Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafya, reduktif (geriye giden/indirgemeci) yöntemlerle desteklenen ampirik bir bilimdir ve her araştırmanın başlangıcı, kalıtsal (genetik) yöntemlerle araştırılan bölgesel olayların analizini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Karbon-14 yöntemi bir tür radyometrik (radyasyon ölçümü) testtir. Tarihlendirme denildiğinde ilk akla gelen yöntemdir. Bunun sebebi ise diğer radyometrik yöntemler, sadece volkanik kayaçların tarihlendirilmesinde kullanırken, karbon-14’ün tüm canlı fosillerinin tarihlendirilmesinde kullanılmasıdır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Mekan değişik anlamlarda kullanılmış ve farklı kavramsal anlayışlar içinde değerlendirilmiştir. Bunların arasında “yer”, “uzam”, “doğa”, “bölge”, “çevre”, “ortam”, “toprak” “saha” ve “alan” terimleri ilk akla gelenlerdir.

Yanıt Açıklaması: Göreli tarihlendirme, bağıllık/görelilik esasına göre, birtakım karşılaştırmalarla yapılmaktadır. Bu tür tarihlemelerde en çok kullanılanı, stratigrafik/ sıralı tarihlendirme olup numunelerin bulunduğu tabakaya göre daha genç olandan daha yaşlı olana doğru ya da bunun tam tersi olarak sıralanması esasına dayanır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Lefebvre, “ Mekanın Üretimi ” adlı eseriyle, mekana dair kuramsal bir temel oluşturmaya çalışmıştır. Sosyal ilişkilerde mekansal örgütlenme ve mekanın sosyal olarak yeniden üretim süreçleri üzerinde çalışmalar yapan Massey, “ Emeğin Mekansal Dağılımı ” adlı eserinde bu süreçlerde, mekanda yer alan nesneleri, yeniden yorumlar ve mekan ile toplum ya da kültür kavramları arasında ilişki kurar. Urry, sosyolojide mekan üzerine odaklanan sınırlı sayıdaki teorisyenlerden biridir. O’nun, yer ve mekan olgularının kapitalizmle birlikte değişen doğasını anlama yönünde geliştirdiği bakış açıları, modern zamanlarda yer ve mekanın reel anlamına dönük algılarımızı dönüştürecek gibidir. O, yer ve mekan algısının, modernlik/postmodernlik bağlamında geçirdiği değişime odaklanmıştır. “ Mekanları Tüketmek ” adlı eserinde; mekan, yer, yerellik, kimlik, özne, turist vb. kavramların modernlikle birlikte geçirdiği değişime ve bunlara dayalı yeni durumsallıklara dikkat çekmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Bunlar; iklim, yeryüzü şekilleri, yükselti, su, güvenlik, ulaşım, toprak ve ekonomik faaliyetlerdir. Bu faktörlere bağlı olarak kurulan yerleşmeler, doğru yerde kurulmuş sayılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Göçebe (nomadic) yaşam kültürü; iskanın başlangıcı, en alt seviyesi olan bu yaşam tarzında, belirli bir toprağa bağlılık azdır. Bu iskan şekli ister tarımdan, ister hayvancılıktan ve isterse diğer ekonomik faaliyetlerden geçim sağlansın, temel karakterin önceden belirli olmayan mekanlarda geçici bir süre konaklayarak sürekli bir hareketliliğin gerçekleştirildiği yaşam tarzıdır. Bu yaşam tarzında besin dahil tüm ihtiyaçlar doğrudan tabiattan elde edilir. İster hayvanlara isterse bitkilere bağımlı olsun, bir mekanda uzun süre kalınınca, bahsi geçen kaynaklar biteceği veya yer değiştireceğinden, onlara bağımlı insanlar da hemen yer değiştirmektedirler. Hatta öyle ki, genellikle yerleşik yaşam ile birlikte düşünülen bazı tarımsal faaliyetler bile bu grupta yer alabilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Silk ve Barnes

