Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918)

Yanıt Açıklaması: 18. maddeyle, Osmanlı vatandaşlarının devlet memuru olabilmeleri için “devletin lisan-i resmîsi” olan Türkçe’yi bilmeleri şart koşulur; böylece, Türkçe, resmi lisan vurgusuyla tarihte ilk defa hukukî bir belge ile koruma altına alınır.

Yanıt Açıklaması: Magna Carta 1215`te İngiltere`de ortaya çıkmıştır. Tarihte tespit edilebilen ilk yazılı anayasa ise Medine anayasasıdır. John Locke 1632-1704 tarihleri arasında yaşamış İngiliz filozof ve siyaset adamıdır. Magna Carta Libertatum Hak ve Özgürlük Bildirgesi olarak ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Erkân-ı Harbiyye Reisinin ve Erkân-ı Harbiyye Dairesinin Ve- zaif-i Dahiliyyesi Nizamnamesi, 1879 yılında çıkartılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Afrika'daki son Osmanlı toprağı Trablusgarp'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti, Alman Askerî Misyonunun istanbul’a gelmesinden 9 ay sonra, Almanya ile bir ittifak anlaşması imzaladı

Yanıt Açıklaması: Milletvekili olmayı oldukça zor şartlara bağlayan tasarı üç yılda bir seçim yapılması zorunluluğunu getiriyordu. Hükümetin atayacağı milletvekilleri her yıl yenilenebilirdi.

Yanıt Açıklaması: Maarif-i Umumiyye Nizamnamesi İstanbul’da sıbyan mektepleri, rüştiyeler ve idadilere öğretmen yetiştirmek üzere Darülmuallimîn-i Kebir’in (Büyük Öğretmen Okulu) kurulmasını ve vilâyet merkezlerinde birer ilköğretmen okulu açılmasını öngörüyordu.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Rus Savaşı’nın bu isimle de anılmasının nedeni, 1877- 78 yıllarının Rumî takvimde 1293 tarihine denk düşmesidir.

Yanıt Açıklaması: 1908’de Erkân-ı Harbiyye-i Umumiyye reisliğine getirilen Ahmed İzzet Paşa, ilk iş olarak Erkân-ı Harbiyye Riyasetinin yapısında değişikliğe gitti ve idareyi başkan, ikinci başkan ve tahrirat kalemi (yazı işleri) dışında dört şubeye ayırdı. 1909 senesi başında ilk kez Bahriye Nezareti’ne bağlı olarak bir deniz genelkurmayı (Erkân-ı Harbiyye-i Bahriyye) oluşturuldu.

Yanıt Açıklaması: Meşrutiyet döneminin siyasi ve askerî tarihinde, Ekim-Aralık 1912 tarihleri arasında cereyan eden Balkan Savaşı ve bu savaşta Osmanlı ordusunun uğradığı ağır mağlubiyet bir dönüm noktası olmuştur. 1908’den itibaren yapılan askerî düzenlemelere rağmen ordunun küçük Balkan devletleri ittifakına (Bulgaristan-Yunanistan-Sırbistan-Karadağ) karşı Çatalca’ya kadar çekilmesi Osmanlı siyasetinde bir şok etkisi yaratır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı Sultan Abdülmecid’in saltanatının başında ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlıların “Goltz (Golç) Paşa” olarak adlandırdığı Collmar Freiherr von der Goltz 1885’de Albay Kaehler’in İstanbul’da hayatını kaybetmesi üzerine Osmanlı’da askerî misyonun başına geçti ve 1896’ya kadar hizmet verdiği Osmanlı ordusunda sonradan etkileri görülecek olan kalıcı değişikliklere imza attı.

Yanıt Açıklaması: Sıbyan mektepleri, rüştiyeler, idadiler, sultaniler, darülfünun, darülmuallimin ve darülmuallimat kurumları bu nizamnamenin tanımladığı eğitim kurumlarındandır.

Yanıt Açıklaması: Mekteb-i Osmani, 1857‘ de devlet tarafından öğrenim görmek üzere Fransa’ya gönderilen Osmanlı gençleri için bir tür hazırlık okulu olarak açılmıştır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: İlk sultani 1868 yılında Galatasaray’da açılan Mekteb-i Sultani, yani bugünkü Galatasaray Lisesi’dir.

Yanıt Açıklaması: 23 Aralık 1876'da yürürlüğe giren Kanun-i Esasi'nin öngördüğü parlamentonun halkın seçtiği temsilcilerden oluşan kanadı Meclis-i Mebusan'ın esas görevi kanun yapmak ve yıllık bütçeyi inceleyip kabul etmektir. Doğru Cevap: B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Âyan Meclisi, görev alanına giren konularla ilgili kanun çıkarılmasını veya eski yasaların düzeltilmesini isteyebilirdi. Bu meclisin üyeleri, devlete yaptığı hizmetlerle ön plana çıkmış, kırk yaşını doldurmuş ve hükümet üyeliği yapmış güvenilir kişilerle, elçi, vali, patrik, haham ve üst düzey görevliler arasından padişah tarafından seçilirdi. Üyelik belli bir süre için değil, ömür boyuydu; kişi başka bir göreve atansa bile üyeliği sürer; ancak, üyenin kendi isteğiyle başka bir görev istemesi durumunda üyelik düşerdi.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamit'in tahtan inmesi ile sonuçlanan 31 Mart Vakası, askeri ayaklanma ile başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Henüz 33 yaşında iken Osmanlı ordusunun hem siyasi hem de askerî lideri haline gelen Enver Paşa, Osmanlı Devleti’nin Almanya ile müttefik olarak Birinci Dünya Savaşı’na girmesinin bir numaralı sorumlusu olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlının Almanya ile müttefik olarak I. Dünyada Savaşı'na girmesinin en büyük sorumlusu olarak gösterilen İsim henüz 33 yaşında ike Osmanlı ordusunun siyasi ve askeri lideri haline gelen Enver Paşa'dır.