Osmanlı Diplomasisi

Yanıt Açıklaması: 1821’de hızlı bir şekilde başlayan Rum isyanını, İstanbul Rum Patriği Gregorius ve istanbul’daki Rum aileler gibi Divan-ı Hümayun Tercümanı Constantine Mourouzi’nin desteklemesi üzerine, bu kişilerin 16 Nisan 1821’de görevinden uzaklaştırılmalarıyla bu kurum kaldırıldı. 1841’de Tercüme Odası’nın kadrosu bir Divan-ı Hümayun tercümanı ile birlikte 30 kişiye erişmiştir. Osmanlı Devleti 1821-1833 yılları arasında uluslararası çok çetin meselelerle yüzleşti ve bu sorunları diplomatik yollardan bertaraf etmek üzere 1834 yılında yeniden canlandırılan ikamet elçilikleri de reisülküttablığın dışişlerindeki faaliyetlerini artırmıştı. Yahya Efendi, başlangıçta Tercüme Odası’nda bir kaç gayrimüslim kullanmayı denediyse de bunlar güvenilir olmadıklarından azledildiler. Tercüme Odası’nın ilk yılları, genelde yetişmiş eleman olmadığından pek başarılı geçmemiştir. 1823’de Yahya Efendi’den sonra bu göreve Baş Hoca İshak Efendi atandı ve bu dönemde “Tercüme Odası” ve “Dil Odası” olmak üzere beylikçinin maiyetinde iki oda teşkilatlandırıldı. 1826’da Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasından sonra her alandaki yeniliklere ilaveten bürokraside gerçekleştirilen ıslahatların devamı mahiyetinde olmak üzere 11 Mart 1836 tarihinde II. Mahmud’un hatt-ı hümayunuyla Hariciye Nezareti kuruldu. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Greklerde, müzâkereler neticesinde imzalanan antlaşmaların levhalar üzerine yazılarak herkesin görebileceği yere asıldığı ve bu şekilde kamuoyunun muhtemel gelişmelerden haberdar edildiği diplomasi türüne açık diplomasi denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar ayrıca özellikle gayrimüslim topluluklara karşı istimâlet denilen bir ilkeyi de uyguladılar. “Kendine meylettirmek” anlamına gelen bu kelimenin terim mânası, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurmaktır.

Yanıt Açıklaması: Beylik Kalemi yabancı devletlerle yapılan antlaşmalar, kanunlar, berat ve ferman ile imtiyaznameler, gayrimüslim cemaatlerin hukukî durum belgeleri gibi kayıtlar yazmaktaydı. Ayrıca Divanın diğer üç kaleminden gelen yazıları görmek, üzerlerine kendi “sahh” işaretini koymak ve reisülküttabın isteklerine hazır bir şekilde yürütüp, saklamak beylik kaleminin görevlerindendi.

Yanıt Açıklaması: Bütün topluluklar papalığın nüfuz elde etmek istediği topluluklardandır.

Yanıt Açıklaması: Antlaşmanın Avusturya ile ilgili kısmı yirmi maddelik olup Osmanlılar, Temeşvar hariç Erdel ve Macaristan’daki Habsburg egemenliğini kabul ettiler. Belgrad Osmanlılarda kaldı.

Yanıt Açıklaması: İlk ikamet elçisi Yusuf Agah'tır.

Yanıt Açıklaması: İngiliz yazar ve devlet adamı Burke, bugünkü anlamıyla diplomasi kavramını “uluslararası ilişkileri yürütme sanatı”; yani devletlerarası ilişkileri ve görüşmeleri icra etme manasında kullanmaya başlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: III. Murad döneminde Lehistan samur vergisine bağlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinin yönetiminde olduğu gibi diplomatik ilişkilerde de padişah ve onun mutlak vekili olan Veziriazam en yetkili iki kişidir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da ilk daimî elçilik İstanbul’un fethinden bir yıl sonra Venedik tarafından kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da XVII. yüzyılda, 1622-1631 arasında  elçilik yapan Sir Thomas Roe İstanbul’daki elçilerin en itibarlısı idi.

Yanıt Açıklaması: Diplomasi tarihinin birinci dönemi, “ Geçici/ Tek Yanlı Diplomasi ” olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1654 yılından itibaren Bab-ı Ali'de görüşülmeye başlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Elçilerin veya maiyetlerindekilerden birinin yolculuklarını, gözlemlerini ve faaliyetlerine dair bilgileri başta Sultan olmak üzere Sadrazam ve Reisülküttaba bildirmek amacıyla yazdıkları raporlara genel olarak Sefaretname denir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar ayrıca özellikle gayrimüslim topluluklara karşı istimâlet denilen bir ilkeyi de uyguladılar. “Kendine meylettirmek” anlamına gelen bu kelimenin terim mânası, insanların gönüllerini kazanarak kendi hakimiyetini kurmaktır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sürekli Diplomasi,  XV. yüzyılda bugünkü İtalya üzerinde bulunan Venedik ve Ceneviz gibi şehir devletleri tarafından uygulanmaya başlanmış ve XIX. yüzyıldan itibaren de kademeli olarak bütün devletlere yayılmıştır. İtalyan şehir devletleri XI. yüzyıldan itibaren Filistin’de, Suriye’de, Mısır’da ve İstanbul’da potestas ve bailo denen konsolosluklar açmaya başlamışlardı.

Yanıt Açıklaması: Girit Savaşıyla birlikte Venedik’le yapılan yoğun diplomatik misyon dönemi kapanacaktır. Gerçi savaş diplomatik ilişkilerin tam anlamıyla durmasına yol açmamış, barış önerileri için Osmanlı görevlileri Venedik’e gitmiştir. Bununla birlikte, artık Venedik’in Akdeniz ticaretinde azalan ağırlığı da dikkate alınarak ilişkiler azaltılmıştır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda XVIII. yüzyıl başlarında her alanda değişime ayak uydurabilecek yetenekte olan tek bir zümre kalemiye sınıfıydı ve başında reisülküttab vardı.

Yanıt Açıklaması: Sürekli diplomasiye geçişle birlikte ortaya çıkan diplomasi türleri şunlardır: Zirve diplomasisi, çok taraflı diplomasi, konferans diplomasisi ve parlamenter diplomasi. Ad Hoc diplomasi sürekli diplomasinden önce var olan bir türdür. Doğru yanıt C seçeneğidir.