Osmanlı İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: Sultani Fatih Sultan Mehmet zamanında basılan altın sikkelerdir. Diğerleri ise 1697 ile 1728 yılları arasında basılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı tarihinin en popüler altın parası ise Türkçede yaldız altunu diye adlandırılan Venedik dükası oldu. Flori de denilen düka altınlarının üzerine, dolaşımına resmi olarak izin verildiğini gösteren (şah) damgası vurulmuş­tur.

Yanıt Açıklaması: Halk zümresi kesimimi, dayanışma ve sosyal güvenlik ihtiyaçları için (vergi ödemek konusu da dahil olmak üzere) vakıflar ve çeşitli yardım sandıkları önemlidir. Verilen üç seçenek de doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: I,II,III Sakarya seyri sefer uygun değildir.

Yanıt Açıklaması: İlk Toplu İş Sözleşmesi: Günümüzde toplu iş sözleşmelerinin çalışanlara sosyal nitelikte destekler sağladığı düşünüldüğünde, Osmanlı Devleti’nde gerçekleştirilen ilk toplu iş sözleşmesi dikkat çekicidir. Bu sözleşmenin Kütahya’da çalışan fincancı esnafı tarafından imzalandığı bilinmektedir. Fincancı esnafının 1776 yılında ücret ve diğer haklar konusunda imzaladığı bu sözleşme dünyada da ilk toplu sözleşme özelliği taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: II,III,IV Doğrudur. Amerika’dan böyle bir zorlama yoktur.

Yanıt Açıklaması: Sandıkların geliş kaynakları çeşitliydi; vasiyetname ya da vakıf yoluyla aktarılan para ve mülkler, bir defaya mahsus olmak üzere yapılan bağışlar ve sandıkta işletilen sermayenin neması da gelirler arasında bulunmaktaydı. Bu sebeple verilen üç açıklama da doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Buharlı gemilerin Osmanlı limanlarına gelişi, 19. yüzyılın ikinci çeyreği başlarına tekabül etmektedir. 1828’de İngilizler tarafından padişaha satılan Swift isimli gemi, Osmanlılara ait ilk buharlı gemidir. Halkın “buğu gemisi” olarak tanımladığı ve bir müddet İngiliz personeli tarafından kullanılan bu gemiyle padişah II. Mahmud, 1829 yılında meşhur Tekirdağ seyahatini gerçekleştirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dirlik sahipleri, topraklarıyla orantılı miktarda asker beslemek zorunda ve savaş zamanı geldiğinde bu askerleri savaşa hazırlamak ve getirmekle yükümlüydü. Bunlara cebelü denirdi. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1205-1220 yıllarında Kayseri'de Selçukluların desteğiyle modüler sistem halinde oluşumu tamamlanarak kurulan bu ilk sanayi çarşısının /sitesinin alt yapısının inşası için gerekli sermaye ve yatırım ihtiyacı vakıflar tarafından karşılanmış olup, Ahi Evren'in.  fütüvvet felsefesinden ilham almıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: I, II, III doğrudur. Pereme:  boğaz ulaşımında kullanılan kayık. Hazine-i hassa vapur kumpanyası: 1843 te kurulan Boğaziçi , adalar, Gemlik, İzmit’e sefer düzenleyen şirket Şirket-i Hayriye: 1851-1945 arası İstanbul seyri sefer yapan şirkettir. Kurucuları ali ve Fuat paşadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar kendi adlarına ilk sikkeyi İlhanlıların Anadolu’daki egemenliklerinin sona ermesinden sonra, Orhan Bey zamanında (1326-27) bastırdılar. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Balta Limanı Ticaret sözleşmesi 16 Ağustos 1838 yılında İngiltere ile imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Orta, yeniçeri taburlarına verilen isimdi. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Esnaf birliklerinin manevi merkezi Kırşehir’di. Debbağların ve hatta bütün esnafın piri sayılan Ahi Evren’in halefleri, Ahibabalar, asırlar boyu Osmanlı esnafının birliğini sembolize etmişlerdir. Bunlar zaman zaman bütün Osmanlı ülkelerini dolaşırlar, hatta Bosna-Hersek ve Kırım gibi uzak bölgelere gidip oralarda kalfalık, ustalık imtihanları yaparlar ve peştemal kuşatırlardı.

