Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: Hititler (MÖ. 1650-MÖ. 1180) ve kadim Mısırlılar (MÖ. 3000-MÖ. 670) arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşı’nı sona erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinin yönetiminde diplomatik ilişkilerde de padişah ve onun mutlak vekili olan Veziriazam en yetkili iki kişidir.

Yanıt Açıklaması: Yine bu dönemlerde bölge devletleri arasında mektuplaşmaların vuku’ bulduğu da bilinmektedir. Siyasî özellikler taşıyan bu mektuplara “ Amarna ” denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Beyliği’nin devletleşmeye geçiş sürecinde diğer beyliklere göre daha başarılı olmasının nedenleri arasında, gerek Anadolu gerekse Balkanlardaki siyasî parçalanmışlık ortamından ustaca istifade etmek için siyasî ve diplomatik yol ve yöntemleri beceriyle kullanmaları önemle belirtilmesi gereken bir husustur. Bu bağlamda Rumeli’ye geçişte şu araçlar kullanıldı: Bizans’taki taht kavgaları ve Bizans’tan ve Balkanlardaki hanedanlardan kız almak.

Yanıt Açıklaması: İlk olarak Fatih döneminde gördüğümüz nişancı 1453-1650 arasında hariciye nazırı, yani dışişleri bakanı durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinde savaş ve barış ile ilgili konular Divan-ı Hümayun’da ele alınır ve ayrıca gerekli görülen hallerde, bilhassa Müslüman beylikler ve devletlerle savaş durumunda Şeyhülislam fetvasına ihtiyaç duyulurdu.

Yanıt Açıklaması: Habsburglar Osmanlı tehdidine karşı, başta Papalık olmak üzere Lehistan, Venedik, Alman devletleri vb.den oluşan bir Haçlı bloğu oluşturmak üzere harekete geçti ve düşmanları Fransa bile bu ortamda tarafsız kalarak bir nevi destek verdi.

Yanıt Açıklaması: Fetialis Kurulu, diplomatik görüşmeler neticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşırdı.

Yanıt Açıklaması: Papalık ve Avrupa devletleri tarafından Osmanlı Devleti’ne karşı siyasî bir koz olarak kullanılan şehzade Cem vakasıdır.

Yanıt Açıklaması: Milletler arası sorunların bazı uluslararası kuruluşlar vasıtasıyla görüşülmesine Parlamenter Diplomasisi denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıların barış görüşmelerinde büyük toprak kayıplarını tanımak durumunda kaldıkları ilk antlaşma Karlofça Antlaşmasıdır. Karlofça’ya kadar Osmanlılar barış yaptıkları ülkeye adeta isteklerini dikte ettirirlerdi.

Yanıt Açıklaması: Meşhur tarihçi Hammer’den başlayarak, Avrupa devletleriyle Osmanlılar arasında “Devletler Hukuku’na uygun olarak yapılan ilk antlaşma” diye nitelenen antlaşma, Osmanlı- Avusturya Savaşını bitiren 1606 tarihli Zitvatorok Antlaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Divan-ı Hümayun Kalemiye kesiminin temel 4 birimi vardı ve sırasıyla bunlar: Beylik; Tahvil; Rüûs ve Amedi Kalemleridir.

Yanıt Açıklaması: Roma’da diplomasinin gelişmemesindeki nedenlerden biri imparatorluğa hâkim olan iktisadî yapısıyla alakalıdır. Bilindiği gibi, Roma İmparatorluğu’ndaki iktisadî yapı ticaretten daha ziyade tarıma dayalıydı. Grekler örneğinde olduğu gibi, ticaretin yoğun olması diplomasinin gelişmesini olumlu etkilemiştir. Roma İmparatorluğu’nda böyle bir durum söz konusu değildi.

Yanıt Açıklaması: Balyos: Venedik Cumhuriyeti’nin Osmanlı Devleti nezdindeki daimî temsilcilerine verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Bütün birimler Divan-ı Hümayun kalemiyye kesiminin birimlerindendir

Yanıt Açıklaması: Diplomasi kavramı, XVIII. yüzyıla gelinceye kadar resmi belgelerin bulunduğu devlet arşivlerinin korunması, imzalanan antlaşmaların arşivlenmesi, bunların korunması ve gerektiğinde belgelerin incelenmesini yapan bilim dalını ifade etmeye başlamıştır. Fakat bu durum 1796 yılında Edmund Burke ile değişmiştir. Bugünkü anlamıyla diplomasi kavramını 'uluslararası ilişkileri yürütme sanatı' yani ve devletlerarası ilişkileri gö rüşme leri icra et me ma na sın da kul lanma ya baş lamış tır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı diplomasisi açısından İslam hukukunun kavramları ve ilkeleri temel önem taşıyordu. Buna göre ülkeler üç kategoride toplanmaktaydı: Darü’l-İslam yani şeriatın hüküm sürdüğü İslam toprakları, Darü’l-harb yani gayrimüslimlerin yönetimi altında bulunan ve cihada açık ülkeler ve Darü’s-sulh yani tâbi devletler ve diğer haraç ödeyen ülkeler.

Yanıt Açıklaması: Dünyada ilk daimî elçilikler Avrupa’da ortaya çıktı. Venedik Cumhuriyeti 1431’de Roma ikamet elçiliğini kurmuştur. Venedik 1454 yılında Osmanlı Devleti’nin yeni başkenti İstanbul’daki ikamet elçiliğini açmıştır.

Yanıt Açıklaması: Proksenos, bugünkü konsolosluk kurumunun ilk örnekleri olarak kadim Greklerde görülmüştür. Doğru cevap A'dır.