Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: popülarite

Yanıt Açıklaması: Doğada bulunan 92 elementin izotoplarının çoğu kararlı olmasına karşın, bir kısmı radyoaktiftir ve bunlar sürekli enerji açığa çıkararak, elementlerin daha kararlı olan diğer izotoplarına kendiliğinden bozunurlar.

Yanıt Açıklaması: İnşa kelimesi TDK Büyük Türkçe Sözlük’te; “yapı kurma, yapı yapma, kurma, düz yazı veya şiir kaleme alma, yazıya dökme” anlamlarında verilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyada mekanın yeniden inşasının önemli olma sebebi mekana odaklanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafya, jeoloji bölümünde okutulmaz ancak diğer bahsedilen bölümlerin müfredatında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Yeniden inşa, geçmişte olmuş bitmiş, bugün halihazırda bulunmayan bir durumun, nesnenin ya da konunun yeniden tesis edilmesini içermektedir. Bu noktada yeniden inşanın öncelikli koşulu bugün ortada olmayan bir şeyin mevcudiyeti ve bilinmesidir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yazılı belgesel materyali temel alan tarihi-coğrafi haritaların en az iki farklı kategorisinden söz edilebilir. Birincisi, belirli bir zaman diliminde bir bölgenin kesitsel (enine kesit) görüntüsünü üretmek amacıyla, belgesel kanıtlar kullanılarak üretilen haritalardır. İkincisi ise, zaman içerisinde tarihi değişimin yorumlanması amacıyla üretilen haritalardır.

Yanıt Açıklaması: Fizyon İzleri Yöntemi

Yanıt Açıklaması: Tarih öncesi dönemler ve topluluklar üzerine yapılacak araştırmalarda daha çok alan çalışması ve arkeolojik kazılardan elde edilen verilere ihtiyaç vardır.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanım ‘höyükleri’ açıklamaktadır. Tümülüsler de benzer tepelerdi; ancak kral, kraliçe ,prens ve prensesler gibi önemli kişiler için yapılan anıt mezarlardı.

Yanıt Açıklaması: Mekanı, yani doğal ortam ile insan etkileşimini coğrafi araştırmanın merkezine alan günümüz coğrafya zihniyetindeki dağılışı uygulamak için, yatay ve dikey -ayrıca bazı durumlarda zamanda- dağılışın yapılması gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Haritalar arşiv malzemesidir

Yanıt Açıklaması: Tarihi Coğrafya çalışmalarında her ne kadar tarih ve coğrafya ile ilgilense de geçmişle ilgili diğer disiplinlerden de faydalanmaktadır. Buna interdisipliner denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tüm canlı organizmaların bünyelerinde protein bulunmaktadır ki bunlar hidrojen, azot, karbon ve oksijenden oluşan kompleks organik bileşiklerdir. 1950’lerde ABD’deki Carnegie Enstitüsü araştırmacılarından Philip Abelson proteinli kalıntıların, canlıların ölümünden sonra da fosillerde varlığını koruduğunu ileri sürmüştür. Bu görüş Kuvaterner fosil kayıtlarından elde edilen kalıntılarda protein analizi ile tarihleme yapılabileceği fikrinin temelini oluşturmuştur. Canlılar yaşamını yitirdikten sonra proteinlerin yapı taşı olan amino asitlerde “resamizasyon” denilen kimyasal değişim meydana gelmektedir. Yaşayan canlıların proteinlerinde (L) amino asitleri mevcut olup canlının yaşamını yitirmesinden uzun bir süre sonra tüm (L) amino asitler (glisin hariç) değişime uğrarlar ve (D) amino asit haline dönü-şürler. (L) ile (D) arasındaki oran zamanla artar. Fosil kemiklerde bu artışın hesaplanması ile yaklaşık 100.000 yıllık yaşlandırma yapmak mümkündür. Karbon-14, OSL, ESR vb. radyoaktif yöntemlerle, bu yöntem kalibre edilerek bu süre 1.000.000 yıla kadar uzatılabilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İdari coğrafya, beşeri coğrafyanın inceleme alanında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Eski çağlardan itibaren merkezi otorite kurmuş olan devletler, nüfusu ve ekonomik güçlerini bilmek, idare ettikleri toprakları bütün yönleriyle tanımak istemişlerdir. Dolayısıyla sanayi öncesi tarım toplumu yapısına sahip bütün devlet ve imparatorluklar, vergi ve vergi nüfusunu belirlemek için çeşitli sayımlar yapmışlardır. Bilhassa Akdeniz’de kurulmuş hemen bütün devletlerde vergi, gelir ve nüfusun tespiti amacıyla, arazi ve nüfus sayımları yapılmıştır. Belirtilen sayımların sonucunda ortaya çıkan kayıtlar, her ülkede değişik adlarla anılmış olup bu kayıtlara Osmanlı’da Tahrir Defteri ismi verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Temettu vergisi, tüccar ve esnafın senelik kazançları üzerinden alınan vergiye verilen addır.1839 yılında çıkarılan bir emirle, Tanzimat uygulamaları arasında Osmanlı genelinde bulunan ahalinin ismi, şöhreti, arazileri, hayvanları; tüccar ve esnafın ise yıllık gelirleri vb. bilgilerin bu deftere kaydedilmesi emredilmiştir. Bu kayıt üzerinden de temettu vergisi, sonraki adıyla “kazanç vergisi” alınmıştır. Osmanlı Arşivi’nde Maliye Nezareti defterleri arasında yer alan temettuat defterleri, tahrir defterlerinde olduğu gibi vergi amaçlı tutulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Verilen bir radyoaktif elementin bozunması, yani yarılanma ömrü her zaman sabit olup kesin olarak ölçülebilir. Nitekim, değişik radyoaktif elementlerin bozunmaları yani yarı-ömürleri saniyenin milyarda birinden 49 milyar yıla kadar değişir. Radyoaktif bozunma, çizgisel bir hızdan ziyade geometrik bir hızda gerçekleşir. Bu yüzden, bozunma hızının grafiği düz bir çizgi yerine bir eğri ortaya çıkarır. Örneğin, 1.000.000 ana atoma sahip bir element bir yarı-ömür sonunda 500.000 ana atoma ve 500,000 yavru atoma sahip olacaktır. İki yarı-ömür sonrası 250.000 ana atoma (başlangıçtaki ana atomların dörtte biri, önceki ana atomların yarısı) ve 750.000 yavru atoma sahip olacaktır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafyayı diğer bilimlerden farklı kılan, asıl ayırıcı husus ‘ortam insan arasındaki karşılıklı etkileşim’i incelemesidir. Coğrafya “nerede” sorusu ile başlamaktadır. Elbette bunun arkasından coğrafya için yine en az onun kadar önemli olan “neden orada” sorusu gelmektedir. Son olarak, coğrafyanın vatan sevgisi kazandırmak amacıyla ilk ve orta öğretimdeki öğrencilere okutulan bir ders olmasıdır. Bu bağlamda, verilen üç seçenek de doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Elektron Spin Rezonans (ESR) yönteminde numunenin yaşı; Yaş = Arkeolojik doz / Senelik doz formulüne göre hesaplanır. Doğru yanıt E'dir.