Hukuk Tarihi

Yanıt Açıklaması: Evlenmiş olan kız çocuğa mirastan düşen pay 1/4’tür.

Yanıt Açıklaması: İslâm hukuku dinî menşeli olduğu için, Müslüman fertler, bu hukuk sisteminin cari olmadığı memleketlerde yaşasalar bile, onun hükümleriyle bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: İslâm hukukunun ana kaynakları (delilleri) kitap, sünnet, icma ve kıyastır. Bu kaynaklardan, müctehid hukukçular, usûl-i fıkh (hukuk metodolojisi) yardımıyla, hükümler çıkarmış ve bunları mesele mesele kitaplara geçirmişlerdir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yargılama yeri tapınaklardı ve hâkimler genellikle râhiplerdi; meslekten hâkimler ise üst düzey mahkemelerde görev yaparlardı. Verilen karar kesin olup daha sonra kararı veren hâkim veya mahkemece dahi onda herhangi bir değişiklik yapılamazdı. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sınırlı, ulusal ve coğrafi alanlarda yaşayan insanların kültür, örf ve adetlerini tasvir eder nitelikte yazılan etnografik yapıtlardan, Türkler hakkında yazılmış olanlar da bize kaynaklık etmektedir. Bunların incelenmesi sırasında özellikle retrospekt bir metotla (geriye doğru bakma) İslâmiyet’ten önceki Türklerin örf-adet ve hukukları hakkında sonuçlar çıkartmak mümkündür. Örneğin; Kırgız-Kazakların Müslüman olmalarına rağmen evlatlık kurumuna yer vermiş olmaları, bu topluluğun eskiden beri evlat edinmeyi bildiklerini bize göstermektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kıta Avrupa’sı ülkeleri tarafından iktibas edilerek özel hukuklarının adeta hücrelerine kadar işlemiş olan Roma Hukukunun incelenmesi ve anlaşılması hem kıtasal anlamda hem de ülkesel anlamda hukukların anlaşılması için kaçınılmazdır. Gerek hukukun sistematiği, gerekse kurumlar açısından Roma Hukuku çok özel bir yere sahiptir. Özellikle katı ve şekilci ius civilenin praetor faaliyetleri ile yumuşatılarak geliştirilmesi, ius gentiumun ortaya çıkışı ve Roma Hukukuna katkısı, Iustinianus’un derlemesi ve bu derlemenin yakın ve uzak etkileri günümüz hukukunun anlaşılmasında ve yeni açılımlar yapılmasında çok önemli bir yere sahiptir. Çok uzun bir süre uygulanmış olması sebebiyle farklı siyasi yapılarda şekillenmiş olan Roma Hukuku, özel hukukun bu rejim değişikliklerinden en az etkilenen alan olması sebebiyle özel hukuk alanında gelişmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Roma Hukuku Corpus Iuris Civilis aracılığı ile Avrupa’ya yayılmış ve Avrupa’nın müşterek hukuku haline gelmiştir. Özellikle XVIII. asırdaki kodifikasyon hareketleriyle birlikte hemen hemen tüm Avrupa ülkelerine nüfuz etmiştir. Bu ülkelerden birisi de, hukuk devrimini yaparken medeni hukukunu esas aldığımız İsviçre’dir. 1926 yılında yürürlüğe giren Medeni Kanunumuz İsviçre Medeni Kanunu’ndan alınmıştır. Dolayısıyla bu yolla Roma Hukukunun Türk Hukukuna da etki ettiğini söyleyebiliriz. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İbrani Hukuku, dayandığı temel hukuk metinleri bakımından iki döneme ayrılabilir. Kudüs’ün Romalılar tarafından işgal ve tahribinden önceki birinci devrede hukukun kaynağı Tanah (Tevratı ve Zeburu da içeren ve 39 kitaptan oluşan Eski Ahit) ve örf ve âdet hukukudur. İkinci devirde ise Mişna ve Talmud da hukuk kaynakları arasına katılmıştır. Talmud, Yahudilerin medeni ve dinî kanunlarıdır ve Tevrat’ın devamı, mütemmimi sayılır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Göktürk Devleti’nde, idari işlerde çeşitli adlar ile anılan beyler mevcuttur. Bu beyler arasında en yüksek mevkide bulunanlar “Şadapıt”lardır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet Dönemi'nde vatandaşların karakterleri, sosyal statüleri, bilgi ve becerileri, şeref ve haysiyetleri ile ilgili kayıt tutan makam censordur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Evlilik beş şekilde sona erer: 1-Ölüm, 2-Talâk, 3-Muhâlaa (anlaşarak boşanma), 4-Tefrik (mahkeme kararıyla boşanma) ve 5-Fesh (kendiliğinden boşanma).

