Osmanlı İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisinde 17. yüzyılın sonlarında yeni para politikasının bir uzantısı olarak Rumeli ve özellikle Anadolu’da kapanmış maden ocakları yeniden işletmeye açılmış veya yeni maden ocakları kurulmaya başlanmıştır. Ülkedeki başlıca altın maden ocakları; Bozkır, Ergani, Gümüşhane, Espiye olarak yer almaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Anadolu nüfusunun 16. yüzyılda ise toplumsal sistemin siyasal-idari, ekonomik ve sosyal açıdan düzen ve istikrar kazanmasının bir göstergesi olarak nüfus artışı dönemidir. Doğru cevap A dır.

Yanıt Açıklaması: 1838'de Ziraat ve Sanayi Meclisi, sonraki adıyla Meclis-i Umur-ı Nafia kurulmuştur. 1843'te Ziraat meclisi ve yine aynı tarihte Nafia Hazinesi kurularak köylüye kredi dağıtılmaya başlanmıştır. Gerekli yolların yapılması ve nehirlerin elverişli hale getirilmesi, kredi dağıtılması, vergi yükünün hafifletilerek bölgeler ve kişiler arasında dağılım adilleştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır. Bu bağlamda, verilen üç ifade de doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti ileri gelenlerinin 18. yüzyılın sonlarından başlayıp 20. yüzyılda devletin çöküşüne kadarki zaman diliminde var olan problemlere yeni çözüm arayışlarını iç dinamiklerden ziyade Batı dünyasnda bulmaya çalıştıkları, sistemi bu doğrultuda yenileme çabas içinde oldukları dönemi ifade eder. Bu yönü ile bir modernleşme projesi dönemidir. Doğru cevap E dir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde sanayi devrimini başlatan Batı Avrupa ülkeleri diğer ülkelerden hammadde satın alıp, bunları işleyip daha katma değerli hale getirip diğer ülkelere satmışlardır. Dışarıdan alınan mala kıyasla satılan malın daha katma değerli olması bugünde gelişmiş ülkeler ile gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticaretin temelinde yer alan unsurdur. Bu bağlamda soru değerlendirildiğinde Osmanlı’nın ihraç mallarını hammaddeler oluştururken satın aldıklarını ise işlenmiş bitmiş malların oluşturması beklenir. Ancak A seçeneğinde yer alan durum bu sürecin tersi bir seyri göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Haremeyn Muhasebesi Büyük camilerle hac yönetimi ve mukaddes beldeler (Mekke, Medine, Kudüs) vakıflarının yönetimi ile uğraşırlardı.

Yanıt Açıklaması: Ülke içi ihtiyaçların karşılanması ilk sırada yer almaktadır. B şıkkı yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyıl Osmanlı kentlerinde dört toplumsal örgütlenme alanının belirleyici olduğu söylenebilir. Bunlar; Devlet örgütlenmesi Toplumun dini gruplar ve mezhepler arasında örgütlenmesi Esnaf-ahi örgütleri (loncalar) Mahallerdir (sosyo-ekonomik ve dini açıdan homojen özellik gösteren komşuluk birimleri). Osmanlı kentinde sosyal tabakalar, grup dayanışması için mekân yakınlığının gerekli olmadığını ortaya koyan bir yerleşim işimi gösterirler.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılda Osmanlıda hayvancılık, gelişme potansiyelinin gerisinde kalmıştır. Bunun temel sebeplerinden biri hastalıklardı.

Yanıt Açıklaması: I ve II doğrudur. Toplumsal grupların aynı mahalle içinde yerleştiği mahallerde vardır. Üsküdar da 19. Yy da bile yeterince yerleşime açılmamıştı

Yanıt Açıklaması: Tanzimat döneminde (1839-1876) idarî ve iktisadî alana da sirayet eden merkezîleştirme süreci içerisinde, yukarıda bahsettiğimiz iktisadî dünya prensipleri de değişmeye başlamıştır. Dışarıda Osmanlı ziraî ürünlerine karşı oluşan büyük dış talep, ziraî yapıda ortaya çıkan değişmelerin temel sebebi olmuştur. Ziraî üretimi arttırma, ürünleri çeşitlendirme, dış talebi olan ziraî ürün üretiminin teşviki, yerli sanayi hammaddelerinin içerde üretilmesi ve ziraatın modernleştirilmesi için bir ziraî bürokrasi oluşturulmuştur. Bunun için 1838’de Ziraat ve Sanayi Meclisi sonraki adıyla Meclis-i Umûr-ı Nâfia; 1843’de Ziraat Meclisi ve yine aynı tarihte Nâfia Hazinesi kurularak köylüye kredi dağıtılmaya başlanmış, ziraî eğitim ve uygulama kurumları oluşturulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1713’lerde İstanbul, Edirne ve Bursa gibi şehirlerdeki birçok vakfın Evkâf Muhasebesi adıyla bağımsız bir kalem oluşturduğu kaynaklarımızda zikredilmektedir. Haremeyn evkâfı ve mukataaları 1757-58 yılına gelene dek Darüssaâde ağalarının nezaretinde idi. Bu yılda Haremeyn evkâfı ve mukataaları yeni bir düzenlemeye tâbi tutularak idaresi Darüssaâde ağalarının elinden alınmıştır. Mukataaları müzayede, satış ve iltizâm yetkisi defterdarlara verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hıristiyan ve Yahudilerden alınan cizyenin her türlü idarî ve mâlî işine bakan muhasebe Cizye Muhasebesidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ekonomisi temelde ziraî bir ekonomidir.

Yanıt Açıklaması: Deve 250 kilo kadar yük taşıyabilmektedir ve bakımının kolay ve maliyetinin ucuz olması nedeniyle Osmanlı İmparatorluğu'nda sayıca hayli kalabalık görmekteyizdir.

Yanıt Açıklaması: 1838 yılında Defterdarlık kaldırılarak Maliye Nezâreti kuruldu.

Yanıt Açıklaması: Bütçelerde yer alan gelir kaynakları çoğunlukla mukâtaa, cizye ve avârız gelirleridir. Mukâtaalar doğrudan devlet işletmeleri, devlete ait bir gelir payının tahsili işi, inhisar haline getirilen herhangi bir kuruluşun işletme hakkı veya üretilen malı satın alma tekeli oluşturma gibi özellikler taşıyabilirler. Mukâtaaları günümüz yaklaşımıyla (genellikle özel teşebbüs tarafından işletilen) Kamu iktisadî teşebbüsleri olarak görmek mümkündür. Kara ve deniz gümrükleri, darphaneler, madenler ve Şaphâneler buna örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: 1914 yılı idari bölümlemesi esas alınarak bu tarihteki nüfuslarına göre yapılacak bir sıralamada Osmanlı Türkiye'sinin en kalabalık vilayetlerinin sırası ile Hüdavendigar, Aydın, Konya, Ankara, Kastamonu, Sivas, Trabzon ve İstanbul olduğu görülür.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular'da transit ticaretin geliştiği dönem 1176-1277 dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Resm-i arus, evlenen kız veya kadınlar için erkeklerinden alınan maktu resmidir. Yani resm-i arus, zırai bir vergi değildi. Doğru cevap E'dir.