Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Bütün dinsel inançların temelini oluşturan ve genellikle aşkın bir varlığa ya da varlıklara inanma şeklinde tezahür eden üstün güç ya da güçlere yönelik inanışlar dinlerin en temel özelliklerindendir. Bütün dinler evrensel, milli, tevhid odaklı ya da mesih odaklı değildir.

Yanıt Açıklaması: İlk dönemlerde Taoist ibadetin amacı, gerçek mutluluğun elde edilmesi ve bu dünyada hayatın ebedi olarak sürdürülmesi idi. Bu amacın; Tao ile birlikte olmakla, ‘iş yapmadan çok iş yapmak’ olarak tarif edilen ‘vuvey’ ilkesini tatbik etmekle, şiddet ve kibirden uzak durmakla, sükûnet ve tevazu sahibi olmakla gerçekleştirilebileceğine inanılmakta idi. Söz konusu ölümsüzlüğü elde etmek için simya, aşırılıktan uzak sade bir hayat yaşamak, perhiz kurallarına uymak, büyü ve yoga yapmak yardımcı uygulamalar olarak tatbik edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Farklı isimlerle bilinen Cayin kutsal kitap külliyatı (agama) 3 ana bölümden ve altmış kitaptan oluşur. I. Purvalar, II Angalar ve III Angabahyalar. Bunlar hem Svetambaraların hem de Digambaraların metinlerinin tamamını içerir.

Yanıt Açıklaması: Vedeların en eskisi ve geniş olanı Rig-vedadır.

Yanıt Açıklaması: Sihler de karma inancını esas alırlar ve insanların iyi işlerinin onların manevi gelişimine yardımcı olacağını, başka şekilde daha fazla ilerleyemeyeceğini kabul ederler.

Yanıt Açıklaması: Kutsalın sıra dışılığı, olağanüstülüğü ya da diğer şeylerden farklı bir değer taşıması, bambaşkalığı, bu evrenin dışından bir anlam taşıması gibi hususlar dikkati çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tarih kitabı Çin’in en eski tarih kitabıdır. Kitapta, eski Çin imparatorlarına ait sözler ve onlara ait tarihi bilgiler ile öğütler, emirler, kanunlar, sözleşmeler gibi belgeler yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mezhep hareketleri bir başka açıdan ortodoksi ve heterodoksi ayrışmasışeklinde de kendisini gösterir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Samsara, her bireyin brahmanla birleşmeyi gerçekleştireceği kurtuluşa (mokşa) kadar maruz kalacağı sonsuz döngüdür.

Yanıt Açıklaması: Kuzey Budizm’i, Tibet, Moğolistan ve merkezi Asya’daki Budizm’i içerir. Budizm, Tibet’e yedinci yüzyılda gelmiş ancak, kesin olarak yerleşmeye on birinci yüzyılda başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Budist kutsal metinleri üç kategoriye ayrılır: Birincisi, içeriklerinin genel olarak Buddha’nın ağzından geldiği kabul edilen Pali dilindeki Tipitakada (Sanskritçe=tripitaka) korunmuş olan erken dönem kanonik metinler.

Yanıt Açıklaması: Hinduizm için en önemli unsurlardan biri, teizmin ortaya çıkmasıydı. Vedalar döneminde nispeten önemsiz iki tanrı olan Şiva ve Vişnu önemli hale geldiler. Vişnu birçok tanrıyla özdeşleşti. Bu özdeşleşmenin bir sonucu olarak Vişnu’ya cömert ve dünyanın refahıyla ilgilenen tanrı niteliği verildi. Bu özellikleriyle Vişnu, dünyada bozulan ahlaki ve tabii düzeni yeniden düzeltmek maksadıyla on farklı bedende ( avatar ) olmak üzere dünyaya inmeye başladı. Vişnuculuk ve Şivacılık ile birlikte Şaktacılık da müstakil kitapları olan mezhepler haline geldiler. Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Dinler tarihi bilim dalı Osmanlı döneminde 19. Yüzyıldan itibaren eğitim kurumlarında yer almaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Manastır hayatına başlayacak (erkek ya da kadın) herkesten yerine getirilmesi istenen ve “beş büyük yemin/mahabavrata” olarak da adlandırılan eylemler vardır. Bunlar keşiş için: Var olan herhangi bir canlıya zarar vermeme (ahimsa), yalan, uydurma söz söylememe (satya), çalmama (asteya), bekâr bir hayat sürme (brahma-carya) ve dünyayı terk etme(aprigraha).

