Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Mekan kelimesinin kavramlaşma süreci eski Yunan felsefesine kadar gider. Eski felsefe metinlerinde “yer” (İng. place, space) karşılığı olarak “khora, topos ve pou” terimleri kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Analiz, sentez ve değerlendirme yöntemi olan ‘Haritalar’ ın kullanım amacı karmaşık grafik, tablo, metin ve sonuçları tek bir haritada derli toplu göstermek ve yorumlama kolaylığı sağlamaktır; yani bir hata değil, doğru bir yöntemdir.

Yanıt Açıklaması: Bağıl/göreli tarihlendirme, bir şeyin başka bir şeyden daha yaşlı veya daha genç olduğunu belirlemekle yapılır. Başka bir deyişle, normal şartlarda tortul tabakalar, fosiller, insan ürünü atıklar ve eserlerin dizilişleri/tabakalanışları yatay olur ve her zaman, alttaki tabaka üsttekinden yaşlıdır. Yani bu yöntem, olaylar veya buluntular arasındaki ilişkiyi inceleyerek hangisinin daha önce, daha sonra veya çağdaş olduğunu bulmaya çalışır. Göreli tarihlendirmenin esasını oluşturan bu kural, kesin bir tarih veremese de, görece yaş sıralamasına izin vermektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülkemizde ilk arkeolojik kazılar 1871 yılında Troia/Truva’daki kazılar ile başlatılır.

Yanıt Açıklaması: Mutlak tarihlendirmede en çok tercih edilen teknikler radyoaktif yöntemler olup bazı kimyasal tekniklerle radyoaktif elementlerin bozunma (yarı ömür) ya da radyoaktif enerjinin birikimi esas alınarak belli rakamlara ulaşılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Butlin, konu hakkında şu ifadeleri kullanmaktadır: “Tarihi coğrafyanın kaynakları yerel ve ulusal yöneticilerin elinden çıkan yönetime, nüfusa, vergiye ve mülkiyete ait her türlü kayıt, envanter, nüfus sayımları, haritalar, keşif ve sondaj raporları, toprak mülkiyetini ve kullanımını gösteren kayıtlar, kiliseye kayıtlı mallar, mali kayıtlar, yerel ya da ulusal mahkeme kayıtları ile özel kişiler tarafından tutulan ve günümüze ulaşabilen özel arşivlerdir.

Yanıt Açıklaması: Taslaklar; 1) Fikirlerin sıraya konmasına, 2) Birbirleriyle bağlantılı fikirlerin bir araya getirilmesine, 3) Daha genel ya da daha yüksek düzeydeki fikirlerin daha özgül fikirlerden, özgül fikirlerin de özgül ayrıntılardan ayrılmasına yardımcı olur.

Yanıt Açıklaması: Analitik araştırmalar ve sonuçları vertical (enine) inceleme ve horizontal (boyuna) inceleme yöntemlerini ortaya çıkarır. Enine inceleme yöntemi, bir bölgenin geçmişteki tarihi-coğrafi gelişimini tasvir ederek genetik incelemeye öncelik verir. Boyuna (horizontal) inceleme yöntemi, günümüzdeki ya da geçmişteki bir alanın açıklanmasında uygulanan yerin alansal tarihidir.

Yanıt Açıklaması: Elektron Spin Rezonans (ESR)

Yanıt Açıklaması: Kırsal mekan söz konusu olduğunda konutların oluşturulmasında dikkate alınan her öğe, ev sakinlerinin yaşam biçimine ve ekonomik faaliyetlerine göre tasarlanır ve üretilir. Yani, yapılarda işlevsellik biçim ve estetiğin önündedir. Bu nedenle insani ölçülere gösterilen özen, modern mimarinin aksine, daha çok insana ve yaşamına gösterilen saygıyı ifade eder. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Karbon-14 Yöntemi

Yanıt Açıklaması: Yoksa coğrafya, biyoloji, zooloji, ekoloji, jeoloji vb. gibi salt mekan ile veya antropoloji, sosyoloji, ekonomi gibi dallarda olduğu gibi sadece insanla ya da insan faaliyetleriyle de ilgilenmez. Coğrafyayı diğer bilimlerden farklı kılan, asıl ayırıcı husus ‘ortam insan arasındaki karşılıklı etkileşim’i incelemesidir.

Yanıt Açıklaması: Mekan çeşitli bilim çevrelerince eskiden beri konu edinilmiş, kimi zaman bir sorun, kimi zaman önemli bir değer olarak nitelendirilmiştir. Bu bağlamda çok değişik anlamlarda kullanılmış ve farklı kavramsal anlayışlar içinde değerlendirilmiştir. Bunların arasında “yer”, “uzam”, “çevre”, “ortam”, “doğa”, “bölge”, “toprak”, “saha” ve “alan” terimleri ilk akla gelenlerdir.

Yanıt Açıklaması: Seramiğe

Yanıt Açıklaması: En geniş anlamıyla metot/yöntem, bizi gerçeğe götüren yoldur ve bir araştırmada bilimsel gerçeğe ulaşma konusunda önemli bir rol oynar. Bilimsel düşünüş anlayışına göre, gerçeklere ulaşmanın en güvenilir, en verimli ve başarılı yolu ancak bilimsel yöntemlerle mümkün olabilir. Bilimsel yöntem, düzenli düşünmeyi, bilgi edinmede belirli kural ve yollardan yine düzenli bir şekilde yararlanmayı ve bunu daha güvenilir ve verimli kılmak için gerekli alet ve teknikleri bulup kullanmayı ve geliştirmeyi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Farabi’de, mekanın tanımı biraz daha belirginleşmektedir. Filozofa göre “kuşatan cismin iç yüzeyi ile kuşatılan cismin dış yüzeyine mekan” denir.

Yanıt Açıklaması: Bir obsidiyende hidrasyon ölçümü mikron (1mikron= 10-3 mm) boyutunda yapılır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dendrokronoloji Yöntemi

Yanıt Açıklaması: Arşiv malzemesi- Kütüphane malzemesi- Müzelik malzeme doğru sıralamadır. Resmi belgeler arşiv; hiyoroglifler ve kaya tabletler ise kütüphane ve müzeye dahil olabilecek alt malzemelerdir.

Yanıt Açıklaması: Dünya’nın oluşum ve gelişim şartlarında tek bir kıtadan başlayan süreç, bugün en genel anlamda yedi karasal kıtanın varlığıyla devam etmektedir. Bu değişim, aslında mekansal dağılışın ilk göstergesi olup kıtalardaki, her türlü olay ve olgunun tarihsel süreçte izahını mümkün kılan birçok delil bulunmaktadır. Coğrafi açıdan bakıldığında, fiziki ve beşeri olayların dağılışları, sebep ve sonuçları ve bunların etkileri büyük bir çeşitlilik ve dinamizmle zaman dilimleri içinde görünebilmektedir. Doğru cevap C’dir.