Osmanlı İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: A,B,C ve D şıkları fabrika-i hümayunların özellikleri arasında yer alır.Fabrika-i hümayunların dış ticarete yönelik üretim yapma gibi bir özelliği bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: İlkçağda Anadolu’da kurulan devletler/medeniyetler ile Roma/Bizans, Anadolu Selçuklu Devleti ve Osmanlılar, bölgedeki denizleri aktif olarak kullanmışlardı

Yanıt Açıklaması: Muhasebe-i evvel kalemi gelir ve giderleri denetlemek görevini yüklenen ve bütçelerde yer alan maliye kalemlerinin de yöneticisi durumundadır. Dolayısıyla Başmuhasebeci olan memurun üstün vasıflara sahip olması gerekiyordu. O kadar ki defterdarlar genellikle Başmuhasebeciler arasından çıkmıfltır. Bu kalem 1691 cizye reformundan önce gelirlerin en büyük kısmını denetlemekteydi.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da boğaz ulaşımı büyük oranda pereme denilen kayıklarla yapılmaktaydı. Buharlı gemilerin devreye girmesinden itibaren toplu taşımada bunlardan yararlanılması düşünüldü. Bunun için ilk girişim devlet tarafından geldi; 1843’te “Hazine-i Hassa Vapur Kumpanyası” kuruldu. Tanzimat sonrasında deniz nakliyatını bir düzene koyma ve kolaylaştırma çabalarının ürünü olarak ortaya çıkan bu şirket, İngiltere’den satin aldığı gemilerle önce Boğaziçi, Adalar, Gemlik ve İzmit seferlerini yapmış, daha sonra bunlara Akdeniz ve Karadeniz seferlerini de eklemişti.

Yanıt Açıklaması: Her esnaf birliğinde işin niteliğine göre, çıraklıktan kalfalığa yükselme, kalfalıktan da ustalığa yükselme süreleri farklıdır. Debbağlık, kuyumculuk gibi bilgi ve beceri gerektiren mesleklerde ustalığa yükseltmek için çıraklık ve kalfalık aşamasında mesleği öğrenme süresi 15-20 yıldır.

Yanıt Açıklaması: Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolay› kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimseye önce yakınları bakmak zorundadır. Bu mükellefiyete nafaka zorunluluğu denir. doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tahta yeni çıkan sultan, eski sikkelerin tedavülünü yasaklayarak, kendi sikkelerini darp ettirirdi. Bu tecdid-i sikke siyaseti olarak adlandırılırdı. Ancak Kanuni Süleyman’dan sonraki padişahlar bu siyaseti terk etmişlerdir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeniçeri emekli maaşı, II. Selim zamanına kadar Şehremini’nden veya sela^tin camilerinin vakıflarından ödenirdi. II. Selim’den itibaren ise, emekli yeniçeri maaşları mevaciplerin ödenme zamanlarında hazineden verilmeye başlandı.

Yanıt Açıklaması: Esnaf teşkilâtları III. Selim döneminde yeniden yapılandırıldı. Bu dönem aynı zamanda, esnaf tekellerinin çalışma alanı olan mal ve hizmetleri satın alma, üretme, üretimde belirli üretim tekniklerini uygulama ve satma haklarına dayanarak fiyatları yükseltmekteydiler. Esnaf tekeli dışındakilerin aynı ürünü aynı kalitede ve daha ucuz üretse bile üretimlerini engellemek gibi yollarla artık iktisadi hayata zarar verici yönde dışa kapanarak tekelleşme eğilimine giren esnaf özerkliğine devlet son verdi. Bu dönem devletin artık zarar verici esnaf tekellerini kaldırmak dışa açık, yeni iktisadi düzene uyumlu bir esnaf sistemi oluşturmak esnaf birliklerinin yanında fabrika üretiminin de yer aldığı yeni sanayileşme döneminin de tarihiydi.

Yanıt Açıklaması: Nafaka: Gerek tabii olarak, gerekse sonradan ortaya çıkabilecek risklerden dolayı kendi kendine yeterli olmayan ve sorumluluklarını yerine getiremeyen kimseye önce yakınları bakmak zorundadır. Buna nafaka mükellefiyeti denmektedir.

Yanıt Açıklaması: istanbul, raylı sistemlerin uygulandığı ilk şehir olması açısından demiryolu tarihinde dikkat çekici bir yere sahiptir. fiehirde 1871’de iETT’nin başlangıcını teşkil eden istanbul Tramvay şirketi kurularak atlı tramvaylar hizmet vermeye başlamış,1875’te dünyanın ikinci metrosu Tünel’de inşa edilmiş,1914’te ise elektrikli tramvaylar devreye girmiştir. 1960’ta kaldırılıp yerlerine troleybüsler ikame edilmişse de tramvaylar 1991’den itibaren tekrar istanbul halkının gündelik yaşamında yerlerini almışlardır

Yanıt Açıklaması: Sadece I,II doğrudur. Tımar sistemi özel mülkiyete zemin hazırlamamıştır. Sadece gelirin kullanım hakkı devrolmaktadır. Mülkiyet devlete aittir. Sipahi, hizmet ettiği sürece geliri kullanabilir. Aksi takdirde geri alınırdı.

Yanıt Açıklaması: 1909’da ‘Esnaf Cemiyeti Talimatnamesi’ çıkarıldı. Bu tarihten sonra bazı esnaf ve iş adamları dernekler kurmaya başladılar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğunda, 1910 tarihinde kabul edilen bir kanunla, nikel paralar tedavüle sokulmuştur. Ancak bu kararname de para piyasasındaki karışıklığı gideremediği için, 1916 yılında Tevhid-i Meskûkat (paraları birleştirme) kanunu yayınlandı. Bu yasa kıymet ölçeği olarak altını, birim ölçeği olarak kuruşu kabul etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kethüda esnaf birliğinin yöneticisi idi. Esnaf birliğinin ustaları tarafından, ustalar arasından seçilmekteydi. Karar, ilgili bölge kadısı tarafından ve Divan-› Hümayun tarafından onaylanıp seçilen kişiye kethüda beratı verilmekteydi. Kethüda, esnaf birliğinin talep etmesi halinde birlik dışından da atanabilmekteydi.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar kalifiye iş gücüne büyük önem vermişlerdi. Fetihler sonucu elde edilen kalifiye elemanlar İstanbul’a gönderilirdi. Ülkeye yeni teknoloji girişi için de yabancı kalifiye işçi istihdamı desteklenmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Özellikle Osmanlı Anadolu'sunda nüfusun az ve 16. yüzyıldaki nüfus artışı hariç, durgun olduğu, ücret seviyesinin ise yüksek olduğu söylenebilir. Bu yüzden işsizlik değil, iş gücü eksikliği vardır. Tarım, dokuma ve inşaat sektörlerinde usta ve işçiler daha yüksek ücret aldıkları iş yerlerine kaçıyorlardı. Bu yüzden devlet ve vakıflar, bu nispeten yüksek ücretleri karşılamada güçlük çekiyordu. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıların bazen esnaf nizamı bazen de narh nizamı dedikleri şeyle kastedilen fiyat ve kalite denetim ile standardizasyon sistemidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1846 yılında Osmanlı ithalatı 235 milyon frank, ihracatı ise 217 milyon frank civarındaydı