Tarihi Coğrafya

Yanıt Açıklaması: D. R. Wilson’un 1960 yılında tamamladığı ve hala basılmayan doktora tezinin adı ‘The Historical Geography of Bithynia, Paphlagonia, and Pontus in the Grek and Roman Periods”dır. Loui-Auguste Himly yaptıkları araştırmalar ile tarihi coğrafyaya oldukça büyük katkılar yapan iki Fransızdan biridir. Mackinder 1870’lerde önemli çalışmalarıyla tarihi coğrafyaya katkıda bulunmuş isimdir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerin tamamı Röllig’e göre tarihi coğrafya çalışmalarından beklenenlerdendir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dinamik kültür tarihi: Çeşitli kültürel özelliklerin kökenleri, dağılımları, yenilikleri ve değişimlerinin özelliklerini ele almak için en etkili yaklaşımlardan birisidir. Çalışma alanı, özelliklerin çeşitliliği bakımından zengin tek bir bölgeyi kapsayabileceği gibi kıtalar veya dünya üzerindeki tekli ya da birbirine bağlı küçük gruplar da olabilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Günümüz tarihi coğrafya çalışmalarında bilgilerin görselleştirilmesi ve sorgulanması bakımından coğrafi bilgi sistemlerinin önemi her geçen gün artmaktadır. Buna Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafi bilgi sistemleri (CBS) geçmişe ait verileri depolayan, görüntüleyen, analiz edebilen ve zaman içerisindeki değişiklikleri ortaya koyabilen bilgi sistemi olarak tanımlanabilir.

Yanıt Açıklaması: Bugünün belge ve bilgileri kullanılarak geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılması “Planlama Coğrafyası” nın çalışma sahasına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1700-1920 arası dönem tarihi coğrafyanın klasik evresini oluştururken 1920-1950 yılları arasında gerçekleştirilen araştırma ve tartışmalar sayesinde tarihi coğrafya modern kimliğini kazanmıştır. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ali Cevad, 1897 yılında basılan ‘Fezleke-i Fenn-i Coğrafya’ isimli kitabında coğrafyayı 5 bölüme ayırmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bazı coğrafi teknikler Dünya’da özellikle son zamanlarda coğrafya dışında birçok bilim dalına yardım eden, veri sağlayan interdisipliner bir karakter de kazanmışlardır. Bunlar, coğrafyanın diğer ilgili bilim dalları ve metotlanna göre daha fazla kullandığı bir aracı, destekçisi durumundaki konular olup; Matematiki coğrafya, Uzaktan algılama, Harita bilgisi, Coğrafi bilgi sistemleri/CBS şeklinde sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihi coğrafyanın bu dönemde ülkemize girişi, büyük oranlarda batılı kaynaklardan çeviri yoluyla eser hazırlayanların katkısıyla olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: modern tarihi coğrafyanın başlangıcı 1920’den 1930’lara (ve hatta bazılarınca 1945/1950’lere) tarihlenir ki, o dönem H.C.Darby’e göre “tarihi coğrafyanın bilinçli bir disiplin olarak yükseldiği” tarihlerdir. Esasen E.H. Carrier’in prehistorik dönemden günümüze coğrafi değişimi kapsayan “Historical Geography of England and Wales” isimli eseri 1925 yılında basıldıysa da, İngiltere’nin tarihi coğrafyası üzerine en büyük çalışma Darby’nin editörlüğü altında (An Historical Geography of England Before AD 1800) 1936 yılında hazırlanan kitaptır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi standartlar, coğrafi olarak eğitilmiş bir insan ortaya çıkarmayı hedefler. Coğrafi becerilerin içeriği değildir.

Yanıt Açıklaması: Harita bilgisi coğrafyaya yardımcı bir bilim dalı değil, coğrafi bir tekniktir.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ’ın son asırlarında batıda coğrafyanın tekrar canlanmasının başlıca sebepleri: Haçlı seferleri sayesinde Batı ve İslam aleminin temasa geçmesi ve ilim, fikir, sanat, teknoloji vb alanlarda birçok yeniliğin Avrupa’ya gelmesi Pusula, matbaa, denizcilik, gemi yapımı gibi alanlardaki ilerlemeler Coğrafi keşifler ile coğrafi ufuk çok hızlı bir şekilde genişlerken, bilimsel faaliyetler ile insan hayatını ilgilendiren birçok husus Rönesans ve Reform vasıtasıyla bilim, sanat vb. alanlara bakış açısının değişmesi Müslüman alimler vasıtasıyla Rönesans ve Reformun etkisiyle pek çok eski Yunan eserleri ve coğrafya eserlerinin tercüme edilmesi olarak sıralanabilir.

Yanıt Açıklaması: B seçeneğinde verilen maddeler tarihi coğrafyanın gelecekte de olması gerektiğinin nedenini en iyi ve en doğru şekilde ifade etmektedir. IV- V numaralı maddeler, tarihi coğrafyanın gelecekte de olması gerekliliğinin önemini esas olarak ifade etmemektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Verilen tanımlamaların hepsi XX.yy’ öncesi tarihi coğrafya entelektüel çabası olarak gösterilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafyanın bölümlemesi çeşitli kaynaklarda o kadar çok ve farklı şekillerde yapılmıştır ki, konuyu dağıtmamak amacıyla burada, fazlaca ayrıntıya girmeden kısaca geçmek ihtiyacı hissedilmiştir. Bunlardan biri, J. S. Fisher’in yaptığı bölümlemedir. Fisher, coğrafyayı kitabında iki ayrı yerde iki farklı şekilde bölümlere ayırmıştır ki, ilki: ‘1- Fiziki ve Beşeri coğrafya; 2- Sistematik ve Bölgesel coğrafya’ şeklindedir. Coğrafyanın konusunu ele aldığı bahiste ise, 1- Fiziki coğrafya, 2- Beşeri coğrafya ve 3- Coğrafi teknikler olmak üzere üç kısma ayırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Beşeri Coğrafya başlığı altında yerleşme coğrafyası, nüfus coğrafyası, kültürel coğrafya, siyasi coğrafya, idari ve Ekonomik coğrafya yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Fiziki coğrafya, tabiatta kendiliğinden bulunan, insan ve ürünleri dışındaki unsurları ele alır. “Kendi iç mantığına göre coğrafyanın ikiye bölünme eğilimi vardır ve doğal dünyanın coğrafyası ‘fiziki coğrafya’ ve insanın yarattığı dünyanın coğrafyası ise ‘beşeri coğrafya’ adını alır. Bu sebeple, III numaralı özellik, beşeri coğrafyaya aittir.

Yanıt Açıklaması: Coğrafi teknikler, coğrafya araştırmalarına yardımcı olan, destek niteliğinde araştırma alanları/teknikleridir. Ancak biocoğrafya, bu tür teknikler arasında yer almaz. Biocoğrafya, fiziki coğrafyanın alt dallarından birisidir.