Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: Babıâli, benzer şartlarda İstanbul’da 21 Ocak 1799’da Sicilyateyn (Napoli) Krallığı ile savunma ittifak antlaşmasını imzaladı.

Yanıt Açıklaması: Kasr-ı Şirin Antlaşması (17 Mayıs 1639) İran ve Osmanlı Devletleri arasında imzalanmıştır. Kasr-ı Şirin Antlaşması’yla iki ülke arasındaki nihaî sınır çizilmiştir. Sınırın çizilmesinde daha çok son savaşlar sonunda ortaya çıkan durum esas alınmıştır. Bundan sonra her iki ülke de uzun süreli savafllara girmekten kaçınışlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Osman devrinin dış politika açısından en önemli gelişmelerinden birisi Lehistan seferidir. III. Murad döneminde samur vergisine bağlanan Lehistan ile Osmanlı Devleti arasında dostane ilişkilerin bozulmasındaki görünür sebepler Kırım Hanının Lehistan’a akınları ve buna karşılık Lehistan’ın, denetimindeki Kazakların Osmanlı sahillerini vurmalarına göz yummasıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 15 Ekim 1912'de imzalanan Uşi Antlaşması ile Osmanlı Devleti Bingazi'yi İtalyanlara bırakmak zorunda kalmıştır?

Yanıt Açıklaması: Küçük Kaynarca Antlaşması Osmanlıların Karlofça’dan sonra imzalamak zorunda kaldığı en ağır antlaşmadır. Bu antlaşma Karlofça Antlaşması’na göre toprağa ilişkin maddeleri pek kısıtlı olmasına nazaran hukuk, ticaret ve diplomasi alanında Osmanlı tarihinin en ağır belgesidir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hariciye Nezareti 11 Mart 1836 tarihinde kuruldu.

Yanıt Açıklaması: Küçük Kaynarca Antlaşması’ nda Osmanlı topraklarındaki Ortodoks tebaanın haklarının koruyuculuğunun Ruslara verilmiş olması şeklinde yorum bulan maddeye göre Ruslara İstanbul’da bir Ortodoks kilisesi kurma ve koruma hakkı tanınmaktaydı ki daha sonraları Rusya bu maddelere dayanarak Osmanlı Devleti’nin iç işlerine müdahale etme hakkını kendinde görmüştü. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Safevî ilişkilerinde siyasî çıkar çatışması dinî mezhebî ihtilaf yüzünden daha da derinleşmiş, uzun bir savaş hali döneminden sonra ancak 1555 Amasya Antlaşması ile barış yapılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sadrazam Mehmed Emin Âlî Paşa Fransa siyasetini tercih etmişti.

