Eğitim Tarihi

Yanıt Açıklaması: U¨niversitelerin kapsamı, günümüzde ulus-devlet ve ulusçuluk kavramlarının sınırlarını hayli aşıyordu. O¨ğrenciler ve öğretmenler hiçbir sınır tanımadan istediği üniversitede dolaşım hakkına sahiplerdi. U¨niversitenin ortak dili olan Latince yoluyla iletişim kuruyorlar, doktora dereceleri alıyorlardı. Yoksul öğrenciler, kolejlerde kendilerine sağlanan burslar sayesinde eğitimlerini tamamlayıp üniversitelere kabul ediliyorlardı. Hocaların mütevazi ücretleri, ya öğrencilerden toplanan öğrenim ücretlerinden yahut kilise ve devlet kanalıyla ödeniyordu.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: İbni Sina

Yanıt Açıklaması: İspanya

Yanıt Açıklaması: Platon'a göre Devletin toplu eğitim sürecinde insanlara karakter eğitimi, beden eğitimi, mesleki eğitim ve felsefi eğitim verilmelidir

Yanıt Açıklaması: Osmanlı askerî eğitiminde havan topuyla ilgili uzmanların yetiştiği okula humbarahane ad verilirdi.

Yanıt Açıklaması: Öğrencilerin ileri seviyede olanlarına müntehi, orta sevi­yede bulunanlarına mutavassıt, yeni başlayanlarına da mübtedî deniyordu.

Yanıt Açıklaması: Yerleşik hayata geçiş ve örgün eğitim kurumlarının yaygınlaşması, eğitimle hedeflenen insan tipinin değişmesi gibi sebepler, Karahanlılarda döneminde yoğun bir eğitim faaliyetine sebep oldu. Fethedilen beldelerde yapılan cami ve mescidler, eğitim mekânı olarak başlıca rol oynadı. Bölgenin, askerlerin yoğun olarak bulunduğu yerler olması dolayısıyla ribatların eğitim faaliyetleri açısından önemi büyüktür. Daha çok sınır karakolu olarak yapılan ribatlar, fetihler sonucu sınırların daha ileri noktalara taşınmasıyla birer eğitim kurumu oldu. Birçok eserde kervansaray ve hankah ile eş anlamlı olarak kullanılan ribatlar, genellikle dört tarafı surlarla çevrili, içlerinde geniş bir avlusu bulunan; mescit, aşhane, yatakhane, hamam, şifahane, ayakkabıcı ve ahırlar gibi birçok hizmet bölümünden oluşan yapılardı. X. yüzyılda sayıları bir hayli artan ribatlar, zamanla Selçuklu medreselerinin şekillenmesinde de rol oynadı. Karahanlılardan kalan başlıca ribatlar içinde Ribatımelik, Daya Hatun Kervansarayı, Akçakale Kervansarayı sayılabilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İslami ilim ve eğitim kurumu olan medresenin temel amacı, İslam’ın temel inanç ve amel hükümlerinin öğretilmesi, zamanın ve bölgenin şartlarına göre geliştirilmesi ve günlük hayata uygulanabilmesi/uyarlanabilmesi için gerekli düzenlemelerin yapılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Hristiyan Batılı, bir daha asla vazgeçmeyece­ği eğitim idealine kavuşmuştu: Toplumsal sınıfına, statüsüne bakılmaksızın daha fazla sayıda insana daha nitelikli eğitim hizmeti vermek. Bu fikir, yalnızca yönetici zümre arasında değil halk nazarında da sağlam bir yer kazanmıştır. İnancı, aklın ışığında kanıtlama arayışı giderek yaygın bir eğilim hâline gelmekteydi. Böylece Orta Çağ Hristiyan düşüncesi, aklın emirleri ile kalbin buyruklarını ahenkli bir hâle getirebilmek için inanç ve akıl arasında bir denge arayışı içerisine girmişti. 11. yüzyılda asil yahut yoksul tabakaya mensup çok sayıda anne, çocuğuna evvela şiir öğretmekte ve gramer okuluna göndermekteydi. Burada, iyi bir Latince tahsilinin ardından hukukçu olmasını planlamaktaydı. Bu asırda, Latince kız ço­cukları için de itibar artırıcı bir hüner hâline gelmişti. Ayrıca din kurumlarının ve kurallarının hâkim olduğu taşra eğitim programlarında, el sanatları ve zana­atlar gibi pratik dersler de kabul görmeye başlamıştı. Hangi sınıftan olursa olsun yükseköğretim hakkı bulunmayan kadınların, Orta Çağ’da kimi zaman doktorluk kimi zaman -şiir ve roman gibi edebî eserlerin dışında- yazarlık yaptıkları tespit edilmiştir. Tıp ve hukuk, laik kesimin eğilim gösterdikleri alanlar olup manastır yahut piskopos okulları, hukuk bilimini, sosyal bilimlerle bir arada okutmuştu. Tıp ve hukuk, zamanla dinden ayrı bir disiplin hâline gelerek geliştiler ve yeni seçkinle­rin eğitiminde oldukça önemli bir toplumsal rol oynadılar. Esasen Orta Çağ bo­yunca eğitimi ihmal edilmeyen tek alan olması itibarıyla hukukun özel bir önemi vardır. Bilhassa Roma hukuku, skolastik anlayışın altyapısını oluşturması açısın­dan klasik edebiyat alanı içerisinde değerlendirilmiştir. Bologna Üniversitesi, bu dönemde hareketlenen hukuk eğitiminin merkezi hâline gelmiş ve bir taraftan Roma hukukunun yeniden canlandırılmasına diğer taraftan gerçek anlamda kilise hukukunun doğmasına öncülük etmiştir. Üniversitelerin kuruluşuna kadarki dönemde, Batı’nın en tanınmış yazar­larının, tabiplerinin, hukukçularının ruhban sınıfına mensup olması, şüphesiz olağandı. Bununla birlikte laik kesimden de Guidoaldo yahut Constantine Af­ricanus gibi fen bilimleri yahut tıp konusunda uzmanlar çıkmıyor değildi.

