Modern Ortadoğu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devletinin orta suudi Arabistan’ı yönetmek için kullandığı merkez şehir Ahsa’dır.

Yanıt Açıklaması: Emir Faysal Ocak 1920 ortalarında Suriye’ye döndü ve aynı yılın Mart ayında toplanan Eşraf Kongresi’nde Filistin ve Lübnan’ı da içine almak suretiyle “Büyük Suriye Kralı” ilân edildi. Bu devletin Fransızlar tarafından yıkılmasından sonra İngilizlerin desteğiyle Faysal 23 Ağustos 1921’de kral ilân edildiğinde Irak’ta; kardeşi Abdullah’ın Krallığında da Ürdün’de başka Haşimî krallıkları kurulacaktır.

Yanıt Açıklaması: Hatta 1913 Osmanlı-İngiliz anlaşmasında Kuveyt, Katar ve Bahreyn’in aksine Abdülaziz’in nüfuz alanları anlaşmaya konu edilmemişti. İngilizler’in bu resmi politikalarına rağmen Kuveyt’teki siyasi memurları Captain William Shakespear ise farklı düşünmekte ve Abdülaziz’i cesaretlendirmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Hazariler, Bedevilerin aksine çöllerdeki vahalarda yerleşik hayatı benimsemiş gruplardır. Kan bağı ve kabile bağları konusunda bedevîler gibi olmakla birlikte bunlar ziraat ve ticaret ile uğraşırlar. En büyük sorunları bedevîlerin yaptıkları yağmalardır. Bu yağmadan kurtulabilmek için bedevîlere “ihave” adıyla bir “kardeşlik vergisi” öderler. Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kökü Emeviler zamanına kadar indirilen ve İslam ile putperest inançların karışımından meydana gelen bir din olan ve Melek Taus diye isimlendirdikleri şeytan’a tapmaları ile tanınan topluluk Yezidilerdir. Suriye’de ortaya çıkmasına rağmen Kuzeybatı Irak’ta Sincar dağlarında Kürtler arasında gelişmiştir. Bugün ağırlıklı olarak Irak’ta yaşamakta olup yeni Irak anayasasında da kabul edilen etno-dinî bir guruptur.

Yanıt Açıklaması: Abdülaziz bin Abdurrahman: Modern Suudi Arabistan’ın kurucusu olarak kabul edilir. Literatürde ailesine nispeten kendisi İbn Suud, Necid Emiri, Suudi Arabistan Kralı gibi isimler ile de anılır. Kuruluşundan bugüne kadar geçen süredeki bütün Suud kralları onun oğullarıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Savaş gayretlerini teşvik etmek için Fransa ve Rusya ile 1916’da Sykes-Picot anlaşması imzalayan İngilizler, Yahudi sermayesinin desteğini garanti altına almak için de 1917 Balfour Deklarasyonu ile Siyonist lobilere Filistin’i vaat etti.

Yanıt Açıklaması: Mısır Beylerbeyi Hadım Süleyman Paşa’ya Hind Seferi emri verildiğinde o da hazırlıklarını tamamlayarak önce Kızıldeniz’in girişindeki stratejik bir mevki olan Aden’i ele geçirdi ve burayı Hint seferi için bir üs yaptı (1538). Bu tarihten sonra Osmanlı hakimiyeti sahilden başlayarak Yemen’e yayıldı ve 1540 yılında Yemen Beylerbeyliği kuruldu.

