Osmanlı Tarihi (1876–1918)

Yanıt Açıklaması: Ekim 1853’de başlayan Kırım savaşının mali külfeti, dış borçlanmaya direnen Osmanlı Devleti için oldukça büyük yük olmuştu. Osmanlı Devleti’nin bu savaşta müttefiki durumunda bulunan Fransa ve İngiltere’nin arabuluculuğu ile ilk borçlanma süreci başlamış oldu.

Yanıt Açıklaması: Bazı subaylar Mayıs 1912’de Halaskar Zabitan Gurubu adıyla bir teşkilat kurarak, ordunun mutlaka siyasetten elini çekmesini ve seçimlerin yenilenmesini istiyordu.

Yanıt Açıklaması: Alman-Fransız çekişmelerinin meydana getirdiği istikrarsızlık neticesinde Almanya, Avusturya-Macaristan ve Rusya arasında Üç İmparator Ligi kurulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti Çanakkale Cephesi'ni kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1881’de Fransızlar Tunus'u işgal etmiştir.

Yanıt Açıklaması: 4 Aralık 1897 tarihinde imzalanan İstanbul Antlaşması ile Türk-Yunan Savaşı bitmiştir. Doğru seçenek E’dir.

Yanıt Açıklaması: İlk Jön Türk Kongresi 4-9 Şubat 1902 tarihinde Paris'te yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1878 Berlin antlaşmasına göre, Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsız olmuştur. Doğru seçenek E’dir.

Yanıt Açıklaması: Ayestefanos Antlaşması

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Hükümeti’nin aldığı tedbirler olayları önlemeye yetmemiştir. 2 Mayıs 1915’de Başkumandanlıktan Dahiliye Nezareti’ne gönderilen bir yazıda, Van gölü ve etrafındaki olaylar hakkında bilgi verilmekte ve buradaki Ermenilerin bir başka yere sevk edilmesi teklif edilmekteydi. Asayişi ve cephelerde savaşan Türk askerlerinin güvenliğini sağlamak için 27 Mayıs 1915 tarihinde geçici sevk ve iskân kanunu (tehcir kanunu) çıkarılmış ve aslında bir süre önce fiilen başlamış olan tehcir işlemi kanuna bağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Konferansı'nın devam ettiği sırada konferansın başarısız olması ihtimaline karşı devletler ikili görüşmelerini sürdürerek gelecekteki politikalarını belirleme yolunu aradılar. Özellikle Avusturya, konferansın sonuçsuz kalması halinde Rus­ya'nın harekete geçeceğini biliyordu ve bu durumdan en çok etkilenecek devlet­lerden birisi idi. Bunun için Rusya ile anlaşma yolunu araştırarak, onu Balkanlar'da durdurmak istiyordu. Rusya ise, muhtemel bir Osmanlı-Rus Savaşında Avusturya gibi bir mütteşke ihtiyaç duymaktaydı. Üç imparatorlar liginin diğer üyesi olan Al­manya da bu yakınlaşmayı destekledi. Bunun üzerine, Rusya'nın Balkanlar'daki askeri harekâtın sınırlama yapacak olan bir anlaşmanın ön protokolü 15 Ocak 1877 tarihinde Peşte'de yapıldı. Daha sonra anlaşmaya dönüşecek bu protokole göre, Avusturya Bosna- Hersek'i alacak karşılığında ise Rusya bir Slav Devleti kur­mamak şartıyla Balkanlarda serbest kalacaktı.

Yanıt Açıklaması: İngilizlerin Osmanlı Devleti'ne savaş ilanından önce 23 Ekim 1914'de Bahreyn'e asker çıkartarak, Hint Deniz yolunu ve petrol bölgelerini kontrol altına almayı amaçladığı cephe Irak cephesidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1. Girit’i yönetecek genel vali, Avrupa devletlerinin muvafakatiyle Osmanlı hükümeti tarafından beş yıl süreyle atanacaktı. 2. Vilayet umumi meclisi, 80 üyeden oluşacak ve bunun 49’u Hıristiyanlar’dan 31’i de Müslümanlar’dan seçilecekti. 3. Adanın jandarma heyetine Hıristiyanlar da kabul edilecekti. 4. Adada görev yapacak memurlar tercihen yerli ahaliden tayin edilecekti. 5. Adadaki resmi dil, Türkçe ve Rumca olacaktı. 6. Toplanan vergilerden elde edilen gelirlerin fazlası, adanın bayındırlık ve mahalli ihtiyaçları için kullanılacaktı. 7. Kâğıt para tedavülden kaldırılacak ve basın özgürlüğü sağlanacaktı.

Yanıt Açıklaması: Berlin Antlaşması, daha önce imzalanan Ayestefanos’a göre, Osmanlı Devleti açısından biraz daha hafifletilmiş maddeleri içermekteydi. şöyle ki, Avrupalı devletlerin itiraz ettiği temel noktalardan biri olarak Ege Denizi’ne kadar ulaşan büyük Bulgaristan üçe ayrılmak suretiyle Rusya’nın Ayestefanos Antlaşması’yla elde ettiği statü ve menfaatler dengelenmiştir. Bu durum, güneye doğru sarkmaya başlayan Rus tehdidinin de o dönem için zayıflatılması anlamına geliyordu. Bulgaristan’ın küçültülerek özellikle Ege Denizi ve Makedonya’dan uzaklaştırılması, İngiltere ile birlikte Avusturya’nın da arzuladığı bir husustu.

