Osmanlı İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: I,II,III doğrudur. Bu ayrımda kullanılan Hammadde temel alınmaktadır. Konargöçerlerin ürettiği dokuma esas itibarı ile ayrı bir sektöre değil yünlü dokuma içinde geçen bir tasniflemeyi gösterir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı toplum yapısında varolan sosyal gruplar yönetim bakımından yöneten (askerî)-yönetilen (reaya), hukukî açıdan hür-köle, dini bakımdan müslim- gayrımüslim, yerleşim açısından da yerleşik-göçer, ayırımına tabi tutulabilir. Cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkta sistemi, genel olarak özel mülkiyete dayanmadığından feodal rejime benzememekle birlikte, Mısır'daki uygulaması feodaliteyi çağrıştıran bir yapılanmaya sahiptir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular’da mâlî işlere Divan-ı İstifa bakmakta bu divanın başkanına müstevfi denilmektedir?

Yanıt Açıklaması: Buğday: Kullanılan toprakların yüzde 90’a yakın bir bölümünde kuru tarım yapılır ve tahıl ekilirdi. Tahıl üretiminde, yüzyıllardır geçerli olan ve esas olarak hane emeğiyle bir çift öküzün çektiği karasabana dayanan üretim teknolojisi kullanılıyordu. Buğday ve arpa Anadolu ziraatının en önemli ürünleriydi.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak Osmanlı nüfusunun % 80’den fazlası kırsal alanda yaşıyordu. Kırsal alanda yaşayanların % 20’ye yakın kısmı da konar-göçerdi. Nüfusun % 20 kadarı şehirlerde yaşıyordu.

Yanıt Açıklaması: Tümü doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Toprak iltizâmları Talay (Taluy) denen bir kurum tarafından yönetiliyordu.

Yanıt Açıklaması: Tımarlar genellikle, sipahi denen eyalet askerlerine tahsis edilirdi. Sipahi tımarının bu hizmeti yapanlara verilen çekirdek kısmına ‘kılıç’ denirdi. Bu toprak parçası zamanla, sipahinin gösterdiği yararlılıklara paralel olarak, ‘terakkî’ alarak büyüyebilirdi. Bu, sipahinin maaşına yapılan zam demekti. Tımar mahiyet itibariyle beş bölümdür. Bunlardan Mensuhat tımarı. Müsellem ve yürük askerleri gibi lağvedilen sınıflardan boş kalan tımarlardır. Bunlar deniz kuvvetlerinin önem kazanmasından sonra leventlere tahsis edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nda köylü tarım yapmak için öküze muhtaçtı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı  klasik dönemini Türklerin Anadolu’yu yurd edinmeye başladıkları XI. yüzyıldan XVIII. yüzyıl sonlarına kadar uzanan yaklaşık 8 yüzyıllık dönem olarak ele alabiliriz. Dolayısıyla Selçuklu dönemi klasik Osmanlı döneminin oluşumuna tekabül etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Salyane Kalemi gelir kalemlerinden değildir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı sisteminin bu ikinci dönemin ilerleyen asırları siyasal otorite kullanımında merkezin zafiyet dönemidir. Özellikle taşrada ortaya çıkan resmi ve gayrı resmi yeni otorite kullanan güçler yerine göre bürokrasinin gücünü de kullanmışlar, geçici olan bazı vergiler zaman içinde devamlılık kazanmış, bunların yanında tekâlif-i flakka adı verilen yasal olmayan vergiler de alınmaya başlanmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı bütçeleri gelir önceliklidir. Çağdaş bütçeler ise gider önceliklidir. 15-16. yüzyıla ait bütçeler birbirini izleyen iki Nevruz (21 Mart) arasındaki bir güneş yılı için düzenlenmekteydi. 17 ve 18. yüzyıl bütçeleri ise ay yılı bütçeleridir. Osmanlı bütçelerinin en önemli gider kalemi mevâciblerdir. Bütçe gelir ve gider rakamları 16. yüzyıldan itibaren sürekli bir azalış değil artış göstermiştir. Görüldüğü üzere tek yanlış verilen seçenek D’dir.

Yanıt Açıklaması: Perakende ticareti denetleyen ve vergileri toplayanlar hükümet tarafından maaşlı olarak veya iltizâm usûlüyle tayin olunan şahne adı verilen kişilerdi.

Yanıt Açıklaması: Üretim artışını sürekli kılan iç talebin artmasının sebebi, 19. yüzyıl boyunca şehirlerin nüfusunun artmış olması ve demiryollarının yapımıyla iç pazarların genişlemesidir. Kırım, Kafkasya, Sırbistan, Bulgaristan, Makedonya ve Ege adalarından yapılan göçler bir yandan talebi arttırırken bir yandan da ziraî üretimin ihtiyaç duyduğu emeği sağlamıştır. Bu göçmen kitleleri ekime elverişli boş toprakların bulunduğu bölgelere ve İç Anadolu’nun demiryolu çevresine yerleştirildi. Göçmenlerin bir bölümü de İstanbul ve diğer şehirlerde yaşamaya başladılar. Bu sebeple gerçekleşen üretim artışı, 1890’lardan itibaren Konya-İstanbul ve Ankara-Eskişehir demiryollarının devreye girmesiyle daha da büyük boyutlar kazandı. Yüzyıllar boyunca hububatı Balkanlar’dan sağlayan İstanbul’un buğdayının bir kısmı İç Anadolu’dan gelmeye başladı. Ziraî üretimin artışının ikinci önemli nedeni dış talepteki artıştır. Ziraî üretimin artışının ikinci önemli nedeni dış talepteki artıştır. 19. yüzyıl boyunca Anadolu’dan Avrupa ve Kuzey Amerika pazarlarına yapılan ihracat on kattan daha fazla artış göstermiştir.

Yanıt Açıklaması: Tümü doğrudur

Yanıt Açıklaması: 1768 tarihinde başlayıp 1774’de Küçük Kaynarca anlaşması ile sonuçlanan Rus savaşı geriye göçün başlangıcı olarak kabul edilebilir. Bu tarihten itibaren kendilerini güvenlikte hissetmeyen özellikle Müslüman halk Osmanlı Devletinin o dönemde elinde bulunan yerlere göç etme çabasında olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Öşür, Harâc-ı mukâsemenin kapsadığı vergilerden biridir.

Yanıt Açıklaması: II. Mahmud (1808-1839) bu amaçla 1829 yılından itibaren önce İstanbul’daki demografik ve mâlî değişiklikleri tesbit eden bir sayım yaptırmıştır.