Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: Büyük Kuzey Savaşı 1700-1721 yılları arasında devam etmiştir.

Yanıt Açıklaması: 3 Kasım 1839 tarihinde Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane'de ilan edilen Tanzimat Fermanı, modernleşmeyi devlet siyaseti haline getiren resmi bir belgedir.

Yanıt Açıklaması: Edirne Antlaşması ile artık Osmanlı Devleti dağılma ve parçalanma sürecine girmeye başlamış oldu. Belki de Osmanlı tarihinin en ağır antlaşması niteliğinde olan bu hadiseyi artık bir dönüm noktası olarak addedebiliriz.

Yanıt Açıklaması: XVIII. yüzyıl başlarından itibaren Osmanlılar Avrupalılar ile karşılıklı olarak çok yakından tanışır oldular. Pasarofça sonrası Damat İbrahim Paşa sadaretinde eskiye nazaran dışarıya gönderilen elçilerin ve temsilcilerin sayıları ve icraatlarında artışlar görüldü. Fransa, Avusturya, Lehistan ve Rusya’ya giden bu elçiler yalnızca diplomatik ve ticarî görüşmelerde değil Avrupa diplomasisi, kültürü, sanatı, sanayisi, tarımıyla birlikte askerî ve teknolojik gücü hakkında bilgi edinmeye ve bunları birer rapor halinde sunmaya başladılar. Bu ülkelere giden elçilerden Osmanlı Devleti’nin aydınlanmasında en tesirli rapor Paris’e (1720-1721) giden Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi’ninkidir. Damat İbrahim Paşa, Osmanlıların Avrupa’daki iç sorunlara müdahil olmaması yolunda bir politika izlese de, Avrupa’daki gelişmeleri de yakından takip etmek istemekteydi. Yirmisekiz Çelebi Mehmed de sadrazamın söz konusu politikası çerçevesinde Fransa’ya görevlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yeni bir aktör olarak Alman İmparatorluğu’nu Osmanlı dış siyasetine dâhil edilmesi, diplomaside olumlu iki etkiye neden olmuştur. Birinci olarak, Almanya’nın genelde Osmanlı yanında yer alması, duruma göre bazen de tarafsız kalarak diğer devletlerle hareket etmeyerek Osmanlı diplomatlarının başını ağrıtan birçok olayda olabildiğince rahat nefes almalarına yardımcı olmuştur. Böylece Ermeni Hadiselerinden dolayı Osmanlı Devleti’ni baskı altında tutan İngiltere, Rusya ve Fransa’yla birlikte hareket etmeyerek az da olsa II. Abdülhamid ve Osmanlı devlet adamlarının elini kuvvetlendirmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid’in dış siyasetindeki ikinci döneminin temel taşı Almanya ile yakınlaşmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Raşid zamanında diplomasi alanında yapılan ve etkileri günümüze kadar tesir eden yenilikleri 3 grupta toplayabiliriz: a) Avrupa devletleri ile olan ilişkilerde devletlerarası hukukun benimsenmesi ve Avrupa’nın önemli merkezlerinde daimî ikamet elçiliklerinin açılması b) Avrupalı devletlerle olan ilişkilerde mütekabiliyet esasına uyulması ve tayinât usulünün kaldırılması c) Dış ilişkilerde tarafsızlık politikası ile güçler dengesinin göz önüne alınması ve Protestan Kuzey-Batı Avrupa devletleriyle ilişkilerin en üst seviyede geliştirilmesi. Doğru  cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dış temsilcilikler teşkilat olarak söyle belirlenmiştir: Sefâret-i Kübra (Büyükelçilik), Sefâret (Elçilik), Başşehbenderlik (Baş Konsolosluk), Şehbenderlik (Konsolosluk), Şehbender Vekâleti ve Tüccar Vekâleti. Sefâret Vekâleti makamı teşkilat yapısında bulunmamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Öncelikle İngiltere’nin desteğini alabilmek için 16 Ağustos 1838 tarihinde Balta Limanı Ticaret Antlaşması imzalanmıştır. Bununla sadece İngiltere’ye önemli iktisadî tavizler verilmiş, daha sonraki günlerde antlaşma Avrupa’nın birçok devletine de teşmil edilmiştir. Mehmed Ali Paşa tehlikesinin devam etmesi üzerine bu kez 3 Kasım 1839’da Tanzimat Fermanı ilan edilerek Modernleşme devlet siyaseti hâline getirilmiştir. Mustafa Reşid Paşa, Tanzimat’ın neden ilan edilmesi gereğini Sultan Abdülmecid’e izah ederken kullandığı “Avrupa’nın teveccühünü” kazanmak ifadesi önemli olsa gerekir. Nitekim bu şekilde yapılan ticarî ve kültürel iki hamle olumlu sonuç vermiş; 15 Temmuz 1840’da Londra’da İngiltere, Rusya ve Avusturya’nın katılımıyla gerçekleştirilen konferansta Londra Antlaşması’nı imzalayarak Mehmed Ali Paşa’nın işgal ettiği toprakları boşaltarak Mısır Valiliği ile yetinmesi istenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Girit Savaşıyla birlikte Venedik’le yapılan yoğun diplomatik misyon dönemi kapanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sultan V. Mehmet Reşat döneminde diplomasi merkezinin belirleme ve uygulama Saray ve hükümdardan tekrar hükümete kaymıştır. Tek adam merkezli diplomasi terk edilmiştir. 24 Temmuz 1908’de modern meşruti yönetime geçilmesi bu değişikliğin temel nedenidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Amasya Antlaşması 1555'te yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu'nun baş düşmanı olarak kabul edilen Rusya'ya yakınlığı ile bilinen ve Rus yanlısı siyaset takip eden devlet adamı Sadrazam Mahmud Nedim Paşa'dır. Sadrazam Mustafa Reşid Paşa ve Sadrazam Mithat Paşa, İngiliz siyasetine, Sadrazam Mehmed Emin Âlî Paşa ve Hâriciye Nâzırı Keçecizade Fuad Paşa Fransız siyasetine yakın devlet adamlarıdır.

