Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: I. ve III. seçenekte verilen bilgiler çeldirici olarak kullanılmıştır. Osmanlı devleti Silah ve askeri mühimmatı Fransa'dan almıştır ve Suriye’de yeni tren yolu ve liman imtiyazını da Fransızlara vermiştir. İngiltere ile görüşmek üzere Hakkı Paşa Londra’ya gönderilmiş ve müzakereler Basra Körfezi ve Güney Arabistan’da nüfuz bölgeleri olmak üzere, Fırat Nehri’nde ve Dicle Nehri’nde taşımacılık izninin verilmesi ve Bağdat Demiryolu’nun Bağdat- Basra arasının inşasının verilmesi gibi hususlar İngilizlere verilmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü konsolosluk kurumunun ilk örnekleri Proksenos'tur.

Yanıt Açıklaması: 1878-1918 Osmanlı tarihi açısından kritik bir süreç olup Osmanlı diplomasisinin son dönemini teşkil etmektedir

Yanıt Açıklaması: Bağdat Demiryolu, Konya’dan başlayıp Bağdat’ta sona eren takriben 1.600 kilometrelik demir yolu hattıdır. Bu hattın yapılması 1898’de Almanlara verilmiş, inşasına 1903’te başlanmış ve ancak 1914’te tamamlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Avrupalı devletler arasındaki bir takım sorunların toplantılar yoluyla çözülmesine Konferans Diplomasisi denir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde cereyan eden önemli gelişmelerin başında Avusturya’nın, işgal ordusu komutanının ifadesiyle “insancıl ve uygar bir misyonu yerine getirmek!” için 70.000 kişilik orduyla 28 Temmuz 1878’de Bosna-Hersek’i işgali gelmektedir. İşgal ve devamında işgale karşı başlayan direniş Osmanlı diplomasisini uzun süre meşgul etmiştir. Direnişi kıran Avusturya 20 Ekim 1879’da Osmanlı Devleti ile imzaladığı anlaşma ile ancak buraya hâkim olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1788'de Prusya, Hollanda ve İngiltere arasında Üçlü Birlik yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid'in uyguladığı diplomasi Panislamist'tir.

Yanıt Açıklaması: Bazı elçilik heyetlerine müsteşar-ı sefaret veya tahrir-i vakayie memur gibi unvanlarla hükümet tarafından ilave edilen memurların atandıkları görülmektedir. Duruma göre elçilerin maiyetleri arasında Divan tercümanlarından bazılarının da bulunduğu görülmektedir. Osmanlı elçileri görevlendirilmeleri konusuyla ilgili olmak üzere gittikleri ülkenin hükümdarına ve başbakanlarına padişah ve sadrazam tarafından yazılmış mektuplara verilen ad  Name-i hümayun ‘dur.Bu durumda Name-i hümayun harici diğerleri doğru seçeneklerdir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Abdülhamit İngiltere’ye güvenmemesinin ve şüphe ile yaklaşmasının nedenleri şunlardır:  İngiltere’nin Rus harbine kayıtsız kalması, İngiltere’nin Kıbrıs’ı alması, Mısır’ı işgali, Arap Milliyetçiliğini desteklemesi, Osmanlı’nın içişlerine doğrudan müdahalede bulunduğuna inanması. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Giden elçilerden Osmanlı Devleti’nin aydınlanmasında en tesirli rapor Paris’e (1720-1721) giden Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’ninkidir.

Yanıt Açıklaması: Tatarcık Abdullah Efendi ilk Daimî Elçilik Heyetini oluşturan kişiler arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid’in İngiltere’ye tereddütlü olarak yanaşmasının diğer önemli nedeni, Osmanlı hilâfeti karşıtı gizli faaliyetlerinden şüphelenmesiydi: Sultan’a göre İngiltere, Mısır’da “Arap milliyetçiliği” fikrini yaymak ve Mısırlılara “Türk düşmanlığı”nı telkin etmek suretiyle hilâfetin “Arapların hakkı” olduğu kanaatini kökleştirmek ve fırsatı bulunca da “Mısır Hidivi’ni halife yapmak” istemektedir.

