Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: Yusuf Agâh, kendinden önceki bütün elçilerin yaptığı gibi, döndükten sonra Sadrazam ve Reisülküttab’ında bulunduğu bir kabulde, III. Selim’e III. George’un göndermiş olduğu mektubu sundu ve elçiliği hakkında da şifahen bilgi vererek görevini tamamlamıştır.

Yanıt Açıklaması: 23 Temmuz 1793 tarihinde Londra’ya ilk ikamet elçisi olarak tayin edilen devlet adamı Yusuf Agâh Efendi'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Rusya arasında  14 Eylül 1829’da Edirne Antlaşması imzalandı.

Yanıt Açıklaması: Pasarofça Antlaşması  21 Temmuz 1718 tarihinde imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: I,II,III ve V. ifadeler doğru iken IV. ifade yanlıştır. Çünkü Mehmed Ragıb Paşa Avrupalı devletlerin kendi çıkarları lehine Osmanlıları kullanmak istediklerini anladığından Prusya ile müzakereler neticesinde 22 Mart 1761’de askerî antlaşmadan ziyade iki devlet arasında dostluk ve ticaret antlaşması yapılmıştır. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Prut antlaşmasını imzaladıktan sonra azledilen sadrazam Baltacı Mehmed Paşa'dır.

Yanıt Açıklaması: Hünkar İskelesi Antlaşması’nın gizli maddesine göre; Rusya herhangi bir Batı devleti ile savaşa girerse Osmanlı Devleti Çanakkale Boğazı'nı Rusya ile savaşan devletin donanmalarına kapatacak Rus gemileri ise boğazdan rahatça geçebilecekti.

Yanıt Açıklaması: Rusya, Osmanlıların Kırım Tatarlarının akınlarını önleyemediğini bahane ederek I. Mahmud’a bir ültimatom göndererek Prut Antlaşması’nı tanımadığını bildirip bazı ağır taleplerde bulundu. Osmanlılar ne kadar savaştan sakınmak istediyseler bile, kendilerini korumak için savaştan kaçınmayacaklarını bildirdiler. Rusların Azak kalesine taarruzları ve Kırım’a yönelik saldırılarının başladığı haberlerini alan Babıâli de 2 Mayıs 1736’da savaş ilan etti. 1736 da Osmanlılar Ruslar arasında başlayan üç yıl sürecek olan savaşa 1737’de Rusya ile daha önce yaptığı gizli anlaşmaya binaen Avusturya da katıldı. Osmanlıların özellikle Avusturya cephesinde üstünlük kurdular. Ayrıca Avusturyalıların savaşın ancak Ruslara yarayacağını anlamaları sebebiyle, 18 Eylül 1739’da Osmanlıyla imzaladığı Belgrad Antlaşması’yla Avusturya Pasarofça’da kazandıkları tüm kazançları kaybetmiş oldu. Osmanlıların Avusturya ile Belgrad Antlaşması haberi Rusların bütün planlarını alt üst ederek korku ve paniğe sebep oldu. Zira bu sıralarda İsveç-Fransa ittifakı, Osmanlılar ile Prusya arasında antlaşma müzakerelerinin yürütülmesi ve Osmanlılarla İsveç arasında ticaret antlaşmaları için yapılan müzakereler Rusları tedirgin etmekteydi. 3 Ekim 1739’da Rusların da Fransızların aracılığını ve barış teklifini kabul etmesiyle Belgrad’a temsilci gönderilip İkinci Belgrad Antlaşması da Ruslarla imzalandı. Neticede Ruslar bütün isteklerinden vazgeçmiş oldular. Dolayısıyla Belgrad anlaşmaları Avusturya ve Rusya ile imzalanmıştır. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İttihâd ve Terakkî Cemiyeti kadroları, genç ve tecrübesiz oldukları için, başlangıçta ikinci planda kalarak dolaylı olarak yönetimde etkili olmaya gayret etmişlerdir. Fakat belli bir zaman sonra doğrudan iktidarı ele almışlardır. Dolayısıyla bu dönemdeki diplomaside hükümetin belirleyici ve etkili olması tespiti, tarihi veri olarak çok da doğru olmasa gerekiyor.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid uzun süre buna karşı direnmesine rağmen, ilgili antlaşma24 Mayıs 1881’de Avrupalı Büyük Devletlerin İstanbul’daki Büyükelçileri arasında imzalanmış ve böylece Yunanistan, tek bir kurşun atmadan Teselya’yı sınırlarına katmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bütün seçenekler bu dönemde açılan elçiliklerdendir.

