Hukuk Tarihi

Yanıt Açıklaması: Had suçları hırsızlık, zina, zina iftirası, şarap içme-sarhoşluk, yol kesme, isyan ve dinden dönme suçlarıdır. Kısas suçları ise adam öldürme ve yaralamadır . Bu dokuz suçun dışında kalan ve tek tek sayılmasına imkân olmayan örneğin rüşvet, kalpazanlık, casusluk gibi suçlar ta’zîr grubunu oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Birinci Uyum Paketi, 4744 sayılı Kanunla, 6 Şubat 2002 tarihinde kabul edilmiş, 19 Şubat 2002 tarihli ve 24676 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Padişah kanununa irade denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Fıkhın genel ilkeleri fıkıh usulü kitaplarında yer alır. En eskisi Şafii’nin er-Risale adlı kitabıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1875’de Avukatlık kurumu, Osmanlı hukukuna kesin olarak girerken, 1878 yılında da Mukâvelat Muharrirleri Nizamnamesi ile noterlik kurumu Osmanlı hukukuna girmişti.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Hukukundaki resepsiyon hareketinde tercih edilen ülkenin Fransa olması, Osmanlı Devletinin Fransa ile yaşadığı tarihî ilişkilere dayanmaktadır. Yine dönemin siyasi gelişmeleri ve Osmanlı Devletinin diğer “Batılı” ülkelerle ilişkileri de Osmanlı resepsiyonunun kaynak ülkesi olarak Fransa’nın seçilmesine neden olmuştur. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletindeki bütün kadıları tayin yetkisi devletin başı sıfatıyla padişaha aitti. Fakat padişah bu yetkisini kazaskerlere bırakmıştı. Uygulamada kazasker bu işi yaptığından doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Vakfa özgülenen mal cami, medrese, hastane gibi doğrudan vakfın amacının gerçekleşmesi için kullanılan türden ise bu tür mallara müessesât-ı hayriye denir. İş hanı, değirmen, dükkân gibi vakfa gelir getirme amacıyla tahsis edilen bir mal ise buna da müstegallât-ı vakfiye adı verilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’un fethinden sonra kendisini Romanın imparatoru olarak gören Sultan Mehmed, Roma imparatorları gibi bir kanunname de neşretmişti. Padişah, sadrazam, divan ile ilgili düzenlemeler, protokol kuralları ve bazı cezai hükümlere yer veren bu kanunnamede kardeş katline dair şu madde vardır: “Ve her kimesneye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizam-ı âlem için katletmek münasibdir, ekser ulema dahi tecviz etmiştir. Anınla âmil olalar.” Hemen belirtelim ki bu yolu Osmanlılar icat etmiş değildir, kardeş katli başka devletlerce de tatbik edilegelmekte olan bir usuldü. Bunun yazılı bir hüküm haline getirilmesi elbette önemli idi, artık kardeş katli için yürürlükteki hukuk düzeninin açık izni vardı.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı ile başlayan Osmanlı Devletinin modernleşme döneminde, devletin yargı örgütü de önemli değişikler geçirmiştir. Osmanlı Devletinin kla­sik örgütlenmesinde mevcut olan şer’iye mahkemeleri, cemaat mahkemeleri ve konsolosluk mahkemeleri varlığını devam ettirirken, bu mahkemelere, yeni mahkemeler eklenmişti. Yeni mahkemeler, ticaret mahkemeleri ve nizamiye mahke­meleriydi.

Yanıt Açıklaması: İcareteynli vakıflar 1935 tarihli Vakıflar Kanunu ile kaldırılmış ve tasfiyeye tabi tutulmuştur. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Müstemenlerin Allah haklarına karşı işlenen suçlar yönünden had cezası tatbik edilmez. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinde kadıların ilk dönemler dışında, XVI. asırdan itibaren 3 yıl olarak kabul edilmiştir Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İslam hukukunun bütün bahislerini belirli bir sistem dâhilinde içinde barındıran kitaplar, fıkıh kitaplarıdır.

Yanıt Açıklaması: Vakfedenin bizzat kendisinin veya soyundan gelenlerin yararlandığı vakıflara aile vakfı veya zürri vakıf adı verilir.

Yanıt Açıklaması: 12 Ocak 2011 tarihinde TBMM’de kabul edilerek, 04.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Böylece, 1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Bunun yanında, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile getirilen yeniliklere şu örnekler verilebilecektir: • Malvarlığına ilişkin davalarda değer ve miktarına bakılmaksızın kural olarak asliye hukuk mahkemelerinin görevli olacağı kabul edilmiştir. Böylece, görevsizlik kararları nedeniyle yargılamanın uzamasının önüne geçilebilecek daha kolay bir yöntem benimsenmiştir. • Yargılamanın kısa sürede sonuçlandırılmasına yönelik olarak ‘ön inceleme’ kurumu getirilmiştir. • Ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma icrasına imkân verilmiştir. Böylece, genel gerekçede de belirtildiği gibi “yargılamanın niteliği ile ters düşmediği ölçüde güncel teknik gelişme ve kolaylıklardan yararlanılması, örneğin ses ve görüntü kayıtlarının yargılamada kullanılması benimsenmiş, deliller bakımından teknik gelişmelerin gözetilmesi düşünülmüştür”. • Yeminin şekli, daha laik hale getirilmiştir. • Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP), adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan bilişim sistemi olup (445. md.), yeni Kanunla birlikte artık tüm işlemlerin elektronik ortamda yapılabilmesi ve verilerin UYAP’a kaydedilip saklanmasına imkân tanınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir zimmi ile bir Müslüman arasındaki hukuki çekişme ise elbette şer’iye mahkemesinde görülecektir. Böyle bir durumda çekişmeye uygulanacak hukuk da İslam hukukudur. Konuyla ilgili yeni çalışmalar zimmilerin kendi aralarındaki uyuşmazlıklarda şer’iye mahkemesine başvurma oranlarının çok yüksek olduğunu ortaya koymuştur.

Yanıt Açıklaması: Bu dönem Osmanlı ticaret hukuku Fransa’dan resepsiyon yolu ile alınan yasalarla düzenlenmiştir. Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra kamu hukuku alanında ilk hazırlanan yasa, 1840 Ceza Kanunnamesi iken, özel hukuk alanında da 1850 tarih­li Kanunname-i Ticaret’ tir (Ticaret Kanunu).

Yanıt Açıklaması: İngiltere, Fransa, Rusya gibi devletlerin, Osmanlı Devletine müdahalelerinin gö­rünürdeki gerekçesi olan ve devletin sona ermesine kadar dile getirilen, Müslü­man olmayan Osmanlı tebaasının, Osmanlı Devleti karşısındaki siyasi, hukuki durumunun düzeltilmesi taleplerinin sonuçlarından biri de 28 Şubat 1856 tarihli Islahat Fermanı’nın ilanı olmuştu

Yanıt Açıklaması: Padişahın ferman, emir ve kanunnameleri, Osmanlı hukukunun "kanun hukuku" kısmını oluşturur. Doğru cevap C şıkkıdır.