Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918)

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşı sırasında bir kısım Osmanlı subayı da pilotluk ve râsıdlık (gözlemci, ikinci pilot) eğitimi için Almanya’ya gönderildi. Almanya ve Bulgaristan’a 22 uçak sipariş edildi. Yılsonuna kadar gelen 19 uçaktan yedisi İstanbul’da bırakıldı; geri kalanı da 4. ve 5. Ordularla Kıyı Müfettişliği emrine verildi. Ağustos 1915’te yine Almanya’dan getirtilen beş deniz uçağı da Boğazlar Umum Kumandanlığına tahsis edildi. Kasım 1915’te kurulan Umur-ı Havaiyye Müfettişliğinin başına da Alman Pilot Yüzbaşı Erich Serno atandı. Uçaklarıyla gelen Alman pilotlar çeşitli cephelerde Osmanlı kara ve deniz kuvvetleriyle müşterek harekâtlar gerçekleştirdi. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: 1791 Fransız Anayasası ilân edilmiş, bu Anayasa, Rousseau’nun “halkın egemenliği” ve Montesquieu’nun “kuvvetlerin ayrılığı” ilkelerine dayandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tensikat Kanunu’nun eksikliklerini gidermek, mağdurların maddi sorunlarına çözüm bulmak ve her şeyden önce de Meclis-i Mebusan’ın tensikat işlerine karışmasını önlemek amacıyla Zeyl-i Tensikat Kanunu adıyla ek bir kanun çıkarıldı.

Yanıt Açıklaması: 18. Yüzyıl’ın başlarında Amerika bir İngiliz sömürgesidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat döneminde birkaç kez açılan ancak varlığını sürdüremeyen Darülfünun (Üniversite) Sultan II. Abdülhamid döneminde 1900 yılında yeniden açılmış, 1933 yılında gerçekleşen üniversite reformu sonrasında da yeniden yapılandırılarak İstanbul Üniversitesi adını almıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Hükümetine kolektif sorumluluk yetkisi II. Meşrutiyet Dönemi'nde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı bürokrasisinde gerek taşra görevlileriyle ve gerekse dış temsilciliklerle yapılan önemli yazışmalar, belli harfler belirli rakamlarla tanımlanarak oluşturulan şifreler aracılığıyla gerçekleştirilirdi.

Yanıt Açıklaması: Henüz 33 yaşında iken Osmanlı ordusunun hem siyasi hem de askerî lideri haline gelen  osmanlı paşası Enver Paşadır.

Yanıt Açıklaması: Umur-ı Siyasiyye Müdüriyet-i Umumiyyesi diplomatik ilişkilerden birinci derecede sorumlu olan ve elçiliklerle ilişkileri yürüten kurumdu. Eskiden beri var olan ve merkezle taşra bürokrasisi arasında bir köprü vazifesi gören Kapkethüdalıkları 1909’da yapılan bir düzenlemeyle kaldırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 21 Ağustos 1909’da Kanun-i Esasi’de yapılan değişiklikler; Getirilen en önemli yeniliklerden biri padişahın Meclis-i Umumî’de (Parlamento) anayasaya bağlılık yemini etmesiydi. Hükümetin hükümdara değil, Meclis-i Mebusan’a karşı sorumlu olması ve güvenoyu alma mecburiyetinde bulunması, birinci ve ikinci başkanlarını meclisin seçmesi, padişaha haklarını Meclis-i Vükelâ aracılığıyla kullanma mecburiyetinin getirilmesi diğer önemli değişikliklerdi. Ayrıca başka devletlerle antlaşmalar yapma konusunda meclisin yetkileri arttırıldı; parlamentonun (Meclis-i Mebusan ve Meclis-i Âyan) kendiliğinden toplanabilmesine imkân tanındı. Şûra-yı Devlet’in devre dışı bırakılarak kanun tekliflerinin doğrudan vekiller tarafından yapılması, padişahın yasaları mutlak veto yetkisinin sınırlandırılması, meclise iade ettiği kanunun üçte iki çoğunlukla yeniden geri gönderilmesi durumunda onaylama zorunda olması, bu ilk değişikliklerde kabul edildi.

Yanıt Açıklaması: Kasım 1915’te kurulan Umur-ı Havaiyye Müfettişliği'nin başına Yüzbaşı Erich Serno atanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa’daki uçuş eğitimini 21 Şubat 1912’de başarıyla bitiren ve Osmanlı Hava Kuvvetleri’nin 1 numaralı brövesini alan pilot, Süvari Yüzbaşı Fesa Bey’ dir.

Yanıt Açıklaması: Devleti, Yıldız Sarayı'nda oluşturduğu bir ekiple yönettiği ve devlet işlerinin merkezi olarak kabul edilen Bab-ı Âli'yi devreden çıkarmakla eleştirilen padişah II. Abdülhamid'dir. Doğru Cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sandalyesiz nazır : Daha önce üst düzey görevlerde bulunmuş bazı bürokratlar, tecrübelerinden yararlanmak amacıyla hükümet üyeliğine atanırdı. Bunların görevleri maliye ve hariciye gibi belli bir alanla ilgili olmadığı için kendilerine sandalyesiz nazır nitelemesi yapılır; konumları günümüzde hükümette yer alan devlet bakanlarına benzerdi.

Yanıt Açıklaması: Berlin Kongresi’nin imzalanmasından hemen sonra ilk planda ordunun idaresinde bazı teşkilât değişikliklerine gidildi. Askerî düzenlemelere bakmak üzere kurulan Tensikat-ı Askeriyye Komisyonu’nun 21 Aralık 1879 tarihli raporu doğrultusunda, 93 Harbi’nde yaşanan sevk ve idare problemleri de göz önünde bulundurularak Dâr-ı Şûra-yı Askerî ile Seraskerlik ve ordu merkezlerinde yer alan ordu meclisleri ve ordu muhasebecilikleri kaldırıldı.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet döneminde kurulan yeni askerî eğitim kurumları da vardı. Piyade ve topçu atış okulları, yedek subay okulu, astsubay okulu, sağlık ve veteriner sınıflarına mahsus okullarla demiryolu, ulaştırma ve telsiz telgraf sınıf okulları bunlardan bazılarıdır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Sultan II. Abdülhamid Bab-ı Âli'nin yetkilerini kısıtlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel kültür ve dini değerlerin büyük ölçüde etkisi altında olmaması modernleşmenin karakteristik özelliklerinden biridir. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Kurmay Yarbay Süreyya Bey 1911 yılında Osmanlı havacılık teşkilatını kurmakla görevlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid dönemi devlet sisteminde en önemli birim Mabeyn Başkitabeti'dir Doğru Cevap A seçeneğidir.