Yanıt Açıklaması: Lao-Tse’ye göre, insanların dünyada bir şeyler elde etmek için gayret göstermeleri boşunadır. Zira, dünya geçicidir. Önemli olan, geçici olmayanı yani kalıcı olanı elde etmek ve ona ulaşmaktır. Taoizm'e göre, ‘insanlar bu dünyada yaptıkları iyi veya kötü işlerin karşılığını hem bu dünyada hem de gelecek dünyada görecektir.’ İnsanın bu dünyada acı çekmesi, yoksulluk ve üzüntü içinde olması, günahlarının keffareti olarak kabul edilir. Ömrün kısalması da, günahların sonucudur. İnsan, iyi bir yemek rejimi uygulamakla ve aşırılıklardan kaçınmakla ölümü geciktirebilir.

Yanıt Açıklaması: Sutta Pitaka, Buddha’nın öğretisinin ana kaynağıdır. Beş nikaya ya da derlemeden meydana gelir. Digha-Nikaya, Buddha’ya atfedilen uzun sözler derlemesidir. Öğretinin farklı yönleriyle ilgili 34 suttadan oluşur. Bu suttalardan birçoğu, Buddha’nın biyografisi hakkında başka yerde bulunmayan bilgileri içerirler. Majjhima-Nikaya, orta büyüklükteki sözler derlemesidir. Budist öğretinin bütün yönleriyle ilgili 150 suttadan oluşur. Samyutta-Nikaya, büyük kısmı çok kısa olan 3000, tartışılan konulara göre düzenlenmiş suttadan meydana gelir. Anguttara-Nikaya, ele alınan konuların sayısal olarak düzenlenmesiyle karakterize edilen suttalar derlemesidir. Khudda-Nikaya, bütün okullar tarafından sahih kabul edilmez. Şüpheli bir sahihliğe sahip olduğu için dört nikayanın dışında bırakılır.

Yanıt Açıklaması: Angabâhya (ikincil külliyat), ganadharalarla değil de bir sonraki dönemin gezici dilencileri olan sthaviralarla başlarlar. Kadim dönemlerde bu koleksiyon, prakirmaka (çok yönlü/çeşitli) olarak bilinmekteydi. Agabâhya beş alt gruba ayrılır: A. Upanagalar (upanga, angalara bağlı, yardımcı) on iki metinden oluşur ve çoğunluğu itibariyle laiklere yönelik olan anlatılardan oluşur. B. Chedasûtralar, yedi metinden oluşan bu kitap, keşişlerin hayatını düzenleyen metinleri içerdiğinden Cayin disiplin kitabı olarak da adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Khalsanın bir üyesi olduğunun bir göstergesi olarak beş şeyi taşıması gerekir. Bunların her biri “k” ile başladığı için beş ks anlamında kakka olarak adlandırılırlar. Kesh: Kesilmemiş, uzatılmış saçlar; kanga, küçük bir tarak; kacca, dizlere kadar olan beyaz don; kara, çelik bilezik ve kirpan kılıç, bugün hançer.

Yanıt Açıklaması: Dinler inanç ve öğretilerinin merkezinde yer alan ana kavram veya değer açısından da tanımlanmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda örneğin Hıristiyanlık tüm inanç ve değerlerinde Mesih inancına ağırlıklı yer vermesi nedeniyle Kristosentrik ya da “Mesih merkezli” bir dindir. Yahudilik İsrailoğullarının seçilmişliği inancını merkeze koyan etnosentrik bir din olarak,İslâm ise taviz vermez tek tanrıcığı ya da tevhid inancını merkeze alan teosentrik (veya daha yerinde bir ifadeyle tevhid merkezli) bir din olarak değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: İslam tarihinde farklı din ve kültürler üzerine yaptığı çalışmalarla bazı Batılı bilim adamlarınca karşılaştırmalı dinler alanında ilk özgün eser yazan kişi olarak tanımlanan İslam alimi Şehristani'dir.