Yanıt Açıklaması: Irak, Suudi Arabistan’dan sonra dünyanın ikinci büyük petrol rezervlerine sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Irak, Arap yarımadasının kuzeydoğusunda yer alır. Kuzeyden Türkiye, doğudan İran, güneydoğudan Basra Körfezi ve Kuveyt, güneyden Suudi Arabistan ve batıdan Ürdün ve Suriye ile çevrilidir. Modern Irak coğrafyası toplam 438.317km. dır. Denize olan kıyı sınırı 60 km kadar iken kara sınırı 3500 km. civarındadır ve bunun 350 km’si Türkiye sınırıdır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Dinin uygulanmasını anlatan fıkıh mezheplerin (Hanefilik, Malikilik, Şafiilik, Hanbelilik, Caferilik) kurallarını benimsemekle birlikte dine daha mistik bir anlam yükleyen, hatta sezgileri ön plana çıkaran, bazen de Kur’an ayetlerine zahiri (görünen) kelime anlamları dışında batıni (içsel) anlamlar yükleyen tasavvuf (Sufilik) hareketleridir. Tarih içinde pek çok isimle ortaya çıkan bu gurupların en tanınmışları Kadirilik, Nakşilik, Rufailik ve Bektaşilik oldu. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Reşidiler: Merkezi Arabistan’da Cebel-i Şammar’da bir ailedir. Suud ailesinin müttefiki iken daha sonra en büyük rakibi olmuşlardır. Hatta 1891’de Suudilerin kontrolündeki Riyad’ı ele geçirerek onları sürmüşlerdir. Bölgede Osmanlı Devletine en sadık ailelerden biri olarak bilinen aile emirleri Muhammed b. Reşid’den itibaren Cebel-i Şammar kaymakamı olarak tayin edilmişlerdi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Çerkezler, Osmanlı Devleti’nin Kafkaslardan çekilip bölgede Rusların baskılarının başlaması ile yaşanan göçlerle Ortadoğu’ya doğru gelmişlerdir. Çoğunluğu Osmanlı Devletinin iskân ettiği yerlerde yaşamaktadırlar. Türkiye’de Anadolu’da, Ürdün, Suriye, hatta kısmen İsrail’de Çerkez bulunmaktadır. Bulundukları ülkeye asimile olmadan uyum gösterebilen ve farklı şiveleri olan Çerkezler kendi dillerini de koruyabilmişlerdir. Hemen tamamı Sünni Müslümanlardır.

Yanıt Açıklaması: Yukarı havzada Dicle ve Fırat giderek birbirine yaklaşan vadilerde akarak Basra yakınlarındaki Kurna’da birleşir. Birleştiği yere Şattularap adı verilir. Burada birleşen nehirler yaklaşık 160 km boyunca akarak Basra Körfezi’ne dökülür. Doğru cevap E.

Yanıt Açıklaması: Yavuz Sultan Selim’in 1516 yılındaki seferi ile birlikte Osmanlı idaresine giren bölge, XX. yüzyılın başlarına kadar (1923) 400 yıl Osmanlı yönetiminde kaldı.

Yanıt Açıklaması: Önce Çaldıran’da Safevilere karşı alınan zaferle doğuda kendini güven altına alan Yavuz Sultan Selim, 1516’da, önce Suriye’ye ertesi yıl da Mısır’a yaptığı sefer ile İslam dünyasının güç merkezini İstanbul’a taşıyacaktır. Buna göre doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Filistinli silahlı grupların İsrail karşısında pasif kalan U¨rdün Kralı Hüseyin’e yönelik başarısız darbe girişiminin ardından başlayan ve 1971 yılı Temmuz ayına kadar süren iç savaş ve katliam. İsrail’in destek verdiği operasyonlarda U¨rdün yönetimi binlerce Filistinliyi katletmiş ve ülke dışına sürmüştür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1978 yılında İsrail ile Mısır arasında gerçekleşen Camp David anlaşması yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bölgede en önemli organizasyon 1981 yılında kurulan Körfez İşbirliği Teşkilatı’dır (GCC) ve Suudi Arabistan bu teşkilatın lokomotifi durumundadır. Gerçekte ekonomik işbirliğini öngören bu teşkilat, Arap Dünyası’ndaki son gelişmelerden itibaren de siyasi bir blok oluşturmuştur. Suudi Arabistan, Bahreyn, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Uman’dan oluşan birlik; Körfez ülkelerinden olmamasına karşılık Ürdün ve Fas’ı da gözlemci olarak birliğe katmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Manda idaresi, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Milletler Cemiyeti tarafından Avrupalı bazı ülkelere başka ülke topraklarını idare etme yetkisi veren yasal statüdür.