Yanıt Açıklaması: Klasik dönemde elçilerin görevleri gittikleri yerlerde ülkelerini temsil değil, kendilerine verilen görevi yerine getirip geri dönmektir. Sürekli ve yerleşik elçilikler Batıda ortaya çıktı. Venedik 1431’de Roma elçiliğini kurmuştu.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid’in İngiltere’ye güvenmemesinde, İngiltere’nin Osmanlı içişlerine doğrudan müdahalede bulunduğuna inanması etkili olmuştur. Bu bağlamda, amcası Sultan Abdülaziz’in İngilizler tarafından tahttan indirildiğini düşünmekteydi.

Yanıt Açıklaması: XVIII. yüzyıl başlarından itibaren Osmanlılar Avrupalılar ile karşılıklı olarak çok yakından tanışır oldular. Pasarofça sonrası Damat İbrahim Paşa sadaretinde eskiye nazaran dışarıya gönderilen elçilerin ve temsilcilerin sayıları ve icraatlarında artışlar görüldü. Fransa, Avusturya, Lehistan ve Rusya’ya giden bu elçiler yalnızca diplomatik ve ticarî görüşmelerde değil Avrupa diplomasisi, kültürü, sanatı, sanayisi, tarımıyla birlikte askerî ve teknolojik gücü hakkında bilgi edinmeye ve bunları birer rapor halinde sunmaya başladılar. Bu ülkelere giden elçilerden Osmanlı Devleti’nin aydınlanmasında en tesirli rapor Paris’e (1720-1721) giden Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’ninkidir. Damat İbrahim Paşa, Osmanlıların Avrupa’daki iç sorunlara müdahil olmaması yolunda bir politika izlese de, Avrupa’daki gelişmeleri de yakından takip etmek istemekteydi. Yirmisekiz Çelebi Mehmed de sadrazamın söz konusu politikası çerçevesinde Fransa’ya görevlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rusya Kutsal Yerler Meselesi ile Osmanlı vatandaşı Ortodoksların hâmiliği için Osmanlı Devleti’ni iyice sıkıştırmaya başlamıştır. Aslında Rusya’nın bu hamlesi, sadece dinî amaçlar ve endişelerden; din ve ırk dayanışmasından kaynaklanmıyordu. Rusya’nın bu talepler üzerinden başka amaçları güttüğünü gösteren en somut delil 9 Ocak 1853 tarihinde St. Petersburg’ta Çar I. Nikola ile İngiltere Büyükelçisi George Hamilton Seymour (1797-1880) arasında geçen görüşmedir. I. Nikola, Seymour’a Osmanlı Devleti’nin kendi aralarında doğrudan paylaşılmasını şu şekilde teklif etmişti: “Kollarımız arasında hasta bir adam var. Çok hasta. Size açıkça söylemeliyim ki, gereken bütün tedbirleri almadan önce onu günün birinde kaybetmemiz büyük felaket olacaktır. Türkiye ansızın ölebilir.” Seymour ise bu teklif karşısında, “hastayı tedavi etmeyi” niçin düşünmediklerini söyleyerek Osmanlı Devleti’nin bütünlüğünün devam etmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu ifadelerden de anlaşıldığı üzere, Rusya burada Osmanlı mirasının paylaşılmasını tartışmaya açmış ve bunu öncelikle İngiltere’ye teklif etmiştir. İngiltere ise 1798 yılında Mısır’ın Fransa tarafından işgal edilmesinden beri takip ettiği Osmanlı toprak bütünlüğünün korunması siyasetini devam ettirerek bu teklifi reddetmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıların Mısır’dan gelen destekle Mora’daki başarılı harekâtı ve isyanı bitirmek üzere olması, İngiltere ve Rusya arasında 4 Nisan 1727’de Petersburg Protokolü arkasından da Fransa’nın da bu protokole dâhil olmasıyla 6 Temmuz 1827’de Londra Protokolü adı altında yeni bir antlaşma imzalandı.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Ali Paşa tehlikesini Osmanlı askerî gücüyle bertaraf edemeyeceklerini, dolayısıyla Avrupalı Büyük Devletlerin diplomatik ve askerî yardımına ihtiyaç gördükleri için bu desteğin sağlanabilmesi için iki önemli diplomatik hamle yapmışlardır: Öncelikle İngiltere’nin desteğini alabilmek için 16 Ağustos 1838 tarihinde Balta Limanı Ticaret Antlaşması imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: I. Mahmut tahta çıkarılmıştır.