Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Tarihi Coğrafya’nın kapsamını oluşturan beş ana husus /öğe: mekân, geçmiş zaman, konu, değişim ve metot’tur. Tarihi coğrafyada kültür ana kavramdan ziyade bir alt dal /araştırma konusudur.

Yanıt Açıklaması: Dünya’nın oluşumundan itibaren geçen bu süreç devirlerle izah edilmektedir ki, bunlar içerisinde tarihi coğrafya açısından en önemlisi Kuaterner’dir.

Yanıt Açıklaması: Massey, Emeğin Mekânsal Dağılımı adlı eseri ile sosyal ilişkilerin mekânsal örgütlenmesi ve mekanın sosyal olarak yeniden üretim süreçlerini incelemiştir.

Yanıt Açıklaması: Büyük İslam alimlerinden Farabi’de, mekanın tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine mekan” denir. Buna gore, evrenin ötesinde onu dıştan kuşatan bir şey bulunmadığına göre evrenin mekanı yoktur.

Yanıt Açıklaması: Kalsiyum karbonat çökelmesiyle açık renkli bir görünüm kazanan varvlara “ kalkerli varv ” denir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Marx, Kapitalizmin mekan üzerinde kurduğu otonomiye dikkatleri çekerek, kapitalist birikimin mekanın zaman tarafından yok edilmesine dayandığını ve bunun tarım, sanayi ve nüfusta köklü dönüşümler yarattığını belirtir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de bir Türk tarafından hazırlanmış tarihi coğrafya alanında ve tarihi coğrafya adını taşıyan ilk çalışma “Coğrafya-yı Tarihi Mülk-i Rum” dur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İletişim, 19. yüzyıl geleneksel müzeciliğinin işlevlerinden biri değildir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Termolüminesans Yöntemi

Yanıt Açıklaması: MÖ. 23 Ekim 4004

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyacılar için veri kullanımı ve sağlanmasındaki gerçek sorun tarihçilerinkinden farklı değildir. Fakat tarihi coğrafyacılara eklenen zorlayıcılık, veri kullanımı aşamasında mekânsal perspektiflere öncelik verilmesidir.

Yanıt Açıklaması: 1954’te Mitchell’in “ Historical Geography ” isimli eserinde, Britanya’nın tarih öncesinden XX. yüzyıl başlarına kadar yerleşmelerin geçirdiği “değişim” konusu ön planda tutulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ İslam coğrafyacılarından bazıları aynı zamanda tarih, felsefe, astronomi vb. alanlarda eser yazmışlar, bazılarında hepsini bir arada ele almışlar ve böylece özellikle tarih-coğrafya yakınlığı ve kaynaşmasının örneklerini sunmuşlardır. Örneğin, Yakut (ö. 1229) eserlerinde tarih ile coğrafya arasında yakın bir ilişki bulunduğunu ileri sürmüş; Ömeri (ö. 1349) tarafından telif edilen “Mesalikü’l-ebsar fi memaliki’l-emsar” adlı devasa ansiklopedik eser, tarih ile coğrafya konularına ayrılmıştır. Aynı şekilde Hemedani’nin (ö. 1318) “Cami’ut-tevarih” adlı eseri, tarihi coğrafya sahasında da bilgiler ihtiva eder. Biruni (973-1050) tarafından hazırlanan, “Kitab-ı Tahkik ma li’l-Hind”, Belazuri’nin (ö. 892) “Fütuhü’l-Buldan”, Ebu’l-Fida’nın (1273- 1331) “Tarih-i Ebu’l-Fida” ve İbn-i Haldun’un (1332-1406) “Mukaddime” gibi çalışmaları da bu bağlamda değerlendirilebilecek önemli eserlerdir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyada yeniden inşa, geçmişte bir sahanın coğrafi özelliklerinin mevcut kaynaklar ve yöntemler yardımıyla ortaya çıkarılması olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyanın çağdaş coğrafyadan ayrıldığı tek husus “geçmişi araştırması” olduğundan, geçmiş özel bir önem kazanmaktadır. Bunun yürütülen araştırmaya yansıtılması ise, ancak çalışılan geçmiş döneme ait kaynaklara ulaşmak ve onlardan faydalanmakla mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Ü nlü din adamlarından James Ussher’a aittir. XVII. yüzyılın ilk yarısında, İrlandalı başpiskopos Ussher, kutsal kitapta (İncil) adı geçen dini figürlerin yaşam süreleri ve soy iliş- kilerine dayanarak Dünya’nın “ yaratılış ” tarihini MÖ. 23 Ekim 4004 olarak belirlemiştir.

Yanıt Açıklaması: Büyük İslam alimlerinden Farabi’de, mekan tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine mekan” denir.

Yanıt Açıklaması: Birincil kaynaklar, birer tanık ifadesi niteliğindedir. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Faucoult, XIX. yüzyılın bir zaman ve tarih çağı olduğunu, XX. yüzyılın ise, mekanın öne geçtiği bir çağ olduğunu ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Uranyumun, bazı mineraller içinde kendiliğinden parçalandığında, bu minerallerde iz bırakması esasına dayanan yönteme "Fizyon izleri" adı verilir. Doğru yanıt B'dir.