Yanıt Açıklaması: Bulgaristan kendisine karşı birleşen bu ittifaka karşı 29 Haziran 1913’te bir savaş açınca İkinci Balkan Savaşı başladı.

Yanıt Açıklaması: Berlin Kongresi’nde Rusya, daha önce ifade edildiği üzere, Ermenilerin özerklik talebine sıcak bakmazken, İngiltere ise ıslahat yapılmasına taraftardı. Nitekim, imzalanan Berlin Antlaşması’nın 61. maddesi bu konuya ayrılmıştır. Buna göre, Ermenilerin bulunduğu bölgelerde yapılacak ıslahatlar konusunda; Rus askerinin tahliyesi, Osmanlı Devleti’nin zaman zaman büyük devletlere bilgi vermesi ve bu devletlerin de ıslahatlara nezaret etmesi ilkesi kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Musul Meselesi Berlin Kongresi ve Antlaşmasının ortaya çıkardığı sorunlardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Yunanistan ile Osmanlı savaşının başlamasına kadar geçen süreçte gerilimi tırmandıran pek çok olay gerçekleşmiştir. Yukarıdakilerin tamamı bu olaylardandır. Ancak Yunanlıların Kalabaka’da Osmanlı sınırlarını ihlal ederek 10 km kadar içeri girmeleri, Osmanlı'nın savaş ilan etmesiyle sonuçlanan en son gelişmedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamid, Prens Kumatsu’nun ziyaretine karşılık, İstanbul tersanelerinde yapılan bir gemi ile iade-i ziyaret planlanması talimatını verdi. Bu amaçla hem yelkenli ve hem de makineli bir gemi olan yirmibeş yaşındaki Ertuğrul firkateyni seçildi. Geminin bu uzun yolculuğa tahammül edip edemeyeceği tartışılırsa da, bir yıl önce yapılan tamir ve bakımına güvenildi. Bilgi ve görgülerini, denizcilik tecrübelerini arttırmak üzere o yıl Deniz Harp Okulundan mezun olan teğmenlerin de gemiye alınması kararlaştırıldı. Heyetin başına Miralay Osman Bey, gemi komutanlığına da Kaymakam Ali Bey tayin edildi. Yol güzergahı ve diğer hususlar için talimatmane ve hazırlıklar tamamlandı. Nihayet gemi, 56’sı subay olmak üzere 609 kişilik mürettebati ile, Padişah’ın “Murassa İmtiyaz Nişanını” İmparatora ulaştırmak üzere, 14 Temmuz 1889’ta İstanbul’dan yola çıktı. Büyük bir uğurlama töreni ile demir alan Ertuğrul Firkateyn’i güzergahı boyunca çeiştli limanlara uğrayarak yol aldı.

Yanıt Açıklaması: 1876 yılında ilan edilen ilk Osmanlı Anayasası, idarî sisteme pek çok yenilikler getirmesinin yanında; II. Abdülhamid’in “İslam Birliği” siyasetinin işaretlerini de veriyordu. 1517 yılında Osmanlıların Mısır’ı idarelerine alması ile Osmanlı Sultanı, güçlü olmanın verdiği bir hakla bütün Müslümanların hamisi ve “halifesi” kabul edildi. Ancak Osmanlı Sultanları onsekizinci yüzyılın son çeyreğine kadar buna özel bir vurgu yapmaya ihtiyaç duymadı. Zira Müslüman dünyasının en güçlü hakimi idiler ve sınırlı bazı mezhep gurupları dışında bütün Müslümanlar tarafından zaten “halife” olarak benimseniyorlardı. Sultanların resmi yazışmaları dışında devletler ile ilişkilerinde ayrıca bunu hatırlatmalarına ihtiyaçları yoktu. Ancak Rusya ile Osmanlı Devleti arasında yapılan 1774 Küçük Kaynarca anlaşması ile ilk kez hilafet, Müslüman bir devlet ile Hıristiyan bir devlet arasında imzalanan uluslar arası bir belgeye girdi ve uluslararası hukukta yerini aldı. Bunun başlıca nedeni, savaşta galibiyet elde eden Rusların Osmanlı idaresindeki Ortodoksları himaye girişimleri karşısında; Osmanlılar da, halifelik makamıyla Rus hâkimiyeti altındaki Müslümanların hamiliğini üstlenerek bir denge oluşturmaktı. Osmanlı Sultanları bu tarihten sonra devletin zayıflamasına paralel olarak, gerek içerde birlikteliği ve gerekse dışarıdaki Müslümanlar ile dayanışmayı sağlamak adına hilafete sık sık vurgu yapmaya başlamışlardı.