Osmanlı Devleti Yenileşme Hareketleri (1876-1918)

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi, her 50 bin erkeğe bir milletvekili seçme zorunluluğunu getirmekle birlikte, seçimlerin nasıl yapılacağına dair detaylar vermez; sadece seçimlerin çıkarılacak özel bir kanunla yapılacağını belirtir.

Yanıt Açıklaması: Tasfiye-i Rüteb-i Askeriyye Lâyiha-i Kanuniyyesi (Askerî Rütbelerin Tasfiyesi Kanunu) 1909 yılında yürürlüğe girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sultan abdülhamid 1908 yılında  Meşrutiyet’i ilân etmek zorunda kalmıştır

Yanıt Açıklaması: Şûra-yı Devlet, II. Meşrutiyet’ten hemen sonra, 12 Ağustos 1908’de ciddi bir yapısal düzenlemeye tabi tutuldu ve Mülkiye, Maliye, Tanzimat ile Maarif ve Nafıa olmak üzere dört daireye bölünmüştür.

Yanıt Açıklaması: 1789 yılında Fransa’da meydana gelen ihtilal sonucunda İnsan Hakları Beyannamesi kabul edilmiştir. Bu süreci takiben birçok Avrupa ülkesinde anayasalar ilan edilmiş ve meşruti monarşi dönemi başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid' tahtan indirilmesi "31 Mart Vakası"'nın sonuçlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Medrese öğrencile­ri yapılan sınav sonunda başarılı olurlarsa Tanzimat döneminde açılan Darülfünun’un Ulum-ı Âliyye-i Diniyye şubesine gi­rebiliyordu.

Yanıt Açıklaması: 1876 tarihli Kanun_i Esasi'ye göre; 50.000 erkek nüfus için bir mebus (milletvekili) seçilmesi, Seçimlerin dört yılda bir yapılması, Milletvekillerinin 30 yaşını geçmemiş kişilerden olması, Milletvekillerinin Türkçe bilen ve yabancı devlet imtiyazı olmayan Osmanlı uyruklulardan seçilip bütün ülkeyi temsil etmesi, seçim kanununun çıkarılması.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti'nin yeni kurulan hava kuvvetleri Birinci Dünya Savaşı sırasında keşif ve gözlem görevini yerine getirmiştir. O dönem uçaklar henüz savaş uçağı vasfı kazanmış değillerdi. Doğru cevap: C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin modernleşme çabalarının başlangıcı 19. Yüzyılda gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1914’te Yeşilköy’de bir Bahriye Tayyare Mektebi (Deniz Kuvvetleri Uçuş Okulu) açıldı. Hava kuvvetleri, Müstahkem Mevkiler Kıtaları Müfettişliği emrinden alınarak “Teşkilât-ı Havaiyye Müfettişliği” (Hava Teşkilâtı Müfettişliği) adıyla Haberleşme ve Ulaştırma Şubesi’ne bağlandı. Osmanlı hava sahasının ne şekilde kullanılacağı ve seyahatlerin nasıl yapılacağına dair bir kanun çıkarıldı.

Yanıt Açıklaması: Anayasa’yı yorumlama gibi önemli bir ayrıcalığa sahip olan Âyan Meclisi, görev alanına giren konularla ilgili kanun çıkarılmasını veya eski yasaların düzeltilmesini isteyebilirdi.

Yanıt Açıklaması: Islahat Fermanı’nın ilânı siyasi, hukuki ve idari bazı sonuçlar doğurdu. Kanun önünde ve haklar açısından Müslim gayrimüslim eşitliği sağlandı; gayrimüslimlerin askerlik dahil devlet hizmetinde istihdamına imkân tanındı.

Yanıt Açıklaması: Birinci Dünya Savaşı’nın son iki yılında Osmanlı Genelkurmay Başkanlığı makamına Alman General von Seeckt oturdu. Savaş boyunca Osmanlı Deniz Kuvvetleri komutanlığı da sırasıyla Amiral Souchon Paşa, Amiral von Reuber ve Amiral Paschwitz Paşa’nın uhdesindeydi. Dört senelik savaş boyunca Osmanlı ordusunda 23’ü general ve 10’u amiral olmak üzere 130; donanmasında 60 ve toplamda da 190 Alman subay komutanlık yaptı. Buna sağlık hizmetleri gibi muharip olmayan sınıflardakiler de eklenince sayı 800’ü bulmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Sultan Abdülaziz, Midhat Paşa ve Hüseyin Avni Paşa’nın önderliğinde gerçekleştirilen bir darbe neticesinde tahttan indirilip yerine V. Murad geçirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Anayasa diğer alanlardaki sorunlarını yargı alanındaki güvenceleriyle adeta gidermiş gibiydi; zira, mahkemelerin dokunulmazlığı ve hakimlerin azledilememesi önemli anayasal güvencelerdi. Osmanlı vatandaşlarının kanun önünde eşitliği, din, mezhep ve düşünce özgürlüğü bir imparatorluk için oldukça ileri düzeydeydi. Dini pratikleri uygulama konusunda hiçbir engel yoktu. Fakat basın özgürlüğünün kanunla sınırlandırılmış ve “matbuatın kanun dairesinde serbest” olduğu hükmü uygulanmıştır. Bundan dolayı Osmanlı İmparatorluğu’nda kamuoyu oluşması zaman almıştır. Daha sonraki istibdat döneminde de basına sıkı bir sansür uygulanmış bu süreç II. Meşrutiyet’in ilanına kadar devam etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Meşrutiyet döneminin siyasi ve askerî tarihinde, Ekim-Aralık 1912 tarihleri arasında cereyan eden Balkan Savaşı ve bu savaşta Osmanlı ordusunun uğradığı ağır mağlubiyet bir dönüm noktası olur.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet dönemine kadar, zamanın kara harp okulu olan Mekteb-i Harbiyye'den mezun olmadan subaylığa yükseltilen askerlere "alaylı" denilmiştir. Doğru cevap: C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: II Meşrutiyet: 23 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet ilân edilerek Anayasa’nın yeniden yürürlüğe konulacağı ve parlamentonun açılacağı kamuoyuna duyurulmuştu; ancak, ortada hâlâ bir seçim kanunu yoktu. S 30

Yanıt Açıklaması: Kanun-i Esasi’de, seçimlerin yapılma usulüne ilişkin ayrıntı içermemiştir. Bu amaçla, 28 Ekim 1876 tarihinde yedi maddelik geçici bir talimatname hazırlanmıştır. Bundan başka İstanbul ve civarındaki seçimler için ayrı bir “beyanname” yayımlanmıştır. Seçimler yerine “iki dereceli” seçim yöntemi benimsenmiştir. Buna göre önce seçmenler seçilecek ve ardından onlar milletvekillerini seçecekti.