Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: III. İstanbul Konsili (680-681) Bu konsilde “İsa’da tek bir iradenin varolduğuna inanma” (monothelisme) anlayışını savunanlar mahkûm edilmiş ve Kadıköy iman formülü aşağıdaki sözlerle tamamlanmıştır: “İsa’da bölünmeyen, ayrılmayan ve birbirine karışmayan iki iradeyi ve iki tabiî enerjiyi kabul ediyoruz. İki irade insani irade gibi, Tanrısal iradeyi takip eder ve ona tâbî olur.

Yanıt Açıklaması: II.III ve V. seçeneklerde yer alan ifadeler doğrudur

Yanıt Açıklaması: Hz. Muhammed’e ilk vahiy 40 yaşında iken gelir. Beş senedir, Ramazan aylarında Mekke’nin dışında yer alan Hira mağarasına gider ve orada itikafa girer yani kendisini ibadete verirdi. O yıl, Ramazan ayının sonlarına doğru yine itikafa girdiği bir zamanda kendisini bir melek ziyaret eder. Melek, Allah’ın kendisini peygamber seçtiğini haber verir ve Kur’an-ı Kerim’deki Alak suresinin ilk beş ayetini vahyeder. Bu olaydan sonra 3 yıl boyunca Hz. Muhammed’e bir daha vahiy gelmez.

Yanıt Açıklaması: Yalnızca papazların evlenebilmesi ve ibadetlerin sabah, gündüz, akşam ve gece vakitlerinde yapılması ortadoks mezhebine, günah çıkarma ve Papa'nın kararlarının tartışılmazlığı ise Katolik mezhebine ait özelliklerdendir. Doğru yanıt  A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ortodoks Mezhebinin birbirinden bağımsız birden çok Patriklik merkezi vardır ve Protestan Mezhebi onlarca ayrı kola ayrılmıştır, tek bir merkezleri yoktur. Dolayısıyla bu seçenekler yanlış olduğundan I, II ve III numaralı seçenekler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Hristiyanlık’ta dinî ve fizikî anlamda bir cemaat, bir ibadet yeri ve bir müessese olarak ortaya çıkan Kilise’yi ifade etmek üzere gahal, ekklesia, church, katakomp, chapel gibi isimler kullanılmıştır. Aslı Yunanca ekklesia’dan gelip toplantı, cemaat gibi anlamlara gelen “kilise” kelimesi, her şeyden önce Hz. İsa’ya inanan Hıristiyan cemaatinin tamamını ifade etmektedir. İlk dört asır boyunca Hristiyan cemaatine verilen bu isim, sonraları cemaatin ibadet ettiği mekanlara da verilmiştir. Hz. İsa kendi döneminde ayrı bir mabet kurulmasını önermemiş, mabet olarak yahudi havrasını kullanmıştır.

Yanıt Açıklaması: İtalya’da VI. Urban papa seçilmiş, ancak Fransız kardinaller ise kendi vatandaşlarından biri olan VII. Clement’i seçmişlerdir. Bu şekilde de 40 yıl boyunca Katolik dünyasında iki ayrı papa görev yapmış ve Kilise ikiye bölünmüştür. Sonra tekrar Vatikan’da ikamet eden tek papa dönemi başlamıştır. Tüm Katolik dünyasının dinî lideri Papa’dır. Papa, Petrus’un halefi, Hz. İsa’nın ise vekilidir. Kararları tartışılmaz, zira o, yanılmaz otoritedir.

