Hukuk Tarihi

Yanıt Açıklaması: D üşünce ve düşünceyi ifade etme özgürlüğü Birinci Avrupa Birliği Uyum Paketi kapsamında ele alınmıştır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Şer’î vergiler esas olarak zekât, haraç ve cizyedir. Bunlara define vergisi (rikâz) ve gümrük vergisi de eklenebilir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletini sahip olduğu topraklarla (ülkesiyle) ve insan unsuruyla (milletiyle) beraber parçalanmadan bir arada tutabilmek. Bu esas da Kanun-ı Esasi’nin birinci maddesinde öngörülmüştü. Söz konusu maddeye göre “Osmanlı Devleti ülkesiyle bölünmez bir bütündür”. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Cumhuriyet döneminde resepsiyon yoluyla alınan kanunlar arasında, 2004 yılında kabul edilmiş olan dernekler kanunu yer almaz. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Allah haklarını ihlal eden suçlar hakkullah ve kişi haklarını ihlal eden suçlar hakkulibâd gibi ayrımlar varsa da İslam ceza hukukunda en yaygın ayrım suçla­rın had, kısas ve ta’zîr suçları olarak ayrılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Ön inceleme kurumu getirilmesine ilişkin düzenleme Borçlar Kanunu'nda değil, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Tarihin belki de ilk sosyal reformist kralı Urukagina'nın koyduğu yasalar (Urukagina Yasaları), Sumer’in ve insanlığın bilinen en eski yazılı hukuk kurallarıdır. Ruhbân sınıfının yüksek ve zengin sınıfarla birleşerek yaptıkları mezâlime karşı çıkan ve başına geçtiği halk tabakasının isyan ve ihtilâli neticesinde Lâgaş hükümdarı olan Urukagina (2351-2342), zenginlerin fakirleri sömürmesine ve hepsininde ruhbânlarca istismarına karşı bayrak açmıştı.

Yanıt Açıklaması: Medenî Kanun inkılâpçı ve laik bir özellik göstermektedir. Buna göre, getirdiği bir kısım yeniliklere aşağıdaki gibi örnekler verilebilir: • Çağdaş ve laik ilkelere göre düzenlenen Medenî Kanunun gerekçesinde de belirtildiği gibi azınlıklar bu kanuna uymak istediklerini belirterek Lozan  antlaşmasının kendilerine tanıdığı haklardan vazgeçmiştir. Böylece, Medenî Kanun ulusal toplum yaşamını düzenleyen devrimci bir özellik göstermiştir. • Medenî haklardan istifade ve medenî hakların kullanılmasında getirilen düzenlemeler, kişiliğin korunmasına yönelik hükümler çerçevesinde çağdaş düzenlemelere gidilmiş, kişinin hukuku insan hak ve özgürlüğüne dayandırılmıştır. • Evlenmenin şekli konusunda getirilen düzenlemeler çerçevesinde medenî nikah zorunlu hale getirilerek evlilik kurumu devlet denetimi ve gözetimi altına alınmıştır. • Eşlerden sadece kadının değil, kocanın da evlenme sırasında evli bulunmaması zorunluluğu getirilerek, İslam hukukunda erkeklere yönünden birden fazla kadınla evlenme-poligami (çokeşlilik) ortadan kaldırılmış, yerine monogami (tekeşlilik) benimsenmiştir. • Evliliğin yürümemesi haline yönelik olarak boşanma kurumu düzenlenerek, bu hükümlerle hakim kararıyla boşanma kabul edilmiş, kadın-erkek eşitliği benimsenmiştir. • Çocuk üzerinde sadece babaya değil, anneye de velayet hakkı tanınmıştır. • Kadın-erkek ayrımı olmaksızın eşit mirasçılık benimsenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinde şer’i hukuk ile örfi hukukun ilişkisi çok tartışmalı bir husustur. Şer’i hukuk ile kast ettiğimiz İslam hukuku kurallarıdır. Örfi hukuk ise kısaca Osmanlı padişahının koyduğu kanunlar olarak tanımlanabilir. Ayrıca kaynağı Kuran-ı Kerim, Hz. Peygamberin sünneti ve hukukçuların bu iki kaynağa dayanan yorumları olan şer’i hukuk , hukukçuların bireysel yorumlarıyla oluşmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, TBMM tarafından 4 Nisan 1929 tarihinde kabul edilerek, 20 Ağustos 1929 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, temel kaynağını 1877 tarihli Alman Ceza Muhakemesi Kanunu oluşturmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Mahmut’un ölümüyle başa geçen padişah Abdülmecid döneminde (1839-1861), hariciye nazırı Mustafa Reşit Paşa, 3 Kasım 1839’da Gülhane Hatt-ı Hümayunu’nu ilan etmiş ve Osmanlı Devletinin Tanzimat Dönemi başlamıştır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı hukuku ile ilgili bilgilerimizi fıkıh kitapları, fetva mecmuaları, kanunnameler, hadis ve tefsir kitapları, çeşitli hukuki meselelere dair monografik eserler, tarihler, şer’iye sicilleri ve arşiv belgelerinden elde etmekteyiz.

Yanıt Açıklaması: Ülke içindeki problemlerin yanı sıra, savaş alanlarında “Batı”ya karşı yenilgiler başlamıştı. Bu yenilgilerin ilk kesin işareti, 1699’da Avusturyalılarla yapılan Karlofça Anlaşmasıydı.

Yanıt Açıklaması: Kur’an’da 114 sure ve 6236 âyet vardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kişi özgürlüğünün sadece kanun dışı cezalandırmalara karşı değil aynı zamanda tutuklamalar bakımından da korunması 1909 Anayasası'nda öngörülmüştür. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: 1937’de ise laiklik ilkesi resmen kabul edilmiştir. Bu değişikliklerle, Türkiye Cumhuriyeti'nin laik, çağdaş, tam bağımsız bir devlet olması amaçlanmıştır. Buna göre odğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Had suçları hırsızlık, zina, zina iftirası, şarap içme-sarhoşluk, yol kesme, isyan ve dinden dönme suçlarıdır. Kısas suçları ise adam öldürme ve yaralamadır. Bu dokuz suçun dışında kalan ve tek tek sayılmasına imkân olmayan örneğin rüşvet, kalpazanlık, casusluk gibi suçlar ta’zîr grubunu oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Her ne kadar III. Selim’in reformları, Kabakçı Mustafa isyanıyla son bulmuş (1807) ve III. Selim tahttan uzaklaştırılışından 14 ay sonra (1808) öldürülmüşse de Osmanlı Devletindeki değişim aynı doğrultuda devam etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti modernleşme döneminde, ticaret, ceza, usul hukuku gibi alanlarda resepsiyon yolu ile kanunlaştırmalarını yaparken, borçlar hukuku, eşya hu­kuku, aile hukuku gibi hukukun diğer bazı alanlarında İslam Hukuku uygulamalarını devam ettirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 2010 Anayasa değişikliği ile birlikte kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı, anayasal bir hak olarak tanınmıştır.