Yanıt Açıklaması: Neredeyse her konuda bir sözü olan “Her şey dünyanın merkezine düşüyor. Bu da gösteriyor ki, o merkezde çekicilik var. İşte bu yer çekimi, yeryüzündeki nesnelerin dışarı fırlamasına mani olmaktadır.” diyerek yer çekimi kanununu Newton’dan yüzyıllar önce tespit eden ve  Dünya çapının tayinini de ilk kez yapan bilim insanı Biruni'dir.

Yanıt Açıklaması: Öklid, Arşimet, Heron, Aristark gibi meşhur kişilerin yetiştiği dönem MÖ 323-MS30 yılları arasında yaşanmış olan Helenistik Dönemdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Skolastik bir öğretim metodu uygulanmıştır. Başka bir ifadeyle dersler hocanın, ders konusuyla ilgili bir uzmanlık eserinden bir bölüm okuması ve daha sonra bunu değerlendirmesi yöntemiyle yürütülmüştü. Öğrencilerden hem okunan metni hem yorumu ezberlenmesi istenirdi. Zira tüm gerçekler, bu kitaplarda ve onu aktaran hocaların sözlerinde mevcuttu. Ayrıca münazara denilen, metne yö­nelik soruların karşıt fikirleri savunan iki grup arasında tartışılmasına dayanan bir yöntem de uygulanmıştı. Parşömen, nadir bulunduğu ve pahalı olduğu için genellikle yalnızca hocanın elinde kitap ya da metin bulunurdu. Öğrenciler, na­diren yazar, çoğu zaman hocanın sözlerini akılda tutmaya çalışırlardı. Gözlem, araştırma, deney gibi bilgiye ulaşma yöntemleri Orta Çağ’da henüz bulunmamıştı.

Yanıt Açıklaması: Aristo, eğitimle ilgili görüşlerini Nikomakhos Ahlakı ve Politika adlı eserlerinde dile getirmiştir. Aristo da devleti mutlak bir varlık olarak kabul eder. Ona göre eğitimin amacı; insanı içinde yer aldığı toplumun ya da devletin erdemli bir üyesi ha^line getirmektir. İnsan, ancak bu şekilde eğitilirse hem kendisi hem de toplum mutlu olur. Böylesi bir eğitim, ancak akla bağlı yönlerle tutkulara bağlı yönlerin senteziyle mümkündür.

Yanıt Açıklaması: İslam alimi

Yanıt Açıklaması: Usta çırak usulüne göre farklı meslekler, sanatlar ve zanaatkârlık  öğrenilen ve çocuğa ticaretin metodu, kaliteli üretim, güven, doğruluk, dürüstlük, sözünde durma gibi sosyal erdemler öğretilen eğitim kurumu ahi/loncadır.

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan eğitiminde müzik, jimnastik, dil ve edebiyattan başka matematik ve tabiat bilimlerine de önem verilmiştir. Bunlar arasında felsefe öğretim ve eğitimin en üstünü kabul edilirdi ve büyük bir itibarı vardı. Felsefe öğretiminin çok farklı amaçları ve metotları vardı. Sokrat her türlü sını an ve yaştan insana eğitim verirdi. Ona göre “kendini bilmeyi öğretmek” felsefenin temel amacıydı.

Yanıt Açıklaması: Cevap E. E seçeneği bir metod değildir.

Yanıt Açıklaması: Eski Yunan’da Eski Yunan’da “bilgelik öğreten”, “bilgelik taslayan” anlamlarında kullanılan ve para ile ders veren felsefecilere sofist adı verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ka^tibü’l-gaybe, talebelerin devam durumunu izlerdi. Za^bitü’l-esma^, öğrencilerin kaydıyla ve onların derse ilgisini takiple görevliydi. Muallimü’l-kütta^b, küçük çocuklara İsla^miyet’in esaslarını öğretir, kas (kıssa anlatan) halka ibretli olay ve sözler nakleder, kariü’l-kera^si^ de kas gibi bir görev yapardı.