Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Bir saha araştırması şu basamaklardan oluşur: 1) Kendini hazırlama, literatürü okuma ve odaksızlaşma (önceden yerleşmiş fikirlerden zihni temizleme), 2) Bir saha belirleme ve oraya ulaşım sağlama, 3) Sahaya giriş ve (eğer grup halinde çalışılıyorsa) üyelerle toplumsal ilişkiler kurma, 4) Toplumsal bir rol belirleme, püf noktalarını öğrenme ve üyelerle geçinme, 5) İzleme, dinleme ve nitel veriler toplama, 6) Verileri analiz etmeye, taslak hipotezler üretmeye ve değerlendirmeye başlama, 7) Ortamın belirli yönlerine odaklanma ve kuramsal örneklem kullanma, 8) Üye bilgi kaynaklarıyla saha görüşmelerinin yürütülmesi, 9) Bağlantıyı kesme ve ortamı fiziksel olarak terk etme, 10) Analizlerin tamamlanması ve araştırma raporunun yazılması.

Yanıt Açıklaması: Basit ve klasik bir yaşlandırma tekniği olan “dendrokronoloji”, ağaç gövdelerinin yatay kesitte incelenerek ağacın kesim tarihindeki yaşının hesaplanabilmesine imkan sağlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Association of American Geographers (AAG)’nin belirlediği coğrafi alanlara bakılırsa; 1-Kartoğrafya, CBS/GIS ve uzaktan algılama, 2-Kültürel ve beşeri coğrafya, 3-Ekonomik coğrafya, 4-Çevresel çalışmalar, 5-Coğrafya eğitimi, 6-Fiziki coğrafya ve yer bilimleri, 7-Bölgesel coğrafya ile 8-Şehir ve bölgesel planlamadan meydana gelen sekiz ana başlık görülebilir.

Yanıt Açıklaması: Descartes mekan ve cismi aynı görerek mekanı tanımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Araştırma yöntemi, araştırmanın amacını gerçekleştirebilmek için kullandığı genel yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Görselleştirmeye imkan sağlayan veriler, bu verilere uygulanabilen dijital teknikler ve yapılan haritalarda verilerin birleştirilmesi (tarihi CBS) mümkün hale gelmiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Harita, yeryüzünün tamamının/bir bölümünün, belli bir ölçeğe göre küçültülmüş ve az çok yalınlaştırılmış olarak kağıt üzerine aktarılmış izdüşümüdür. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Elde edilen bulguların yazı metnine başvurmadan açık anlaşılır bir biçimde okuyucuya sunulması için verilerin tablolaştırılması gerekir. Tablo yapımında en fazla karşılaşılan yanlışlık, tabloların zor ve anlaşılması güç bir şekilde yapılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kurum arşivi: Kurum ve kuruluşların, merkez teşkilatların içinde yer alan ve arşiv malzemesi ile arşivlik malzemenin birim arşivlerine nazaran daha uzun (10-14 yıl) süreli saklandığı merkezi arşivlerdir.

Yanıt Açıklaması: İsveç dilinden gelen “ varv ” terimi, aynı yer içinde başlangıç ve bitişi olan şeyler anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: İbn Haldun, bedevilik ve hadarilik arasında birtakım siyasi, sosyal ve ekonomik yönden farklılıkların olduğunu belirtmiştir. Bu açıdan İbn Haldun’a göre bedevilik ve hadarilik, siyasi ve sosyal açıdan birbirinden farklı iki toplumsal yaşam tarzını, kültürü ifade eder. Buradaki ifadelerden hareketle, İbn Haldun’a göre taban tabana zıt iki toplumsal mekan/çevre ortaya çıkmaktadır. Hadara kentsel mekanı nitelerken; bedeviyet çöl çevresinde ve küçük kırsal yerleşmelerde yaşayanları ifade etmektedir. Bu bakımdan umran; iki farklı siyasal, sosyal ve iktisadi toplumsal hayat tarzından, kültürden meydana gelir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Termolüminesans yöntemi ile arkeolojik tarihlendirme yapılabileceği fikri ilk kez 1953’de öne sürülmüş, 1965 yılından itibaren yöntem yaygın olarak kullanılmış ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Termolüminesans jeolojik kaynaklı lavalara, meteoritlere, volkanik tüf ve camlara, çakmaktaşına, doğal kalsitlere ve daha başka maddeler ile birlikte obsidiyen kaynak analizine uygulanabilir.

Yanıt Açıklaması: Arkeo-botanik çalışmalarda geçmiş flora ve vejetasyonun yeniden yapılandırılması için güvenilir bir yöntem sağlayan bitki mikro ve makro kalıntı verilerini toplayarak ulaşılabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Öncüllerden ilk üçü "Radyoaktif Parçalanmaya Dayanan Yöntemler" arasında yer alırken son ikisi "Radyoaktiviteden Dolayı Çıkan Enerjinin Birikimine Dayanan Yöntemler" arasında yer alır.

Yanıt Açıklaması: Kavram oluşturma/ tanımlama, araştırmanın giriş veya literatür bölümünde gerek görüldüğünde verilebilir.

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerinde verilen kavramlar tarihi coğrafyanın kapsam ve içeriğinin ana hatları arasında yer alır ancak C seçeneğinde verilen “zaman” kavramı tarihi coğrafyanın kapsam ve içeriğinin ana hatları arasında yer almaz. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: “İlliyet” Nedensellik anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde çeşitli kurumlara bağlı olarak faaliyetlerini devam ettiren müzeler bulunmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere diğer bakanlıklara ait müzeler, TBMM’ye bağlı saray müzeler, vakıflara ait müzeler bu kapsamda değerlendirilebilir. Bakanlık verilerine göre 2015 tarihi itibariyle 190 kamu müzesi, 138 ören yeri ve kayıtl 157 özel müze bulunmaktadır. Kamu müzelerinde 3 milyonun, özel müzelerde ise 300,000’in üzerinde eser bulunmaktadır. Eser sayısının fazla olması, teşhir alanlarının sınırlı olması, eserin teşhire uygun bulunmaması gibi nedenlerlemilyonlarca eserin yaşam alanı müze depolarıdır. Ülkemizde arkeolojik ve etnografik eserlerin sergilendiği müzeler ağırlıktadır.

Yanıt Açıklaması: Bunun ötesinde bir benzerliğin sağlanabilmesi için, bu haritaların nesneler üzerine çizilmesi, zihinden dışsallaştırılması gerekir. Böyle bir dışsallaştırma, insanlığın gelişiminin ilk aşamalarından beri ancak simgesel işaretlerle yapılabilir. Zihin haritalarının dışsallaştırılması, bilgileri başkalarıyla bölüşülür hale getirir, insanların davranışlarının bir kısmını anlaşılır kılar.

Yanıt Açıklaması: Bazı maddelerin içinde çok az miktarda bulunan uranyum, toryum, potasyum gibi radyoaktif elementler, sahip oldukları enerjiyi zamanla içinde bulundukları maddeye verirler. Böylece maddede enerji birikimi gerçekleşmiş olur. Biriken enerji, laboratuvar ortamında yapay müdahalelerle ışık olarak açığa çıkartılarak, önce maddede biriken toplam enerji miktarı, sonra da bu enerjinin ne kadar sürede biriktiği hesaplanır. Maddede bulunan enerjinin açığa çıkartılarak yapılan tarihlendirmeye “termolüminans (TL)” denilmektedir. Doğru cevap C'dir.