Yanıt Açıklaması: Almanya’nın iktisadi, sanayi ve askeri alanlar başta olmak üzere pek çok sahada gelişmiş olması Abdülhamit’in Avrupa’nın parlayan yıldızı Almanya’yı müttefik olarak seçmesinin başlıca nedenlerinden biridir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Abdurrahim Muhib Efendi’nin 1811’de görevini tamamlayarak Paris’ten ülkeye dönmesinden sonra, Osmanlı Devleti’nin yurtdışında görev yapan hiçbir büyükelçisi kalmadı. Bütün elçiliklerde diplomatik temsilcilik görevi maslahatgüzarlara bırakıldı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı diplomasisinin son dönemini teşkil eden 1878-1918 yılları, Osmanlı tarihi açısından kritik bir süreç olmuştur. Bunun başlangıcını ve akışını belirleyen temel gelişme  1878 Berlin Kongresi olmuştur. Berlin Kongresi’nin ihtiva ettiği maddeler ve bu kongre ile birlikte tesis edilen yeni diplomatik düzen, 1918’e kadar devam eden süreci belirlemiştir. Berlin Kongresi ise, 1856 Paris Kongresi’nin oluşturduğu yeni diplomatik düzenin neden olduğu olayların bir sonucuydu. Paris Kongresi’yle oluşan bu düzenin finali 1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi olurken; savaşın ardından yapılan 1878 Berlin Kongresi ise, 1856 Paris Kongresi gibi bir fonksiyon görmüş ve Birinci Dünya Savaşı’nın (1914-1918) patlak vermesine kadar geçen yeni bir diplomatik düzenin başlangıcını teşkil etmiştir. Dolasıyla Berlin Kongresi’nin maddeleri ve yeni diplomatik düzeni, Osmanlı Devleti’nin bundan sonraki tarihini belirlemiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Dış siyasetin yürütülmesinde diplomasinin kurumsallaşması kadar, bu kurumları yürütecek modern diplomasi anlayışına sahip ve yabancı dil bilen devlet adamları ile diplomatların varlığı da önemli unsurlardan biridir. Bu bakımdan Tanzimat, Avrupalı Büyük Devletlerle yoğun bir ilişkiye girildiği; modern diplomasiyi yürütecek Osmanlı devlet adamlarının ve diplomatlarının yetiştiği ve göreve geldikleri; devletin dış siyasetini ve diplomasisini üstlendikleri bir dönem olmuştur. Bu devlet adamlarından özellikle de Mustafa Reşid Paşa (1800-1858), Sadrazam Mehmed Emin Âlî Paşa (1815-1871), Keçecizâde Fuad Paşa (1814-1868) ve Mahmud Nedim Paşa (1818-1883) sembol isimlerdir. Modern Osmanlı diplomasisinin başlatıcısı ve ilk önemli temsilcisi olan Mustafa Reşid Paşa, İngiltere siyasetine meyilli olduğu genel bir kanaat olarak bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ayrı ayrı girdiği savaşlarda Rusya ve Venedik’e karşı başarılı olmuştur ve Katolik papazlara Osmanlı topraklarında geniş ayrıcalıklar verilmiştir ancak Avusturya-Venedik ikilisiyle giriştiği savaşlarda Avusturya cephesinde başarısız olmuştur

Yanıt Açıklaması: Devletler arasındaki ilişkilerin elçilerin yanı sıra, duruma göre bunların ilgili devletlerin hükümdarlar veya devlet başkanları tarafından yürütülmesine Zirve Diplomasisi adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Edirne Antlaşması ile artık Osmanlı Devleti dağılma ve parçalanma sürecine girmeye başlamış oldu. Belki de Osmanlı tarihinin en ağır antlaşması niteliğinde olan bu hadiseyi artık bir dönüm noktası olarak addedebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Lale devrinden itibaren Osmanlı diplomasisi üslup boyutunda önemli bir değişim geçirmiştir. Osmanlıların mutlak üstünlüğü söylemine dayanan kadim diplomasi geleneğinin ve bu gelenek çerçevesindeki diplomasi uygulamalarının tedrici bir değişime uğradığı görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kalyonlar Kâtibi Yusuf Agâh Efendi 23 Temmuz 1793 tarihinde Londra’ya ilk ikamet elçisi olarak tayin edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin sınırlarının çok açık ve ayrıntılı bir biçimde düzenlenmesinde kendini göstermesi Osmanlılar, barışın korunması doğrultusunda bir dış politikayı çok daha belirgin bir biçimde takip etmesi İçerde duraklama ve bozukluklar devrinin sona ermesi ve çöküş döneminin başlaması Karlofça Antlaşmasının Osmanlı üzerindeki etkileri arasında sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane’de ilan edilen Tanzimat Fermanı, modernleşmeyi devlet siyaseti haline getiren belgedir. Osmanlı modernleşmesinin en önemli gelişmelerinden bir tanesidir. Tanzimat’la birlikte modernleşme veya yenileşme Osmanlı Devleti’nin resmî siyaseti şeklini almıştır. 3 Kasım öncesinde Osmanlı yenileşmesinde çok önemli ve radikal faaliyetlerin yapıldığı vakıadır, fakat bunların hepsi dönemin hükümdarlarının iradeleri ve istekleriyle olmaktaydı. Tanzimat Fermanı, bu faaliyetleri şahsî tercih veya irade olmaktan çıkarıp, devletin vazgeçilmez bir siyaseti hâline getirmiştir. Nitekim bundan sonraki yıllarda modernleşme faaliyetleri hem süreklilik kazanmış hem de devletin ve toplumun her alanını ve kesimini kapsayacak resmî bir boyuta sahip olmuştur.