Türkiye Cumhuriyeti İktisat Tarihi

Yanıt Açıklaması: 1929 dünya ekonomik krizinin etkilerini azaltmak, azalan vergileri arttırmak için 1931 yılında yürürlüğe konulmuştur.

Yanıt Açıklaması: 1980 öncesinde devlet kontrolünde olan bankacılık sektörü 24 Ocak Kararlarından sonra liberalleşme sürecine girmiş, bankacılığın daha da verimli hale gelmesi için bazı yapısal değişimlere gidilmiştir. Bu doğrultuda faiz oranları ve döviz kurları üzerindeki baskı kaldırılmış ve yeni bankaların piyasaya giriş çıkışları serbest hale getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Bretton Woods sistemi, uluslararası para sisteminin kuralları, kurumları ve süreçleri yeniden düzenlenmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1997 yılında Tayland’da başlayan Güneydoğu Asya Krizi, hızla Rusya’ya kadar yayılmış ve Rusya dahil pek çok ülkenin sıcak para kaybetmesine neden olmuştur.1997 yılından dolayı İMKB Endeksi %13 oranında değer kaybetmiş, iç talep azalmış ve ekonomi küçülmüştür.

Yanıt Açıklaması: 1999 yılında 2000-2001 yıllarını kapsayan Enflasyonla Mücadele Programı çıkarılmış olup bu programın amacı ekonomide istikrar sağlamak, enflasyon beklentisini düşürmek, ihracat oranını artırmak ve ekonomik büyümenin yolunu açmaktır.

Yanıt Açıklaması: İthalatı ikâme etmeye yönelik bir sanayileşme planı, birkaç basamaklı bir koruma modelini gerektirmektedir. Sayfa 191 ve 192'de bu modeller anlatılmıştır. Bu madeller içinde İhracatın teşvik edilmesi diye bir model yoktur.

Yanıt Açıklaması: Finansal liberalleşme ile yüksek riskli yatırımların fon bulabilmesi, IMF tarafından Meksika’da 1990’larda bankacılık sektöründe ticari banka kredilerindeki ve ödenemeyen kredilerdeki artışın nedeni olarak da ileri sürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Toplamda 1,628.000.000 TL ile en çok yatırım ulaştırma alanında yapılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kısa adı DPT olan Devlet Planlama teşkilatı 1960 yılından sonra kalkınmayı sağlamak için kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Keynes teorisinde, toplam talebin bir ekonomide en önemli taşıyıcı güç olduğu iddia etmektedir. “Klasik iktisat teorisi” olarak adlandırılan kendisinden önceki teori ise arzın öncelikli olduğunu vurgulamaktadır. Bu basitçe Keynes’e göre talebi oluşturan hükümet (ya da devlet), işletmeler ve hane halklarının toplam harcamalarının değişmesinin ekonomik krize engel ya da neden olabileceği fikridir. Klasikler de aynı etkiyi arz yani üretimin yapacağını düşünmektedirler. Keynes ekonomide (1929 krizi gibi) bir sorun olduğunda talebi harekete geçirecek devlet müdahalelerinin ekonomiyi canlandırabileceğini iddia etmektedir. Müdahale ise devletin gelirlerine bağlı olmaksızın örneğin bireylerin gelirlerine zam yaparak ya da sonuçları uzun vadede alınacak kamu yatırımları yaparak oluşturulabilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: 1970’lerden önce finansal yapıdaki bu sınırlayıcı çerçeve ülkeleri genellikle kendi imkânları ile baş başa bırakıyor, ya da ilişkilerinin iyi olduğu ülkelerden resmi yollardan kredi, borç ya da hibe bulabilecek kadar nefes aldırıyordu. Derken 1971 yılında Bretton Woods sistemi çöktü. Bu sistemin çöküşü, gelişmiş dünya ülkelerinde sermaye kontrollerinin kalkmaya başlamasını beraberinde getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1961 yılı 223 sayılı “Yatırımlar Finansman Fonu Teşkil ve Tasarruf Bonoları İhracı Hakkında Kanun” ile tasarruf bonolarına ilişkin hükümler düzenlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1946-1961 arası dönemde her ne kadar kalkınma ve büyüme göstergelerinde olumlu sinyaller verilmişse de bunların hiçbirisi Türkiye'yi gelişmiş ülkelere yakın bir seviyeye getirmemiştir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Son olarak denilebilir ki petrol silahı, gelişmiş ülkelere kendi kurallarını kabul ettirmeye çalışan petrol ihracatçısı ülkelerin eliyle ve parasıyla, gelişmekte olanları zor duruma düşürmüştür: Geri dönen bir silah gibi (Kutlu ve Eşkinat, 2002: 187). Petrol krizi ve borç krizi ayrıca kapitalist dünya sisteminin yeniden şekillenişine de yol açmıştır. Gelişmekte olan ülkelerin krizden etkilenme farkları aralarındaki hiyerarşik yapıyı değiştirmiştir. Japonya ya da Avrupa ile ABD arasındaki gelişme farkları kapanmaya başlamıştır (Kutlu ve Eşkinat, 2002: 188).

Yanıt Açıklaması: 1974’de İsrail’in sıcak çatışmada yenilemeyeceğine karar veren Arap ülkeleri yeni bir savaş alanı belirlemişlerdir: OPEC.

Yanıt Açıklaması: İthal ikameci sanayileşme stratejisinin sonuçları: İthal ikameci politikalarla planlı ekonomik hayat, fiyatlar genel seviyesi yükselmeden, dış ticaret açıklarını ve sanayi aracılığı ile işsizliği düşürerek yüksek hızla büyümeyi hedeflemektedir.

Yanıt Açıklaması: Turgut Özal’ın öncelikli ve önemli olarak vurguladığı hedef, Türk ekonomisini dünya ekonomisi ile bütünleştirmek olmuştur. Doğru cevap C dir.

Yanıt Açıklaması: Tarım Satış Kooperatifleri kurulmalarından itibaren, iyi bir örgütlenme süreci geçirmişti. Örneğin; Ege Bölgesi’nde üzüm, incir, pamuk ve zeytinle ilgili olarak Tariş ; Bursa’da Zeytin Birliği ve ipek börekçiliğiyle ilgili Koza Birlik; Marmara ve Trakya’da ayçiçeği ekimini geliştirmek ve pazarlamak üzere Trakya Birlik; Güney’de önemli bir sanayi ürünü olan pamuğu korumak ve kollamak amacıyla Antalya’da Antbirlik ve Adana’da Çukobirlik; Güneydoğu’da bakliyat, biber, antepfıstığı ve üzümü değerlendirecek Güneydoğu Birlikleri; İç Anadolu’da yetişen üzümleri üzüm suyu ve şarap olarak değerlendirecek Tasko Birlik kurulmuştu.

Yanıt Açıklaması: İkinci dünya savaşı yıllarının (1940-45 arası) kişisel gelirler üzerindeki etkisi, 1945’in 1940’a göre %35’lik toplam küçülmeden görülebilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye ekonomisinde yaşanan en önemli kriz 2001 yılında gerçekleşmiştir.