Yanıt Açıklaması: MÖ IV. binyılın ortalarına kadar giden bir tarihte Sumer’de yazılı hukuk belgelerinin varlığı bilinmekte ise de, bu metinler elimize ulaşmamıştır. Sumer ve onları izleyen dönemlere ilişkin Mezopotamya yasaları konusunda takrîbî tarihleri göz önünde tutularak şöyle bir sıralamaya gidilebilir: Sumerce yazılmış yasalar: Urukagina (2350); Ur-Nammu (2100); Ana-İttişu (2000) ve Lipit-İştar (1900) Yasaları. Akkadca yazılmış yasalar: Eşnunna (1770) ve Hammurabi (1750) Yasaları. Daha sonra da Orta Assur Yasaları (1450-1250) ve Yeni Bâbil Yasaları (625-539). Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Devamlıdır. Bütün hukuk sistemlerinde hukukî hükümleri koyan otorite, bunları değiştirerek yerlerine yenilerini getirmeye salâhiyetlidir. Hatta bir yerde hukukun kaynağı örf ve âdet bile olsa, bunun değişmesi mümkündür. Halbuki menşei ilâhî olduğu için İslâm hukukunun hükümleri devamlıdır. İslâm hukuku, bir başka otoriteye, bu hükümleri kaldırma ve değiştirme salâhiyeti tanımış değildir. Bunun mânâsı şudur: Siyasî bir otorite, bir ülkede İslâm hukukunu kısmen veya tamamen ilga edebilir; ancak değiştiremez. Bu takdirde İslâm hukuku, tatbikattan kalkmış bir hukuk sistemi olarak varlığını devam ettirir. Zira dinî yönü itibariyle, Müslümanlar her zaman hususî hayatlarında İslâm hukuku hükümlerine uymakla mükelleftir. Beşerî hukuk sistemlerinde böyle değildir.

Yanıt Açıklaması: Sumer’in ve insanlığın bilinen en eski yazılı hukuk kuralları Urukagina Yasalarıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Çin kaynaklarına göre, Göktürklerde isyan, adam öldürmek, evli kadına tecavüz etmek, bağlı atı çalmak, ikinci defa hırsızlık yapmak büyük suçlardan sayılır ve idam ile cezalandırılırdı. İkinci tip suçlar, hafif suçlardır ve cezası genellikle mali tazminattır. Örneğin, dövme ve yaralama suçlarının cezası yalnız hayvanla ödenen tazminattan ibarettir.

Yanıt Açıklaması: Orhun Yazıtlarından ilk kez Cüveyni’nin (ö. 1283) “Tarih-i Cihan Gûşâ” adlı eserinde söz edilmiş fakat bu bilgi kimsenin dikkatini çekmemiştir. Yazıtları bilim âlemine ilk tanıtan kişi, İsveçli bir subay olan Yohann von Strahlenberg’dir. Strahlenberg, 1709 yılında Ruslara esir düştüğünde on üç yıl Sibirya’da sürgün hayatı yaşamış, ülkesine döndüğünde yayınladığı çalışmasında Türk kitabelerinden söz etmiş ve büyük ilgi görmüştür. 1889’da ünlü Rus arkeolog Yadrintzeff, Orhun Yazıtlarının kopyalarını bilim dünyasına sunmuştur. 1893 yılında Danimarkalı dilbilgini Thomsen bu yazıtları okuyup çözmeyi başarmış, 1895’de ise Rus bilim adamı Radloff yazıtların tercümesini yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Uygurlarda gerçek kişiler, üç sınıfa ayrılır. İlk sınıfı Beyler, ikinci sınıfı hürler, üçüncü sınıfı ise köleler oluşturur. Beyler de kendi içinde Tarhanlar ve ruhaniler olmak üzere ikiye ayrılır. İkinci sınıf olan hürler, tam ehliyetli iken köleler kısıtlı ehliyetlidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Çinliler Çin İmparatoruna “Tien-tse”, yani “Gök’ün oğlu” unvanını vermişlerdi. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fetvâ, İslâm hukukuna dair bir meselenin hükmünü bildiren hukukçu görüşüdür. Bir ictihadın, müşahhas hâdiseye tatbiki demektir.

Yanıt Açıklaması: MÖ 753’ten başlayıp üçüncü Pön savaşının sonu olan MÖ 150 yılına dek süren dönem Eski Hukuk Dönemi olarak isimlendirilir. Bu dönemde Roma yurtdaşlarına Quirites adı verilmekteydi. Bu sebeple eski hukuka yurtdaşlar hukuku anlamında “Ius Quiritum” deniyordu.