Yaşayan Dünya Dinleri

Yanıt Açıklaması: Hıristiyanlık tarihinde 21 konsil bulunmaktadır. Bunların tümü Katolikler tarafından benimsenir. Ortodokslar ilk yedi konsili, Protestanlar ise Reform’a kadar olanları kabul eder.1. I. İznik Konsili (325) , 2. I. İstanbul Konsili (381),  3. Efes Konsili (431), 4. Kadıköy Konsili (451), 5. II. İstanbul Konsili (553), 6. III. İstanbul Konsili (680-681) ve 7. II. İznik Konsili (787) Hıristiyanlığın her üç mezhebi tarafından kabul edilmekte ve kararları tasvip edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Noel; Paganlarda yeni yılın başlangıcında yapılan şenliklere ad olmuştur. Paskalya; Hristiyanlığın ilk devirlerindeki Yahudi Pesah bayramına denk olan bir bayramdır. Hristiyanlar İsa’nın pazar günü dirilişini haftalık pazar ibadetleri vesilesiyle kutlarlardı. Buradan hareketle onun dirilişini anmak üzere her yıl ilkbaharda değişik tarihlerde yapılan bu seramoniye “Paskalya Yortusu” denilir oldu. Oruç; kişinin,ruhsal olanı aramak için bazı yiyecek ve içecek şeylerden belirli bir süre uzak durması olarak tanımlanır. İncillerde Hristiyan orucunu Mesih merkezli bir oruç haline getirmenin, onun isteklerine ve sözlerine uygun bir davranış sergilemekle mümkün olacağı belirtilmektedir. Namaz ve Kurban ibadeti Hristiyanlarda yoktur.

Yanıt Açıklaması: Tefekkür Anması Hıristiyanlıkta yıl içinde kutlanan bayram ve anma günlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Tevrat kitabı, genellikle tüm Tanah literatürünü de kapsayacak şekilde “Yazılı Tevrat”, Yazılı Tevrat’ın yorumu mahiyetindeki Talmud ise “sözlü Tevrat” olarak isimlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Malikîlik, Malik bin Enes’in (710-795) kurmuş olduğu mezheptir. Malik bin Enes, ‘Muvattâ’ adlı ünlü bir hadis mecmuasının derleyicisidir. Medine’de yaşamış olan İmam Malik, Hz. Peygamber’in sözleri ve davranışları yanında, sahabenin sözlerine de önem vermiştir. Bu mezhebin en belirgin özelliği, Medinelilerin örf ve adetleri ile ‘istihsan’ ve ‘mesalihi mürsele’ gibi metotlara başvurmasıdır. Günümüzde Malikî mezhebi, Kuzey Afrika ülkelerinde yaygındır.

Yanıt Açıklaması: Katolikler ve Ortodokslara göre Hıristiyan sakramentlerinin sayısı yedidir ve bunlar sırasıyla, vaftiz, evharistiya, konfirmasyon, tevbe, evlilik, rahip takdisi ve hastaların yağlanmasıdır. Grekçe eucharistia kelimesiyle ifade edilen ve “komünyon”, (kutsal sofra) ismiyle de anılan evharistiya, "Tanrı'ya şükür duasında bulunma" manasına gelmektedir ve bunun için “şükran duası” isimlendirmesi de kullanılmaktadır. Mesih’in çarmıha gerilmesi evharistik kurban olarak değerlendirilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Babası, Hz. Muhammed’in doğumundan birkaç yıl sonra değil, birkaç hafta önce ölmüş, ailenin bakımını dedesi Abdülmuttalib üstlenmiştir. Dolayısıyla C seçeneği yanlış olduğundan, doğru cevaptır.

Yanıt Açıklaması: Saadya Gaon’un daha kapsamlı Amentüsü ise şu esaslardan oluşmaktadır: 1- Alem sonradan yaratılmadır (hâdistir). 2- Allah tek olup cismi yoktur. 3- Vahye iman, Yahudi aranesini de içine almak üzere şarttır. 4- İnsan muttaki olmaya, ruhen ve bedenen bütün günahları işlemekten sakınmaya davet olunmuştur. 5- Mükafat ve ceza haktır. 6- Ruh saf ve temiz yaratılmıştır, ölüm anında cesedi terkeder. 7- Yeniden dirilmek haktır. 8- Mesih’i beklemek, hesap ve nihai hüküm haktır.

