Modern Ortadoğu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Soğuk Savaş, Başını ABD’nin çektiği Batı Bloğu ile Sovyetler Birliği’nin çektiği Doğu Bloğu arasında, 1947 ile 1991 yılları arasında süren uluslar arası siyasi, ideolojik ve askeri gerilim dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Suudi Arabistan 2. 149.690 km. kare toprağı ile Arap Yarımadası’nda yer almaktadır. Doğu sahilleri Basra Körfezi’ne batı sahilleri de Kızıldeniz’e uzanmaktadır. Arap yarımadası diye isimlendirilen coğrafyanın merkezinde olması hasebi ile pek çok Arap devleti ile sınırı vardır. Güneyinde Yemen, doğusunda Uman, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Kuveyt ve Irak yer almaktadır. Ayrıca Bahreyn adası ile arasında 1986 yılında tamamlanan 25 kilometrelik bir köprü bağlantısı bulunmaktadır. Kuzeyde Ürdün ve Suriye ile sınırı varken İsrail ve Mısır ile de komşudur.

Yanıt Açıklaması: 1948’de kurulacak İsrail devletinin ilk başbakanı Ben-Gurion 1935 yılında Yahudi Ajansının başkanlığına seçildi.

Yanıt Açıklaması: Bağdat demiryolu projesi Osmanlı'nın 1890 sonrası uyguladığı denge politikasının eseri olarak Almanya ile ortaklıkla kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Taklid: S¸ii itikadına göre, her şii, dini uygulamalarında, yaşayan bir müçtehidi (dini konularda fikir üretebilen) taklid etmek zorundadır. Taklid edene Mukallid, taklid edilene de Müçtehid veya Merce’u’t-taklid adı verilir. S¸ii toplumunda en önemli yeri işgal eden müçtehidlerin etkisi de büyüktür. Ayrıca topladıkları Hums ile tükenmez mali kaynakları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 200 kişilik falanjist grubu, İsrail birlikleriyle işbirliği içerisinde Beyrut’taki Sabra ve Şatilla isimli iki Filistin mülteci kampına girerek 2.000’e yakın sivil Filistinliyi katletti.

Yanıt Açıklaması: Şerif Faysal’ın, İngilizlerin desteği ile 23 Ağustos 1921’de Irak kralı ilan edilmesiyle, Irak Haşimî Krallığı  kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ortadoğu kavramı din olarak yer küredeki Müslüman kuşağı, etnik olarak da çoğunlukla Arap, Fars ve Türk nüfusunun yaşadığı bölgeleri ifade etmektedir. Elbette bu etnik kimlikler arasında Berberî, Kürt, Çerkez vs. gibi guruplar da bulunmaktadır. Her ne kadar Ortadoğu kimliği ile ilişkilendirilse de Orta Asya, Balkanlar ve Afganistan, Pakistan gibi mekânlar dışarıda tutularak, daha çok Güneybatı Asya ve Kuzey Afrika eksenindeki ülkeler ele alınmıştır.

Yanıt Açıklaması: Basra Körfezi kıyılarındaki petrol rezervleri de Suudi Arabistan’ın Jeopolitiğini belirleyen en önemli unsurdur. Dünya petrol rezervlerinin % 16 sına sahip olması bu ülkeyi dünya endüstrisi için vazgeçilmez kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yom Kippur Savaşında Suriye ve Mısır İsrailli askeri anlamda gerilettikleri bir savaş geçirmişler fakat daha önceden kaybettikleri toprakları geri alamamasılardır.

Yanıt Açıklaması: Yemen’in Osmanlı idaresine alınmasından beklenen temel faydalar; Portekiz tehdidinin bölgeden uzaklaştırılması, Haremeyn’in muhafazası, Hindistan ticaret yolunun (baharat yolu) güvenliğinin sağlanması ve Yemen’de uzun zamandan beri sürmekte olan istikrarsızlığın düzene kavuşturulması idi. Modern Yemen tarihçileri de birçok diğer Arap ülkeleri tarihçilerinin aksine bu hususları sıklıkla dile getirerek Osmanlı Devleti’nin Yemen’deki varlığını gerekli bulmaktadırlar ve bu duruma olumlu bakmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Suriye, 1920 yılında Fransız işgaline girdi.

Yanıt Açıklaması: Manda idaresinin diğer bir çıkmazı İskenderun Sancağının Türkiye’ye bağlanma talepleri ile ilgiliydi. İskenderun bölgesi 1921 tarihli Türk-Fransız Anlaşması’na göre özerk bir bölge olarak Suriye manda idaresine geçmişti. Bu özerk yapısını 1923’de yitiren bölge, Halep eyaletine bağlanmıştı. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Şiilerin kazançlarının 1/5 ‘ini dini liderlere bağışlamasının adı Hums’dur.

Yanıt Açıklaması: Yemendeki Osmanlı yönetimi Zeydilerin isyanları neticesinde zayılamıştır.

Yanıt Açıklaması: Suudilerin idaresindeki Dir’iyye’ye giden Muhammed b. Abdilvehhab, burada Suudi ailesinin reisi Muhammed b. Suud ile irtibata geçti. Yaptıkları görüşmeler neticesinde iki taraf arasında bir ittifak meydana geldi. Buna göre Muhammed b. Suud oluşturacakları yapıda eskiden olduğu gibi gelenekten gelen gücünü kullanabilecek, kendisi de dinî işlerden sorumlu olacaktı. Böylece gelenek ve dinî bir yapıdan oluşan ve zamanla devletleşecek olan bir ittifak kuruldu. Bu yeni dinî yorum Vehhabilere, doğru yola getirmek için diğer Müslümanlar ile savaşmayı meşru kılıyordu. Ayrıca bu anlayış Arap kabileleri arasında mevcut geleneksel gazve yani birbirlerini yağmalama kültürünü de destekleyince kolay kabul gördü. Bu tarihten itibaren vehhabî öğretisini yaymak adına çevrelerindeki kabileler ve kasabalar üzerine giderek savaşan Suudi ailesi, sürekli nüfuz alanlarını geliştirdi. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toprak Karşılığı Barış Prensibi: İlk defa BM Güvenlik Konseyi’nin 242 sayılı kararı ile gündeme gelen ve Arap-İsrail barışının özünü oluşturan ilkedir.

Yanıt Açıklaması: Şerif Faysal’ın, İngilizlerin desteği ile 23 Ağustos 1921’de Irak kralı ilan edilmesiyle, Irak Haşimî Krallığı kuruldu. Doğru cevap E.

Yanıt Açıklaması: 634 yılında ilk kez İslam devletlerinin kontrolüne giren bölge sonraki 9 asır boyunca değişik devletlerin kısa dönemli hâkimiyetleri altında yaşadı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yavuz Sultan Selim’in Mısır’ı Osmanlı topraklarına katması üzerine (1517) Mekke emiri olann Şerîf Berekât b. Muhammed, bir elçilik heyetiyle birlikte on iki yaşındaki oğlu Ebû Nümeyy’i Mısır’a gönderip padişaha saygılarını ve Osmanlı hâkimiyetini benimsediğini bildirdi. Bunun bir nişanesi olarak da Mekke’nin anahtarlarını sundu. Doğru cevap B.