Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Konuyu felsefi olarak tartışan yaklaşımlar dışında, sosyolojide Marx, Durkheim, Simmel, Tönnies ve Weber gibi klasik sosyologların makro ölçekte yaptıkları vurgulara ek olarak, özellikle 1950’lerden sonra Chicago Okulu tarafından yapılan çalışmalar, mekana yapılan vurgulardaki önemin artmakta olduğunu gösteriyor. Daha sonraki yıllarda özellikle Faucoult, Lefebvre, Massey, Castells, Harvey, Soja, Jameson, Urry gibi değerli bilim adamlarının çalışmaları mekan sosyolojisine dair teorik bağlamın zenginleşmesine dönük önemli katkılar olarak sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Diyalektik, akıl yürütme yoluyla araştırma ve doğrulara ulaşmaktır.

Yanıt Açıklaması: Dendrokronoloji Yöntemi

Yanıt Açıklaması: Her yeniden inşa girişiminin kullanılan kaynaklara ve yöntemlere göre birtakım avantajları ve sınırlılıkları mevcuttur. Örneğin tarihi kaynaklardan hareketle gerçekleştirilen bir yeniden inşa işinde; veriye ulaşılabilmesi, veri çeşitliliği ve sayısal olarak verinin yaygın bir şekilde kullanılabilmesi avantaj teşkil ederken, veri toplamanın zaman alması; verinin parçalı/eksik/yanlış olabilmesi sınırlılık oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafya çalışmalarında uygulanacak metotlar altı gruba ayrılmıştır. Bu yöntemlerden tipolojik metot, bilinen bölgesel gelişim aşamalarının önemli şekillerini belirleyen araştırmaya dayanır. Olguların ortak özellikleri bir araya getirilerek tiplendirme yapılır.

Yanıt Açıklaması: "Mekanın Üretimi" Lefebvre; "Mukaddime" İbn Haldun; "Emeğin Mekansal Dağılımı" Massey ve "Mekanları Tüketmek" Urry tarafından kaleme alınmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafya disiplini için temel nitelikte olan bazı kavramların başlıcaları; konum, mekan, yer, bölge, harita ve değişimdir.

Yanıt Açıklaması: Geçmiş mekanı yeniden inşa etmek amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar değişimin mutlak kronolojisini ortaya koymak için de yapılmaktadır. Bunlar; karbon-14, potasyum-argon ve uranyum serileri, paleomanyetizma, termolüminesans, amino asit rasemizasyonu, likenometri ve dendrokronoloji gibi tarihlendirme tekniklerdir.

Yanıt Açıklaması: Öcüllerin tamamı mutlak tarihlendirme yöntemlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Fizyon, parçalanma anlamına gelmektedir. Parçalanacak olan ise uranyum-238 elementidir.

Yanıt Açıklaması: Gerek Doğu, gerekse Batı’da azizler, evliyalar ve şeyhler hakkında söylenenlere menkıbe denilmektedir. Bunlardan bazıları, bu şahısların yaptıkları işler, gösterdikleri kerametlerle ilgili olduğu gibi bazıları da mezarlarının yerlerini konu etmektedir. Menkıbelerin zamanla yazılı hale gelmesi menkıbename olarak adlandırılan, sözlü kaynağın yazılı kaynağa dönüşen türünü ortaya çıkarmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyada elde edilen verilerin dağılışını yapmak, yani onları bir harita üzerinde göstermek oldukça önemli bir uğraştır. Çünkü haritalar sayfalar dolusu bilgiyi, (metin, grafik, tablo... vb.) tek bir çizimde gösterme, daha iyi betimleme ve yorumla imkanı verir. Böylece fazlaca bilgiyi tek bir harita üzerinde görme imkanına sahip olan okuyucu, mekansal ilişkileri çok daha iyi algılamakta ve onun zihninde daha kalıcı yer ede-bilmektedir. Çünkü haritalar sözel bilginin kişinin zihninde somutlaştırılmasını sağlayan önemli bir araçtır.

Yanıt Açıklaması: Oksijenli ortamda bulunanlar oksidasyona uğradığında özelliğini kaybederken oksijensiz ortamda, tortullar arasında birikenlerin  özelliğini koruyarak fosilleşmesi.

Yanıt Açıklaması: Dünya, sürekli uzaydan gelen kozmik ışınların bombardımanı altındadır. Bu ışınlar dünyanın atmosferinde bol miktarda bulunan azot-14’e çarparak bunu radyoaktif bir element olan karbon-14’e çevirirler. Yeni üretilen bir madde olan radyoaktif karbon-14, atmosferde oksijenle birleşir ve bir başka radyoaktif bileşik olan karbondioksiti (CO2) oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Yeniden inşa işlemi, arkeoloji, antropoloji, fiziki coğrafya ve çevre bilimi gibi çeşitli disiplinlerle ilişkilendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanım Vekayiname’yi açıklamaktadır. Hatıralar ise kişisel olup kronolojik sırayla kayıt değildir. Takvim ve yıllıklar siyasi olay ve tabi olguları günü gününe tutan kayıtlar; Seyahatnameler yolculuk izlenimleri idi.

Yanıt Açıklaması: Bir elementin kararsız bir yapı göstermesi için atom çekirdeğindeki nötronların sayısı proton sayısından fazla olmalıdır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çatalhöyük Anadolu'da kurulmuş en önemli yerleşim merkezlerinden biridir.İnsan-çevre ilişkisinin ilk örneklerini bahsi geçen duvar resimlerinde görebilmek mümkündür. Bunun gibi Dünya’nın birçok yerinde farklı dönemlerde çok çeşitli belge niteliği taşıyan ve insanlık tarihini aydınlatan, her biri kendi döneminin simgeleri olan bu kompozisyonlar, ortamı bir başka deyişle mekanı ve mekan üzerindeki faaliyetleri anlatır

Yanıt Açıklaması: Farklı tanımlamaları yapılmakla birlikte tarihi coğrafya, “modem coğrafya ilke ve yöntemleri ile geçmişte bir mekanın araştırılması anlamına gelmekte” ve geçmi¬şe gitmek mümkün olmadığından, geçmişe ait belge ve bilgilerin kullanılması sa-yesinde geçmişi araştırmaktadır. Dolayısıyla çağdaş coğrafyadan farkı sadece “geç¬mişi araştırması” olan tarihi coğrafya, ne ya¬zık ki ülkemizde bir taraftan genellikle “coğrafya tarihi” ile karıştırılmış, diğer ta¬raftan da konu üzerinde fazlaca araştırma yapılmadığından şimdiye kadar doğru ve tam olarak anlaşılamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Arkeolojik verilerden ne tür beşeri faaliyetlerin olduğu öğrenilip bütün bunlar yeniden inşaa edilebilir. Arkeolojik kalıntılardan, insanların ne tür eşyalar yaptıklarını, hammadde olarak ne kullandıklarını, ne yediklerini, nerede yaşadıklarını ve yerleşim merkezlerinin ne kadar varlığını sürdürdüğü öğrenilebilir.