Yanıt Açıklaması: Askeri zümrenin ikinci grubunu kapıkulları oluştururdu. Kapıkulları bir kısım bürokrasi ile yeniçerilerden meydana gelirdi. Bunların emeklilik yaşı da yoktu. Bu durumda doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: ÇÖZÜM: Tağşişin çeşitli amaçları vardır: Bütçe açıkları ve devletin ek gelir sağlama ihtiyacı duyması gibi mali nedenlerle; ekonominin para talebinde meydana gelen artış nedeniyle tedavüldeki para miktarını artırma ihtiyacının ortaya çıkmasıyla; bazı toplumsal kesimlerden kâr elde etme amacıyla gelen enflasyon taleplerini karşılama amacıyla; darphanelerin kötü işletilmeleri nedeniyle; tedavüldeki madenî paralar sık kullanımdan dolayı eskidiği için sikkelerin kenarlarının kırpılması zorunluluğu nedeniyle tağşiş yapılmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Elimizde mevcut, Osmanlı Devleti’nin esnafa ilişkili düzenlemelerini de içeren genel kanunnâmeler, Fatih Sultan Mehmed (855-886/1451-1481) döneminden itibaren başlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Akçe ya da akçayı Batılı kaynaklar yunanca aspron kelimesinden esinlenerek, asper ya da aspre olarak belirtirler. Bu terim, 12. yüzyılda Irak Selçukluları tarafından kullanılmıştı. Osmanlı sikkeleri gümüş akçe ile bakır mangırdan oluşuyordu. Mangır, mankur ya da pul adı verilen bakır sikkeler, küçük hacimli alış verişlerde kullanılan, bozuk para hükmündeki küçük paralardır. Osmanlı Devleti yabancı sikkelerin tedavülüne izin vermekteydi. Dolaşımdaki diğer paralar iki büyük gümüş paraydı: Hollanda kaynaklı esedi kuruş ve İspanya kaynaklı real kuruş . Real kuruş 17. yüzyılın ortalarına kadar popülerdi, fakat bu tarihten itibaren ortadan kayboldu. Esedi kuruş işte bu ortadan kayboluştan sonra popüler para oldu. Osmanlı tarihinin en popüler altın parası ise Türkçede yaldız altunu diye adlandırılan Venedik dükası oldu. Flori de denilen düka altınlarının üzerine, dolaşımına resmi olarak izin verildiğini gösteren (şah) damgası vurulmuştur. Bu uygulama Osmanlılar tarafından altın para bastırılmasına başlanınca, yabancı paraların geçerliliklerini korumaları amacıyla geliştirilmiştir. Osmanlıların kendi adlarına bastırdıkları ve sultani ya da hasene-i sultaniye adı verilen ilk altın sikkeler, Fatih Sultan Mehmet döneminde (1477-78) basıldı. Osmanlı Devleti geçici süreler için sikkelerin hazineye giriş ve çıkış kurlarını farklılaştırarak ek gelir elde etmiştir. 16. yüzyıldan itibaren geliştirilen bir uygulamada, altın ve gümüş paralar piyasa rayicinin 1-2 akçe aşağısından hazineye alınıp, bu rayicin üstünde masraf gösteriliyordu. Aradaki fark tefâvüt-i hasene ve guruş adı altında hazineye gelir kaydedilirdi. Osmanlılar poliçeye benzeyen süftece ve kitabu’l-kadı (kadı mektubu) diye adlandırılan belgeleri sıklıkla kullanmaktaydılar. Uzun mesafeli ticaretin finansmanında süfteceler, poliçeler ya da kredi mektupları önemli araçlardı. Süftecelerin temel amacı, uzun mesafeli ticareti ve fon akışını kolaylaştırmaktı. Süfteceler nakit kadar sağlam kabul edilmekteydiler. Osmanlılar süfteceyi devletin mali işlemlerinde bile kullandılar.

Yanıt Açıklaması: Yıldırım Bayezid (1389-1402) döneminde Antalya ve Alanya ele geçirilerek (1391) Akdeniz’deki etkinlik artmış, kumaş ve kimyevi madde ile şeker ve baharat ticaretinin hatırı sayılır bir kısmı Osmanlıların eline geçmiştir.