Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: Prut Osmanlılar için Karlofça’dan beri süre gelen bezginliğin kaybolmasına ve sarsılmış olan kendine güvenin yeniden sağlanmasına da yol açtı. Nitekim Prut cehenneminden kurtulan I. Petro antlaşma şartlarına uymakta gecikince III. Ahmed bizzat Ruslara karşı yeni bir sefer hazırlamak üzere Edirne’ye hareket etti ancak İngiliz ve Hollanda elçilerinin aracılığıyla Rusların şartlara uyacaklarını belirtmeleri üzerine 17 Nisan 1712’de antlaşma yenilendi. Ancak 5 Haziran 1713’te imzalanan yeni bir antlaşmayla Rusların hemen Lehistan’ı terk etmeleri, XII. Şarl’ın ülkesine dönmesi ve Karadeniz kıyılarındaki işgal ettikleri toprakları terk etmeleri sağlanıp Rus sorunu kapanmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Ali Paşa tehlikesine karşı İngiltere’nin desteğini alabilmek için 1838'de Balta Limanı Ticaret Antlaşması imzalanmıştır. İktisadî tavizler daha sonraki günlerde Avrupa’nın birçok devletine de teşmil edilmiş, tehlikenin devam etmesi üzerine bu kez Tanzimat Fermanı ilan edilerek Modernleşme devlet siyaseti hâline getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin kadim müttefiklerinden olan Fransa da, Berlin Kongresi diplomasisinden kendisine düşen payı 4 Mayıs 1881’de Tunus’u işgal ederek almıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa İmparatoru III. Napolyon’un Paris Sergisi’nin açılışı için davetiyle 21 Haziran-17 Ağustos 1867 tarihleri arasında gerçekleştirilen seyahat sırasında Sultan Abdülaziz, 10 gün Paris ve 11 gün Londra’da kalmış; dönüşte Belçika, Almanya ve Avusturya’ya uğramıştır. Seyahatte kendisine Hâriciye Nâzırı Fuad Paşa, Şehzâde Murad ve Şehzâde Abdülhamid gibi daha sonra tahta çıkacak olan müstakbel iki hükümdar da iştirak etmiştir.  Bu seyahat, Avrupa’ya ve hatta ülke dışına yapılan ilk ve tek Osmanlı hükümdar seyahati olma özelliği ile Osmanlı tarihindeki yerini almıştır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1699 Karlofça Antlaşmasının Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri şu şekilde sıralanabilir: Avrupa ile ilişkilerinde bir dönüm noktası oluşturmuştur. Duraklama dönemi sona ermiştir. Geniş toprak parçaları kaybedilmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti'nin galip geldiği Kırım Harbi sonrasında Avusturya, İngiltere ve Fransa’nın katılımıyla düzenlenen Paris Kongresi'nde Osmanlı Devleti'ndeki Hıristiyan tebaanın hakları ve imtiyazlarına ilişkin düzenleme yapılması hususu gündeme gelmiştir. Bunun üzerine Osmanlı Devleti, diplomatik bir hamle yaparak ilgili hususun barış antlaşmasına bir madde olarak girmemesi için acilen bir ıslahat fermanı hazırlanarak ilan edilmesine karar vermiştir.

Yanıt Açıklaması: "Osmanlı Devleti’ndeki alakanın Almanya’ya yönelmesinde, iki devlet arasında bir çatışmaya neden olabilecek ve dolayısıyla aralarındaki münasebetleri zedeleyebilecek ne ana kara ne de sömürgeleri üzerinden her hangi ortak sınıra sahip olması da etkili olmuştur. Her ne kadar İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı Devleti’ne ana kara sınır olmasa da, işgal ettikleri ve sömürgeleri halinde getirdikleri Tunus ve Mısır üzerinden ortak sınıra sahiptiler. Almanlarla böylesine bir ortak noktanın, dolayısıyla muhtemel bir çatışmaya neden olabilecek bir komşuluğunun söz konusu olmaması, II. Abdülhamid’i rahatlatmaktaydı"

Yanıt Açıklaması: Nizam-ı Cedid ıslahatlarına paralel olarak Mehmed Raşid Efendi’nin reisülküttablığıyla beraber reisülküttablar Osmanlı dış politikasının belirlenmesinde ve diplomasi uygulamalarında daha faal rol almaya başlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Edirne Antlaşması ile Osmanlı Devleti dağılma ve parçalanma sürecine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere- Hollanda elçileri yardımıyla imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 27 Nisan 1909’da Sultan II. Abdülhamid tahttan indirilerek Selanik’e sürgüne gönderilmiştir. Böylece II. Abdülhamid dönemi resmen sona ermiştir.