Yanıt Açıklaması: Oruç, kişinin, ruhsal olanı aramak için bazı yiyecek ve içecek şeylerden belirli bir süre uzak durması olarak tanımlanır. Maksat vücuda belirli zamanlarda eziyet etmek, nefsânî arzuları kırmak, işlenmiş olan bazı günahların cezasını çekmeye bu dünyada çalışmaktır. Hıristiyanlıkta oruç ve perhiz bazen ayrı, bazen de müşterek yapılır. Yıl arasında yortu günlerine rastlayan her Cuma günü yapılan perhiz çoğunlukla etlere ve et sularına bazen de süt ve tereyağına karşı uygulanır. Evlilik, iş değiştirmek, göç etmek, kilisede yeni bir göreve başlamak gibi önemli kararlarda, günahtan tevbe etmek istenildiğinde, sevinçli ya da üzüntülü olaylarda, gururun kırılması, alçak gönüllük ile Tanrı’ya hizmet etmek için oruç tutulabilir.  Kısmi oruç ise biraz daha farklı bir anlama gelmektedir. Oruç esasında gün doğumundan gün batımına kadar bir şey yiyip içmemek şeklinde tutulur. Ancak bazı sebeplerden dolayı oruç tutamayanlar perhiz tutabilir ya da gün boyunca sıvı şeyler alarak oruçlarını hafifletebilirler, et, tavuk, süt, peynir, yumurta gibi hayvansal gıdalar ve alkol kullanılmaz. Buna kısmî oruç ya da hafif oruç denir.

Yanıt Açıklaması: Vedalar dini kendi içinde, Veda metinlerinde, Samhitalarda, Brahmanalarda ve Upanişadlarda yankısını bulan üçlü bir evrilme safhası gösterir. Samhitaların en eskisi olan Rig-veda, resmi dini ritlerde kullanılan ve farklı tanrılara ya da ilahi güçlere (asura) hitap eden ilahileri içerir. Bu ritler, ateş kurbanları ve Soma bitkisi etrafında merkezileşen ritlerdir. Bir sonraki safha, Brahmanalarda bulunur. Bunlar, kurbanla ilgili uygulamaya yönelik yorumlar ve mitolojik ayrıntıları içeren metinlerdir. Burada ritüalizm hâkimdir. Yani artık insanın refahı ve kozmosun düzenini sağlayan devaların insanın duasına cevabı değil, bizatihi kurbanların doğru bir takdimidir. Vedalar dininin son safhası, Vedaların son bölümlerini oluşturan Upanişadlarda bulunur. Burada vurgu, ritüelden Bir olan ile kişisel ve mistik tecrübeye doğru kayar.

Yanıt Açıklaması: Yahudi bayramları arasında mazisi en eski dönemlere dayanan, “Bahar Bayramı”, Özgürlük Bayramı” ve Hamursuz Bayramı” olarak da bilinen Pesah (Fısıh) bayramı, İbrani takvimine göne Nisan ayının 15’inde kutlanmaktadır ve Yahudi hac bayramlarından ilkidir.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanların yıllık ibadeti yıl içinde kutlanan bayramlar ve anma günlerinden ibarettir. Bunlar; Noel, Paskalya, Haç Yortusu ve Meryem Ana Günü'dür. Hamursuz Bayramı (Pesah) ise bir Yahudi bayramıdır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Pavlus’a ve havarilerden bazılarına ait 21 mektuptan ve Vahiy kitabından ibarettir. Bu 21 mektup şöyle tasnif edilebilir: a) Pavlus’un 14 mektubu b) Diğer 7 mektup c) Vahiy.

Yanıt Açıklaması: Yahudilik’te İkinci Mabed döneminin önemli özelliklerinden biri de M.Ö. II. Yüzyılda Filistin’de üç büyük Yahudi mezhebinin ya da grubunun tarih sahnesine çıkmasıdır ki bunlar Ferisiler (Peruşim), Sadukiler (Sadukim) ve Essenilerdir (İsiyim).

