Osmanlı İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: Sipahi, silahtar ve dört bölüğe (sağ ve sol ulufeciler, sağ ve sol garipler) verilen mevâciblerle ilgilenen mukabele süvari mukabelesidir.

Yanıt Açıklaması: Klasik Dönem kavra­mı ile ekonomilerin tarımsal üretime dayalı olduğu, dolayısıyla geçimlik ekonomi özelliği arz ettiği, ülke topraklarının sahibi olan devletin ekonomik rolleri organi­ze ettiği ve performansı denetleyebildiği, gelirin oluşumuna ve yeniden dağılımına doğrudan müdahale edebildiği ekonomik yapılanmayı kast ediyoruz. Osmanlı Devleti için bu dönem genellikle 1300-1600 yılları ile temsil edilir.

Yanıt Açıklaması: 1200'lerin başında ortaya çıkan kapalıçarşı formunu tamamlayarak mükemmelleştirenler Osmanlılar olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 15.yüzyılın son çeyreğinde altın sultaninin piyasaya sürülüşüne kadar, Osmanlı sikkeleri gümüş akçe ile bakır mangırdan oluşuyordu. Mangır, mankur ya da pul adı verilen bakır sikkeler, küçük hacimli alış verişlerde kullanılan, bozuk para hükmündeki küçük paralardır. Akçe Batılı kaynaklarda yunanca aspron kelimesinden esinlenerek, asper ya da aspre olarak belirtilir. Osmanlı Devleti yabancı sikkelerin tedavülüne izin vermekteydi. Dolaşımdaki diğer paralar iki büyük gümüş paraydı: Hollanda kaynaklı esedi kuruş ve İspanya kaynaklı real kuruş. Real kuruş 17. yüzyılın ortalarına kadar popülerdi, fakat bu tarihten itibaren ortadan kayboldu. Esedi kuruş işte bu ortadan kayboluştan sonra popüler para oldu.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde toplu iş sözleşmelerinin çalışanlara sosyal nitelikte destekler sağladığı düşünüldüğünde, Osmanlı Devletinde gerçekleştirilen ilk toplu iş sözleşmesi dikkat çekicidir. Bu sözleşmenin Kütahya’da çalışan fincancı esnafı tarafından imzalandığı bilinmektedir. Fincancı esnafının 1776 yılında ücret ve diğer haklar konusunda imzaladığı bu sözleşme dünyada da ilk toplu sözleşme özelliği taşımaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı'daki ilk toplu iş sözleşmesinin Kütahya’da çalışan fincancı esnafı tarafından imzalandığı bilinmektedir. Fincancı esnafının 1776 yılında ücret ve diğer haklar konusunda imzaladığı bu sözleşme dünyada da ilk toplu sözleşme özelliği taşımaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Piyasaların düzenlenmesinin bir başka yönü, fiyat istikrarını koruyarak mal da- ğılımının toplumsal ihtiyaçları karşılayacak şekilde organize edilmesiydi. Fiyatların aşırı yükselmesi ya da şehirler ve çevre yerleşim birimleri arasında büyük fiyat farklılıklarının oluşması, halkın büyük kesiminin temel tüketim maddelerinden mahrum kalması sonucunu doğururdu. istanbul, Edirne gibi büyük şehirlerin iaşesinde bu yüzden sıkıntılar yaşanabiliyordu. Çevre yerleşim bölgelerinde fiyatlar yükseldiği zaman, büyük şehirlere devletin önceden belirlediği fiyatlarla mal sevkiyatı zorlaşıyordu. Bu sıkıntının aşılması amacıyla çevre bölgelerdeki fiyatların büyük şehirdeki fiyatlarla eşitlenmesi gerekiyordu. Darlık zamanlarında tüketim merkezleriyle çevre arasında fiyat birlikteliğinin sağlanması politikası uygulanırken, normal dönemde buna ihtiyaç duyulmazdı. Meseleyi ihtiyaç odaklı değerlendiren devlet, iç fiyatları ayarlayarak ve dışarıya ihraç yasakları koyarak mal akışını düzenlemeye çalışmıştır

