Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: İlk ikamet elçiliğinin kuruluşuna kadar Osmanlı, istihbarat ve diplomasideki bilgi ihtiyacının büyük bir kısmını İstanbul’daki Avrupalı diplomatik temsilcileri, Ef­lak ve Boğdan voyvodaları, Raguza Cumhuriyeti, Kırım Hanları karşılamaktaydı.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da ilk daimî elçilik İstanbul'un fethinden bir yıl sonra Venedik tarafından kurulmuş, onu 1475’te Lehistan, 1497’de Rusya, 1525’te Fransa, 1528’de Avusturya ve 1583’te İngiltere’nin açtığı elçilikler izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: MÖ. VIII. ve MÖ. V. yüzyıllar arasındaki Çin diplomasi geleneği, eski Grek diplomasi pratiği ile benzer özellikler taşımaktadır. Merkezi bir otoritenin olmadığı bu dönemde, Çin coğrafyasında çok sayıda bağımsız devletler bulunmaktaydı. Bu devletçikler arasındaki iktidar ve güç mücadelesi, tıpkı kadim Grek dünyasında olduğu gibi, diplomasinin kullanılmasına ve dolayısıyla gelişmesine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Reisülküttab, sadrazamla birlikte sefere gittiği zaman başkentte padişahın yanına, rikab reisi unvanıyla bir kaymakam tayin edilirdi. Bu göreve rikab-ı hümayun riyaseti denilirdi. Rikab reisleri mertebeleri göz önünde bulundurularak genelde büyük tezkirecilerden seçilirdi. Rikab-ı Hümayun riyasetinden asaleten reisülküttablığa geçilirdi. Reisülküttab, seferde bulunduğu zamanda sadrazamın dışişlerindeki yetkilerinde herhangi bir sınırlama mevcut olmadığı için hariciyeyle ilgili bütün gelişmeler hakkında mümkün olan en kısa zamanda sadrazamı bilgilendirirdi. Gelişen olaylar hakkında padişah karar vermemiş ise karar sadrazama bırakılır, karar vermiş ise verdiği kararlardan sadrazam ve reisülküttab mutlaka haberdar edilirdi. Sadrazam ile sefere katılan reisülküttab seferin düzenlendiği devlet ile olan diplomatik ilişkilerde daha faal olmasına karşılık, merkezdeki reis vekili üçüncü devletler ile irtibatta daha fazla rol almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Divan içinde diplomatik faaliyetlerin yürütülmesinden sorumlu en önemli görevlinin Nişancı olduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1555 yılında Osmanlı ve İran arasında ilk barış antlaşması olan Amasya Antlaşması yapıldı.

Yanıt Açıklaması: Hariciye işleri 1836'da ayrı bir nezaret haline getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Venediklilerin teslim olmayı kabul edeceklerini bildirmeleri üzerine 6 gün süren müzakerelerden sonra 5 Eylül 1669’da imzalanan on sekiz maddelik bir antlaşma ile Girit’in fethi tamamlanmış oldu. Antlaşmaya göre Kandiye kalesi bütün top ve cephanesi ile teslim edilecek; askerler şehri terk edecek, halk gidip gitmemekte serbest olacak; üç palanka Venedik’te kalacak; Galata’daki Venedik balyosu orada oturacak, Venedikliler diğer iskelelerde balyos bulundurabilecek, Venedikliler Akdeniz’deki Osmanlı adalarına saldırmayacaktı.

Yanıt Açıklaması: Hititler (MÖ. 1650-MÖ. 1180) ve kadim Mısırlılar (MÖ. 3000-MÖ. 670) arasında MÖ. 1285 yılında cereyan eden Kadeş Savaşı’nı sona erdiren “Kadeş Antlaşması”, diplomasi tarihinin bugün bilinen ilk vesikası olma özelliğine sahiptir. Doğru cevap D'dir.