Yanıt Açıklaması: Sâbiîler ibadetlerini evlerinde ve belirli durumlarda Mandi adı verilen bir yapının önünde bulunan havuzda ve havuz kenarında yaparlar. Mandi, genellikle bir nehir kenarında kuzeye doğru yapılmış, güney tarafında bir kapı bulunan penceresiz, küçük ve basık bir kulübeden ibarettir. Bu yapının güneyinde nehirden bir kanalla açılan ve diğer bir kanalla nehre tekrar bağlanan küçük bir havuz bulunur.

Yanıt Açıklaması: Hz. İsa'nın doğumuna dört İncilden sadece Matta ve Luka'da yer verilmekte ancak her iki İncil’de de bu olay farklı olarak anlatılmaktadır. Matta İncili'ne göre kıssa, Tanrı'nın Oğlu'nun soy ağacı ile başlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: “Dharma/yasanın çarkını döndürmek” olarak bilinen bu ilk vaaz aynı zamanda, bugün Batı literatüründe Budizm, kendileri tarafından ise Buddha-sasana (Buddha talebeliği) olarak adlandırılan dinin tarihinin de başlangıcını oluşturur. Bu beş kişi, onun öğretisini kabul ederek arhat (aziz) haline gelirler ve daha sonra sangha adını alacak olan Budist cemaatin ilk çekirdeğini oluştururlar.

Yanıt Açıklaması: Kur’an’da çeşitli meleklerden bahsedilmektedir. Cebrail ve Mikail, Kur’an’da isimleri zikredilen büyük meleklerdendir (Bakara, 2/98). Kur’an’da ayrıca, Hârut ve Mârut adlı meleklerden (Bakara, 2/102), ölüm meleğinden (Secde, 32/11) ve Cehennem meleklerinden de bahsedilir. Cebrail, Allah’tan aldığı ‘vahyi’ yani mesajı peygamberlere ulaştıran ve büyük meleklerin en önemlisi kabul edilen melektir. Bu nedenle Cebrail’e ‘Vahiy Meleği’ de denmektedir. Cebrail Kur'ân-ı Kerîm'de ‘Cibril, Rûhulkudüs, Rûhulemîn, Rûh ve Resul’ şeklinde beş değişik isimle ifade edilir. Kur’an’da onun, inkârcılara karşı Hz. Peygamber'in dostu, müminlerin destekleyicisi, Kadir gecesinde meleklerle birlikte yeryüzüne indiği, ahirette insanlar hesaba çekilirken mahşerde saf saf dizilen meleklerin yanında bulunacağı belirtilir.

Yanıt Açıklaması: Yeniden Yapılanmacı Yahudilik hareketi, Muhafazakar Yahudilik içinde yetişen Mordecai Kaplan’ın fikirleri ve öncülüğü doğrultusunda ortaya çıkmıştır ve Amerikan Yahudiliğine has bir harekettir. Kaplan’a göre Yahudilik bir din değil, Yahudi toplumunun oluşturduğu ve devamlı gelişen bir dini medeniyettir. Bu hareketin bir diğer özelliği aşkın-yaratıcı-vahyedici bir Tanrı fikri yerine natürist Tanrı anlayışının benimsenmesi, ayrıca seçilmişlik fikrinin ve cinsiyet ayrımına dayalı kuralların reddedilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Farklı isimlerle bilinen Cayin kutsal kitap külliyatı (agama) 3 ana bölümden ve altmış kitaptan oluşur. I. Purvalar, II Angalar ve III Angabahyalar. Bunlar hem Svetambaraların hem de Digambaraların metinlerinin tamamını içerir.