Yanıt Açıklaması: Türkiye Yazma Eserler Kurumu’na, yek.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Yanıt Açıklaması: Foucault, XIX. yüzyılın bir zaman ve tarih çağı olduğunu, XX. yüzyılın ise, mekanın öne geçtiği bir çağ olduğunu ifade etmiştir. Bu dönemle birlikte sosyal bilimlerde mekanın toplumsal/ politik boyutlanmasına dayalı olarak ideolojik kuramsal perspektifler öne çıkmıştır. Böyle bir ortamda Foucault, özel mekan ve kamusal mekan, aile mekanı ile toplumsal mekan, kültürel mekanla yararlı mekan arasındaki karşıtlıkları anlamlandırmada açıklık olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Mekanın algılanışı geçmişten günümüze oldukça değişmiştir. Geçmişte dünya karşımızda güçlü yapısıyla dururken, bugün artık tersi durum söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Paleocoğrafya, aşağıda da görüleceği gibi, ana hatlarıyla; jeolojik zamanlardaki fiziki coğrafya araştırmaları olarak tanımlanabilir. Yani paleocoğrafyanın, insansız zaman dilimlerindeki fiziki coğrafya unsurlarının (kıtalar, topografya, sular, bitkiler vb.) oluşumu ve gelişimini araştırdığı belirtilmekte, hatta bazen bahsi geçen zaman dilimi Holosen’e kadar götürülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir elementin (maddenin) atom çekirdeğindeki nötronların sayısı, proton sayısına göre fazla ise; bu tür elementler kararsız bir yapı göstermektedir ve çekirdeğindeki nötronlar alfa, beta, gama gibi çeşitli ışımalar yaparak parçalanmaktadırlar. Bu şekilde etrafına ışın saçarak parçalanan maddelere radyoaktif madde ; bu olaya ise radyoaktivite denir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Arkeoloji, geçmiş dönemlerde yaşamış insan topluluklarının kültürel ve toplumsal düzenlerini, maddi kalıntılara dayanarak araştıran, belgeleyen ve gelişim sürecini inceleyerek yorumlayan bir bilimdir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1882 yılında kendisinin kişisel gayretleriyle Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şahane’nin (sonraki adıyla Güzel Sanatlar Akademisi) açılması, Türk modern sanatının ve dolayısıyla sanat tarihinin oluşumunda bir başlangıç noktası, temel taşı niteliği taşır.

Yanıt Açıklaması: Yine Çatalhöyük’ten başka bir duvar resmi. Dünya’nın en eski haritası kabul edilen bu çizim M.Ö. 6200’lü yıllara tarihlenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Veli Sevin, 2001 yılında ‘Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası I’ isimli bir kitap hazırlamıştır. E. Güney, özellikle ikincil kaynaklardan faydalanarak 1999 yılında ‘Antik Çağ Türkiye Kentleri’ isimli kitabını ve 2000 yılında da ‘Antik Çağ Türkiye Tarihi Coğrafya Bölgeleri’ isimli kitabını yayımlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İyi gözlenebilen, eskinin korunmuş olduğu bir alandaki inceleme sonuçlarını, başka bir alanda aynı tiplerin araştırılmasında kaynak olarak kullanan yöntem karşılaştırma (komparative) metodur. Bu yönüyle tipolojik metotla benzerlik gösteren karşılaştırma metodu, analoji [hazır durum] metodudur.

Yanıt Açıklaması: Mekansal üretim, insanın kültürüne dayalı olarak geliştirmiş olduğu somut eylemlerin sonucudur.

Yanıt Açıklaması: Bir çalışmada konu belirlendikten sonra öncelikli olarak yapılması gereken “araştırma sorusunun” belirlenmesidir. Bilimsel araştırmanın en önemli amacı, yapılacak araştırma ile yeni bir yöntem bulmak veya bilinen bir yöntemi yeni bir sahada uygulayarak “mevcut bir problemi” çözmektir. Böylelikle belirlenen bir konuya göre araştırma sorusu belirlenecek ve araştırma sonucunda ortaya çıkan ürün bir fayda sağlayacaktır.