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda savaşlar artmış ve erkeklerin emek arzı düşmüştür. Böylece kadınların işgücüne katılımı artmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: ilk buharlı savaş gemisi 1814 yılında denize indirilmiştir

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar poliçeye benzeyen süftece ve kitabu’l-kadı (kadı mektubu) diye adlandırılan belgeleri sıklıkla kullanmaktaydılar. Bir diğer kredi mektubu türü, havaleydi. Havale yazılı talimatla uzak bir kaynaktan ödeme yapılmasına olanak sağlamaktaydı. Havale büyük miktarlarda nakidin taşınmasından doğacak tehlikelere karşı tercih edilmekteydi. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde kırsal kesimde boşalan köylerin yanında; Konar göçerlerin toprağa yerleştirilmesi ile ortaya çıkan yarı yerleşik köyler Çiftlikler Mültezimlerin mülkü haline gelen köyler Hristiyan köyleri Özellikle Doğu Anadolu’da varolan konar-göçerlerin göçebe yerleşimi olarak beş yerleşim türü vardır. Cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda ilk demiryolu girişimleri, Islahat Fermanı’nın yabancı sermayeye imkân tanımaya başlamasıyla oldu. Uzun süre devletten demiryolu imtiyazı almaya çalışan Avrupalı müteşebbisler, nihayet 1860’larda ilk girişimlerini 1867’de hizmete giren 130 kilometre uzunluğundaki İzmir-Aydın hattının inşasıyla gerçekleştirdiler.

Yanıt Açıklaması: Esnafın tarihsel gelişiminde belirleyici bir rolü olmuş vakıfların kontrol altına alınmasını amaçlayan Evkâf Nezareti’nin kuruluşu 1826 gerçekleşmişti.

Yanıt Açıklaması: Çalışma hayatı, değişik işgücü türleri arasında, üretim sürecinden kaynaklanan ilişkiler şeklinde tanımlanabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu itibarla nüfus ve iskân politikası şu yerlerde uygulama imkânı bulmuştur: • Yeni fetholunan yerler • Daha verimli olan araziler • Ulaşım yolları • Tımar sisteminin uygulama imkânı olan yerler. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Merkezi^ hazineden maaş alan şeyhülisla^m ve kadı gibi ilmiye ve adliye görevlilerinin, görevlerinden azledildiklerinde önceleri arpalık Tanzimat’tan sonra ise Mazuliyet akçesi olarak geçen ayni^ veya nakdi^ karşılık, klasik dönemde devlet görevlilerine yapılan sosyal yardım ve harcamalar arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Perakende satışa konu olan mallar bakkallara pazarbaşı, diğer esnafa ise kethüda, yiğitbaşı ve ustabaşları tarafından dağıtılırdı.

Yanıt Açıklaması: Buharlı gemilerin Osmanlı limanlarına gelişi, 19. yüzyılın ikinci çeyreği başlarına tekabül etmektedir. 1828’de İngilizler tarafından padişaha satılan Swift isimli gemi, Osmanlılara ait ilk buharlı gemidir. Halkın “buğu gemisi” olarak tanımladığı ve bir müddet İngiliz personeli tarafından kullanılan bu gemiyle padişah II. Mahmud, 1829 yılında meşhur Tekirdağ seyahatini gerçekleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yalnız baba, çocuk ve ilim tahsili ile uğraşanlar için çalışmayacak durumda olması şartı yoktur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel İslam toplumlarında risklerin kapsam ve niteliğini belirleyen temel eğilimler arasında ferdi tedbir öne çıkmaktadır. Uygulamalar arasında nafaka, zekat, kefalet ve akileden söz edilebilir. Çağdaş ve düzenli uygulamalar büyük ölçüde, günümüzün sosyal güvenlik normlarına karşılık gelen, sosyal sigorta uygulamaları ile bunlara ek olarak düşünülen, diğer sosyal güvenlik uygulamalarıdır.Doğru cevap D'dir.