Yanıt Açıklaması: Hasta Adam, Rus Çarı I. Nikola trafından Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu kötü durumu ifade etmek için ilk defa kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti Büyük Kuzey Savaşının taraflarından birisi değildir

Yanıt Açıklaması: Dünya savaşının patlak vermesinin mukadder olduğunun anlaşılması ve ilgili sürecin başlamasıyla birlikte Osmanlı devlet adamları, kendilerine müttefik aramaya koyulmuşlardı. Sultan II. Abdülhamid döneminden itibaren gelişen ilişkilerin daha sonraki süreçte de devam ettirilmesiyle, Almanya’nın Osmanlı Devleti’nin doğal müttefiki olduğu düşüncesi ilk olarak akla gelmektedir. Fakat özellikle de Trablusgarp Savaşı ve Balkan Savaşı sırasında beklenilen desteği vermediğini düşünen dönemin devlet adamları, ilk etapta İtilaf Devletlerine yanaşmaya gayret etmişlerdir

Yanıt Açıklaması: Avrupa’da ortaya çıkan diplomatik kurallar ve teamüllerin benimsenmeye başlanmasıyla yabancı elçilerin ikametiyle ilgili yeni düzenlemeler yapılmıştır. Daha önce yabancı elçiler Elçi Hanında ikamet ederken 1646 yılından itibaren Galata’ya yerleşmelerine ve burada elçilik binaları yapmalarına izin verilmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Divan- ı Hümayun’dan çıkan kararların, kanunlar ve yazışma usulleri dâhilinde kaleme alınarak, gerekli yerlere gönderilmesi, nişancının görevlerindendi. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeniçağ kurumu olarak gelişen daimî elçilikler İtalyan devletleri tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Daimi ikamet elçilerinden aynı zamanda Babıali’yi temsil ederek mutad elçilik işlerini yürütmesi, Osmanlı hariciyesine adam yetiştirmesi, bulundukları ülkelerdeki Osmanlı tebaası tacirlerinin haklarını koruması, bulundukları ülkenin dilini ve diplomasi dili olan Fransızcayı öğrenmeleri beklenmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Karlofça'da Osmanlı Devleti'ni Avrupalılar karşısında Reisülküttap Mehmed Rami Efendi temsil etmiştir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Canning’in Sultan Abdülmecid üzerindeki etkisini gösteren ilginç bir rivayeti Vak’ainüvis Cevdet Paşa şu şekilde zikretmektedir. Fransızların isteği üzerine Mustafa Reşid Paşa’nın Sadaret’ten alınması ve yerine Âlî Paşa’nın getirilmesinden dolayı İngiliz Büyükelçi Canning “gücenmiş”ti. Canning’i darılttığına inanan Sultan Abdülmecid, Tarabya’daki İngiltere Büyükelçiliği’nde düzenlenen baloya bizzat giderek Canning’in gönlünü almaya gayret etmiştir. Bu ziyaret etkisini göstermiş; daha sonra Abdülmecid’i ziyaret eden Canning’in, Mustafa Reşid Paşa’nın Sadarete getirilmesini ısrarla tekrar istemesi üzerine Âlî Paşa Sadarazamlık’tan istifa etmiş ve yerine Mustafa Reşid Paşa getirilmiştir.