Yanıt Açıklaması: 1890’larda aktif olarak başlayıp 1915 tehcirine kadar devam eden Ermeni Meselesi’nin Osmanlı iç sorunu olmaktan çıkıp, milletlerarası diplomatik bir boyutu kazanması 1878 Ayastefanos Anlaşması’nın 16. ve ardından 1878 Berlin Kongresi’nin ise 61. maddesinde geçmesiyle olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Balta Limanı Antlaşması (Türk-‹ngiliz Ticaret Antlaşmas›) 16 Ağustos 1838’de Mustafa Reflid ve İngiliz elçisi Ponsonby tarafından imzalandı.

Yanıt Açıklaması: Gayr-i Müslim Osmanlı vatandaşları Paris Antlaşması'na imza atan devletlerin ortak koruması ve gözetimi altına sokan antlaşmanın ilgili maddesi 9. maddedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı diplomasisinin son dönemini teşkil eden 1878-1918 yılları Osmanlı tarihi açısından kritik bir süreç olmuştur. Bunun başlangıcını ve akışını belirleyen temel gelişme 1878 Berlin Kongresidir.

Yanıt Açıklaması: Kitabın 105. sayfasındaki bilgilere göre boşluğa kalem getirilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti İstanbul Konferansı'nda içişlerine karışılmasına yönelik kararlar alınmasını önlemek amacıyla Kanun-i Esasi'yi ilan etti.

Yanıt Açıklaması: Yusuf Agâh’ın elçiliği başta olmak üzere daimî ikamet elçilerinden amaçlanan görev, beklentiler ve hizmetler şöyledir: a) Babıâli’yi diplomatik olarak temsil ederek mutad elçilik işlerini yürütmek. b) Maiyet memurlarının görgü ve bilgilerini artırarak bunları hem Osmanlı bürokrasisinde kullanmak hem de geleceğin Osmanlı hariciyesine eleman yetiştirmek. c) Batılıların Osmanlı ülkesinde uyguladıkları gibi, bulundukları ülkelerdeki Osmanlı tebaası tacirlerin haklarını korumak. d) Osmanlı Devleti’nin hizmetinde çalıştırılmak üzere, bulundukları ülke ve diğer Avrupa ülkelerindeki uzman mühendisler ve askerî teknisyenleri ile Osmanlı donanması ve kara ordusunda kullanlmak için gerekli hammaddeyi sağlamak. e) Bulundukları ülkedeki ve Avrupa’daki gelişmeleri gözlemek, özelikle de basını yakından takip ederek, haberlerin ve söylentilerin çevirilerini düzenli olarak istanbul’a göndermek, f) Atandıkları ülkenin idarî, malî, iktisadî, ticarî, askerî, siyasî, sosyal, kültürel ve eğitim sistem ve kurumlarını incelemek, g) Bulundukları ülkenin dilini öğrenmekle birlikte milletlerarası diplomasi dili olan Fransızcayı öğrenmek, h) Bulundukları ülkedeki diğer misyon şefleriyle ilişkiye geçerek Osmanlı Devleti’nin dış dünyaya tam olarak açıılmasını sağlamak, arabuluculuk yapmak ve onların Türkiye aleyhindeki propagandalarını çürütmek için karşı tezler üretmek, ı) Babıâli’nin izlemiş olduğu haricî ve dahilî politikalar hakkında gerektiğinde tenkit ve uyarı babında görüş ve düşüncelerini iletmek, j) Elçiye veya maiyet memurlarından birine yolculuklarına, bulundukları ülkenin siyasî, askerî, idarî, malî, sosyo- ekonomik ve kültürel sistem ve kurumları ile hatta başkentlerine dair edindikleri bilgi ve tecrübelerini toplu olarak gösteren sefaretname hazırlatmak

Yanıt Açıklaması: Neticede Baltacı Mehmed Paşa, Osmanlılar için çok uygun bir durumda, şaşılacak kadar hafif şartlarda 23 Temmuz 1711’de Prut Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşma çerçevesinde Ruslar işgal etmiş oldukları tüm topraklar ile İstanbul Antlaşması’yla kaybedilen yerleri Osmanlılara geri verip, sınır kale ve istihkâmlarını yıkacaktılar. Rus tüccarların, Osmanlı topraklarında serbest ticaret yapmalarına izin verildi.

Yanıt Açıklaması: İslam ülkesine girmek veya İslam ordusuna teslim olmak isteyen bir yabancıya verilen can ve mal güvencesine eman adı verilmektedir. Yabancı ülke elçileri Osmanlı topraklar›na girdikleri andan itibaren İslamî eman telakkisine göre misafir kabul edilir, can güvenlikleri, her türlü iaşe ve ibateleri devletçe karşılanırdı. Eman isteyen kimseye müste’min, eman verilene müste’men denirdi.