Yanıt Açıklaması: III. Selim öncelikle askerî ıslahatlarla ordunun Avrupaî tarzda yeniden düzenlenmesi gerektiğine inanmaktaydı. Askerî alanların dışında siyasî, idarî, iktisadî, ticarî, toplumsal ve diplomasi alanlarında yapılan yenilikler bu dönemin kendine has özelliğiydi. Devlet bünyesindeki bütün kuruluşların gözden geçirilerek zamanın ihtiyaç ve gereksinimlerine göre düzenlenip yenilenmesi “Nizam-ı Cedid” hareketinin geniş hedefini ve kapsamını teşkil etmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Küçük Kaynarca Antlaşması Osmanlıların Karlofça’dan sonra imzalamak zorunda kaldığı en ağır antlaşmadır. Bu antlaşma Karlofça Antlaşması’na göre toprağa ilişkin maddeleri pek kısıtlı olmasına nazaran hukuk, ticaret ve diplomasi alanında Osmanlı tarihinin en ağır belgesidir.

Yanıt Açıklaması: Mısır’ı işgale giden Fransızlara karşı İngiliz Amiral Nelson büyük darbe vurdu. Osmanlı Fransa ile tek başına mücadele edemeyeceğinden Nelson’un bu başarısı Türklerin kiminle ittifak yapacağını da belirlemiş oldu. Böylece Osmanlılar tarihinde ilk defa Avrupalı güçleri kendiliğinden siyasi, askeri ve diplomatik olarak yanında gördü. Osmanlılar kendi topraklarını işgal eden bir ülkeye karşı diğer Avrupalı devletlerle ilk defa işbirliği yapmış oldu. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ruslar’ın işgal etmiş oldukları tüm topraklar ile İstanbul Antlaşması’yla kaybedilen yerleri Osmanlılara geri verip, sınır kale ve istihkâmlarını yıkacakları Prut antlaşmasıyla belirlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Meşrutiyet'in ilanı ile Sultan II. Abdülhamid'in kurduğu istikrarın yerini alacak bir yapı bir türlü oluşturulamamış. Bu durumdan istifade eden Bulgaristan 5 Ekim 1908'de bağımsızlığını ilan etmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti tarihinin ilk ve en büyük toprak kayıplarını verdiği antlaşma Karlofçadır

Yanıt Açıklaması: Paris ilk olarak Seyyid Ali Efendi atanmıştır.