Yanıt Açıklaması: Mişna, Tevrat’ta genellikle dağınık halde yer alan hükümlerin yanı sıra, bu hükümlere yönelik ilave açıklamaların sistematik olarak ele alındığı bir nevi şeriat kitabı niteliğindedir. Dili İbranice’dir ve altı bölümden oluşmaktadır: Zeraim (zirai uygulamalar), Moed (bayramlar), Naşim (kadınlar, nikah ve evlilik), Nezikin (sivil ve cezai hükümler), Kodaşim (Mabedle ilgili uygulamalar) ve Tohorot (Ritüel temizlik).Gemara ise Mişna da özet biçiminde ele alınan ve kimi zaman kapalı kalan hükümlerin açıklanmasıdır. Gemara’da, Mişna açıklamalarının yanı sıra Mişna dışında kalan ve Mişna Apokrifası olarak da isimlendirilen hukuki metinleri ve amoraim denilen ikinci nesil din alimleri tarafından bu metinlere yapılan yorumları içermektedir. Büyük kısmı Aramice yazılmış olan Gemara ile Mişna’nın birleşiminden oluşan geniş hacimli literatür ise Talmud olarak isimlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Süryani Kilisesi, 325 yılında yapılan Birinci İznik Konsili’nde Kabul edilen dört büyük patriklik merkezlerinden biri ve en eskisi olan Antakya Bağımsız Süryani Ortodoks Patrikliği’ne bağlıdır. Mardin’in doğusunda bir dağın eteğinde kurulmuş bulunan Deyru’z-Zafaran (Zafaran Manastırı) 1932 yılına kadar Süryani Kilisesi’nin patriklik merkezliğini yapmıştır. Ancak 1932 yılında dönemin patriği İlyas’ın ölümü sonrası Suriye’de yapılan seçim ile patriklik Suriye’ye geçmiş ve merkezi de Şam olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sünnilik mezhebi, müslümanlar arasında iki itikadî ve dört fıkhî mezhep veya ekol tarafından temsil edilmektedir. İtikada yani inanca ilişkin mezhepler, Maturidilik ve Eş’arilik’tir. İnanç konularında aynı görüşleri paylaşan her iki mezhebin de özelliği, İslâm akaidini Kitap ve Sünnet’e uygun biçimde, aklî verilerden de yararlanarak açıklamaktır. Sünnilik, ayrıca dört fıkhî mezhebe ayrılmıştır. Bunlar: 1. Hanefi Mezhebi, 2. Şafii Mezhebi, 3. Maliki Mezhebi ve 4. Hanbeli Mezhebi’dir. Bu mezheplerin ortak özellikleri, Kur’an, Sünnet, İcma ve Kıyas’ı fıkhî konularda delil kabul etmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Hz. İsa’nın, tebliğini yaparken en sık başvurduğu konulardan birisi mucizedir. İncilleri bu açıdan taradığımızda onun kırka yakın mucizesinden bahsedildiğini görürüz. Hz. İsa bu mucizelerle havariler üzerinde büyük bir etki göstermiş, aynı zamanda birçok kimseyi inandırarak kendine çekmiştir. Mucizeleri şunlardır: Beş ekmek ve iki balığı 5000 kadar kadın, erkek ve çocuk arasında paylaştırmış ve bu insanların hepsi açlıklarını gidermişlerdir. Şeytan ve cinlere hükmedip insanların içinden onları çıkarması, hastaları, kötürümleri iyileştirmesi, körlerin görmesini sağlaması, ölü kızı diriltmesi, rüzgara ve göle emrederek göldeki fırtınayı durdurması, Petrus’u su üzerinde yürütmesi.

Yanıt Açıklaması: Hz. İsa’nın talebelerinin azılı düşmanları vardı. İlk talebelerin en azılı düşmanlarından biri de Tarsuslu Saul (veya Romalı adıyla Pavlus) idi. Soylu bir Yahudi ailesinden gelen ve annesinin babasının Roma vatandaşlığı ayrıcalığına sahip olan Pavlus, M.S. 5-15 yıları arasında Tarsus’ta dünyaya gelmiştir. O, Ferisîler diye bilinen en tutucu Yahudi mezhebine bağlıydı. Hz. İsa uğruna ilk şehid olan İstefehan’ın taşlanmasına katılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yahudi bayramları arasında mazisi en eski dönemlere dayanan, “Bahar Bayramı”, Özgürlük Bayramı” ve Hamursuz Bayramı” olarak da bilinen Pesah (Fısıh) bayramı, İbrani takvimine göne Nisan ayının 15’inde kutlanmaktadır ve Yahudi hac bayramlarından ilkidir.