Yanıt Açıklaması: Mormonlar Amerikalı Joseph Smith (1805-1844), tarafından 1830 yılında kurulmuştur. Cemaatine yön vermek için yazdığı kitabın adı The Book of Mormon (Mormon Kitabı)dır. Bu kitabın Kitab-ı Mukaddes ile paralellik arzettiğine inanmaktadırlar. Hıristiyanlığı bozduklarını iddia ederek diğer kiliselere tepki olarak ortaya çıkmış ve Hz. İsa’nın mesajını aslına döndüreceğini, yani kiliseyi ıslah edeceğini ifade etmişlerdir. Babtistler :1682’de Peder William Screven tarafından Güney Karolina eyaletinin Charleston kentinde kuruldu. Babtist, Tanrı’ya inananların mutlaka vaftiz edilmesi, vaftizin de suya daldırma şeklinde olması gerektiğini savunan hareket mensuplarına verilen addır. 16. yüzyıl sonlarında cemaatlerini Devlet Kilisesinden bağımsız saymışlar, “Kutsallar Cemaati” adıyla aralarında bir birlik oluşturmuşlardır.   Metodistler :John Wesley (1703-1791) tarafından İngiltere’de kurulmuştur. Oxford Üniversitesinde “Kutsallar Kulübü” mensuplarının İbadet zamanlarına ve prensiplerine bağlılıkları sebebiyle bunlara “Metodistler” denmiştir Adventistler :William Miller (1782-1849) tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuştur. Felsefesini Hz. İsa’nın yakında geleceği anlayışı üzerine kurmuştur.   Üniteryanlar :Michael Servetus (1511-1539) tarafından Allah’ın birliği, Hz. İsa’nın tanrılaştırılamayacağı inancını yerleştirmek üzere kurulmuş, ancak engizisyon mahkemesince diri diri yakılarak öldürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Tevrat, en dar anlamıyla Yahudi Kutsal Kitabının ilk bölümünü oluşturmaktadır ve geleneksel Yahudi İnancında Musa peygambere doğrudan Tanrı tarafından verildiğine inanılan Tevrat, Tanrı sözü ve vahyin en mükemmel biçimi, dolayısıyla Yahudi Kutsal Kitap literatürü içindeki en önemli bölüm kabul edilmektedir. Tanrı ile İsrailoğulları arasındaki ahdin belgesi ve teminatı durumundaki Tevrat’ın, dünya yaratılmadan önce mevcut olduğu ve kainatın yaratılışına rehberlik ettiği, tabiattaki her şeyin kendisine dayandığı kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Zerdüştçülük ve inanç sisteminde önemli yer tutan ateş kültünden dolayı “Ateşperestlik” olarak da adlandırılan Mecusilik, Eski İran kökenli bir dinsel gelenekti

Yanıt Açıklaması: Kur’an’ın üç ayetinde (Bakara 62, Maide 67, Hac 17) diğer bazı dini gruplarla birlikte Sâbiîlerden de isim olarak bahsedilir. Ancak bu ayetlerde Sabiilerin kim oldukları, nerede yaşadıkları ve hangi özelliklere sahip oldukları gibi konulara değinilmez

Yanıt Açıklaması: Purim, neşe ve eğlence bayramıdır. 14 Adar günü kutlanan bu bayram, Pers yönetiminin Yahudilere uygulamayı tasarladığı katliamın tarihini belirlemek için kuraya başvurduğu veya zar attığı için, kuralar veya zarlar anlamında Purim adı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hasidilik mezhebinin en önemli özelliği, temelindeki mistik anlayışa paralel olarak bilgi ve akıl yerine duygu ve duaya yani dini hissiyata ağırlık vermesidir. Bir diğer önemli özelliği ise ibadet ve dini merasimlerin icrasında mistik konsantrasyon, neşe ve haz faktörlerine ağırlık vermesidir.

Yanıt Açıklaması: Yahudi kutsal kitabında peygamberi ifade etmek üzere çeşitli kavramlar kullanılmıştır ki bunların başında nebi (nevi) kelimesi gelmektedir. Tanrı tarafından göreve çağrılmış anlamındaki bu kelime ilk defa Hz. İbrahim için kullanılmıştır (Tekvin 20/7). Gören anlamında Hozeh ve Roeh kelimeleri de peygamberi ifade etmektedir. Diğer taraftan Allah adamı, Allah’ın kulu, kul, haberci, elçi kelimeleri de peygamberi ifade etmektedir.