Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918)

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi’nin hükümlerini hiçe sayarak özellikle farklı ırk ve dinin temsilcilerinin ayrılıkçı tutumları ve bazı milletvekillerinin ağır suçlayıcı ifadeleri üzerine II. Abdülhamid 13 Şubat 1877’de Kanun-i Esasi’nin kendisine verdiği yetkiye dayanarak meclisi süresiz tatil etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Said Paşa’nın ilgili tasarısı, 1814, 1830 ve 1875 Fransız anayasalarının hızlı bir adaptasyonu idi. Oldukça kapsamlı ve sistemli bir tasarı olarak ses getirmiş ve Midhad Paşa’nın tasarısı kadar hem sarayda hem de ilgili kurullarda tartışılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Darülbedayi, II. Meşrutiyet döneminde açılmıştır. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Mekteb-i Osmani 1857 yılında Paris’te devlet tarafından öğrenim görmek üzere Fransa’ya gönderilen Osmanlı gençleri için bir tür hazırlık okulu olarak açıldı. Burada öğrencilere Fransızca eğitiminin yanı sıra öğrenim görecekleri alanlara göre tamamlayıcı dersler de veriliyor; ayrıca, farklı din ve soylara mensup gençlerde Osmanlılık bilincini oluşturacak bir program da uygulanıyordu. Osmanlı gençlerinin aynı çatı altında aralarında Türkçe konuşmaları, iyi derecede Fransızca öğrenmelerine engel oluşturuyordu. 40 öğrenci kontenjanı bulunan okul, 1874 yılında getirdiği ağır mali yüke göre yeterince işlevsel olmadığı ve onun işlevini yeni kurulan Mekteb-i Sultani’nin gördüğü gerekçeleriyle kapatıldı.

Yanıt Açıklaması: İslamcılık siyasetinin eğitime yansımaları arasında en önemlisi Müslüman aşiret reislerinin çocuklarından bürokrat ve subay yetiştirmek üzere İstanbul’da bir Aşiret Mektebi’nin açılmasıdır. Bu mektep II. Abdülhamid zamanında faaliyetlerine başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kanun-i esasi tek meclis sistemini benimsememiştir. Yasama organı heyet-i ayan ve heyet-i mebusan olmak üzere iki meclisten oluşmuştur. Ayrıca Kanun-i Esasi üniter devlet yapısını benimsemiştir. Bundan başka seçimlere ilişkin bir düzenleme Kanun-i Esasi’de yer almamıştır.

Yanıt Açıklaması: İttihat ve Terakki'nin askeri kanadının başını Enver Paşa çekmektedir.

Yanıt Açıklaması: On iki bölümden oluşan Kanun-i Esasi 119 madde içermektedir. Doğru Cevap: A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi’nin 113. maddesi padişaha hükümetin emniyetini bozdukları sabit olan kişileri ülke dışına sürme yetkisi vermiştir. Kanun-i Esasi’nin ünlü 113. maddesi II. Abdülhamid’in kendisine muhalifleri sürgün etmek için kullandığı bir araç haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiye’in ilan edilmesinin ardından 1909’da 1876 Anayasası’nın 27. Maddesi değiştirilerek sadrazama harbiye nazırıyla şeyhülislam dışındaki hükümet üyelerini seçme yetkisi verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sanayileşme ve kentleşme eğitim/öğretim programlarında da önemli değişimlere kapı araladı. Mesela Amerika Birleşik Devletleri, kentleşmenin doğurduğu sorunlarla başa çıkabilecek vatandaş yetiştirmek üzere sosyal bilgiler dersini oluşturdu.

Yanıt Açıklaması: İttihat ve Terakki Cemiyeti’yle Ahrar Fırkası’nın katıldığı 1908 seçimlerini İttihatçılar ezici bir çoğunlukla kazanmış ve 17 Aralık 1908’de yapılan görkemli bir açılış töreniyle Meclis-i Mebusan tekrar faaliyete geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: Hamidiye Alaylar›nda hizmet süresi 23 sene olarak belirlendi. Bunun ilk üç yılı hazırlık, sonraki üç yılı nizamiye ve son 17 senesi de redif hizmetiydi.

Yanıt Açıklaması: Sultan II. Abdülhamid döneminde açılan Darühayr-ı Âli ve Birin­ci Dünya Savaşı yıllarında açılan Dârüleytamlar da, korunmaya muhtaç çocuklara mesleki eğitim veren okullardı.

Yanıt Açıklaması: Padişah, hilâfetin ilk defa bir iç hukuk düzenlemesinde yer almasıyla hem dünyevî ve hem de dinî lider olmuştur. Padişah, Kanun-i Esasi’yi askıya aldığı dönemde bile, dünya Müslümanlarının lideri olma vasfını kendisinde korumuş ve bu yönde İslamcılık olarak bilinen bir politika da izlemiştir.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyılın başlarında bir İngiliz sömürgesi olan Amerika’da uygulanmakta olan vergi yasalarına karşı başlyan protestolar, daha sonra örgütlü bir harekete ve 1770’ten sonra da isyana dönüştü; özellikle Boston’da vergi yasalarına karşı sert bir tavır takınıldı; limana gelen gemiler geri gönderildi. İngiliz Kralı III. George ile parlamento bu durumu şiddetle cezalandırmak istediği için parlamentodan yeni yasalar geçirildi. Parlamentonun aldığı bu kararlar büyük şakınlık yarattı ve Kuzey Amerika’yı harekete geçirdi. Nihayet Virginia yerel meclisi bütün Amerika ortak çıkarlarını görüşmek üzere genel bir kongre çağrısı yaptı. 1774 yılnda Philadelphi a’da toplanan koloni temsilcileri, kolonilerin kendi çıkarlarına uygun yasama yetkisi olduğuna karar verdi. Bir süre sonra İngilizlerle başlayan çatışmalar neticesinde iki yıl içinde bütün kolonilerdeki İngiliz hükümetleri devrildi ve 4 Temmuz 1776’da Amerika ile ‹ngilizlerin yolunu ayıran “Bağımsızlık Bildirgesi” ila^n edildi. Doğru Cevap: C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Almanya'nın Osmanlı İmparatorluğu'na olan borcu, Almanya'nın I. Dünyada Savaşı'nda Osmanlıları müttefik olarak seçmesinin nedenlerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Dünya hava harp tarihinde ilk bombardıman Trablusgarp Savaşı’nda 1 Kasım 1911’de İtalyan uçaklarınca gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı  Devleti’nin Almanya ile müttefik olarak Birinci Dünya Savaşı’na girmesinin bir numaralı sorumlusu olarak kabul edilen, henüz 33 yaşında iken Osmanlı ordusunun hem siyasi hem de askerî lideri haline gelen kişi Enver Paşa'dır.

Yanıt Açıklaması: Çalışma yeri olarak Ayasofya Camii’nin yanındaki eski Darülfünun binası belirlenen Meclis-i Umumi, 19 Mart 1877’de Dolmabahçe Sarayı’nın muayede salonunda II. Abdülhamid, önde gelen devlet adamları, gayrimüslimlerin dini liderleri ile sefirlerin katıldığı bir törenle açılmıştır.