirilen günlerin anıldığı, aynı zamanda Tevrat’ta üç büyük hac bayramı olarak sözü edilen ve  tüm İsrail erkeklerinin Mabede gelip takdime ve kurban sunmakla yükümlü olduğu bir bayramdır.  Tevrat’ı Hatim Bayramı: Tişri ayının yirmi ikinci günü, Tevrat’ın hatmedilmesine yönelik kutlama yer almaktadır. Yıl boyunca okunan Tevrat’ın tamamlanıp tekrar baştan okunmaya başlandığı ve on üç yaş altındaki çocukların gençlik duası söylemek üzere çağrıldığı bu merasimin en önemli özelliği, kutsal dolaptan çıkarılan Tevrat rulosunun ilahi, dua ve dans eşliğinde sinagogun içinde cemaat arasında yedi defa dolaştırılmasıdır.  Pesah Bayramı: Yahudi bayramları arasında mazisi en eski dönemlere dayanan, “Bahar Bayramı”, Özgürlük Bayramı” ve Hamursuz Bayramı” olarak da bilinen Pesah (Fısıh.) bayramı, İbrani takvimine göne Nisan ayının 15’inde kutlanmaktadır ve Yahudi hac bayramlarından ilkidir. İsrailoğullarının Mısır’dan çıkışlarının yadedildiği bu bayram, günümüzde Yahudilerin en fazla rağbet ettikleri bayramların başında gelmektedir.   Haftalar Bayramı (Şavuot)  Şavuot, İbrainice’de haftalar anlamındadır. Batı kültüründe Pentacost diye de adlandırılmaktadır ve Ellinci Gün anlamında Yunanca bir kelimedir. Tevrat’ın, İsraloğullarına veriliş günü olarak kabul edilir. Yahudi takvimine göre Sivan ayının altıncı günü kutlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tevrat, kendi içinde Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye alt bölümlerinden oluşmaktadır. Peygamberler (Nevim): Yeşu, Hakimler, Samuel (I-II), Krallar (I-II), İşaya, Yeremya, Hezekiel, Hoşea, Yoel, Amos, Ovadya, Yunus, Mika, Nahum, Habakkuk, Tsefanya, Haggay, Zekarya ve Malaki bölümlerinden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Peygamberlerin ortak özellikleri vardır. Bunlar: ‘Sıdk’, ‘Emanet’, ‘Fetanet’, ‘İsmet’ ve ‘Tebliğ’dir. Sıdk, peygamberlerin her zaman doğru olduklarını ve hiçbir zaman yalan söylemediklerini belirtir. Emanet, peygamberlerin güvenilir kimseler olduğunu, hiçbir zaman aldatmadıklarını belirtir. Fetanet, peygamberlerin üstün zekaya sahip kimseler olduğunu ifade eder. Peygamberlerin hata yapmaktan korunmuş olmaları, ‘İsmet’ sıfatına sahip oluşları nedeniyledir. Peygamberlerin, Allah’dan aldıkları mesajı insanlara eksiksiz bildirmeleri, ‘Tebliğ’ sıfatına sahip oluşlarının bir gereğidir.

Yanıt Açıklaması: Papa tek otorite değildir ve yanılmazlığı yoktur. Hıristiyanlığı bilen herkes otoritedir. Papanın dünyevi hiçbir yetkisi yoktur ve imparatordan üstün değildir. Kilisede hiyerarşi olamaz. Papanın ve piskoposların Hıristiyanlar üzerinde, onlara hizmet dışında yetkileri yoktur.

Yanıt Açıklaması: Müşriklerin müslümanlara karşı uyguladıkları işkenceler artınca, Hz. Peygamber bazı Müslümanların kendi memleketlerini terk ederek Habeşistan’a hicret etmelerini tavsiye eder. Onları, o dönemde adaletli bir kralın hüküm sürdüğü ve insanların zulme uğramadığı Habeşistan krallığına gitmeye teşvik eder. Bunun üzerine, Müslümanların önemli bir kısmı Mekke’den Habeşistan’a hicret eder.

Yanıt Açıklaması: 1682’de Peder William Screven tarafından Güney Karolina eyaletinin Charleston kentinde kuruldu. Babtist, Tanrı’ya inananların mutlaka vaftiz edilmesi, vaftizin de suya daldırma şeklinde olması gerektiğini savunan hareket mensuplarına verilen addır. 16. yüzyıl sonlarında cemaatlerini Devlet Kilisesinden bağımsız saymışlar, “Kutsallar Cemaati” adıyla aralarında bir birlik oluşturmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Sasanilerin yıkılması ve İran’ın İslâm egemenliğine girmesiyle birlikte Mecusilik hızla gerileme sürecine girmiştir. Müslüman yöneticiler Mecusilere Zımmi muamelesi yapmıştır. “Onlara Ehli Kitab gibi muamele yapın” diyen Hz. Muhammed’in bizzat kendisi Yemen ve Hecer Mecusilerine bu muameleyi yapmıştır. Hz. Muhammed, onların kadınlarıyla evlenmemek ve kestiklerini yememek kaydıyla cizyeye bağlanmasına izin vermiştir. Emeviler ve Abbasiler döneminde zaman zaman Mecusilere karşı takibatlar yapılmış, ateşgedeler yıkılmış ya da mescide dönüştürülmüştür. Nitekim Mecusilerin bazıları İran dışına, özellikle Hindistan’a göç etmek durumunda kalmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Kur’an’da Hz. İsa onbeş surede doksanüç ayette ismi veya bir sıfatı ile zikredilmektedir. Bu ayetlerde doğumunun müjdelenmesi, dünyaya gelişi, tebliği, mucizeleri, dünyevi hayatının sonu ve Allah katına yükseltilişi ele alınmaktadır. Ayrıca onun öleceğinden ve tekrar hayata döneceğinden söz edilmektedir. Ancak buradaki diriliş hıristiyanlıkta’ki gibi çarmıha gerildikten sonraki diriliş değil, kıyamet sonrası diriliştir. Çarmıha da gerilmemiştir. Böylece Hıristiyanlık’ta önemli bir dini inanç olan, insanların günahına kefaret olmak üzere İsa’nın çarmıha gerilmesi hadisesinin İslâm’da kabul edilmediği görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Süryani Kilisesi, 325 yılında yapılan Birinci İznik Konsili’nde Kabul edilen dört büyük patriklik merkezlerinden biri ve en eskisi olan Antakya Bağımsız Süryani Ortodoks Patrikliği’ne bağlıdır. Mardin’in doğusunda bir dağın eteğinde kurulmuş bulunan Deyru’z-Zafaran (Zafaran Manastırı) 1932 yılına kadar Süryani Kilisesi’nin patriklik merkezliğini yapmıştır. Ancak 1932 yılında dönemin patriği İlyas’ın ölümü sonrası Suriye’de yapılan seçim ile patriklik Suriye’ye geçmiş ve merkezi de Şam olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İbadet mutlaka toplulukla ve kilisede yapılır ifadesi yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Tefekkür Anması Hıristiyanlıkta yıl içinde kutlanan bayram ve anma günlerinden biri değildir.