Osmanlı Tarihi (1876–1918)

Yanıt Açıklaması: Doğu Anadolu cephesindeki Rus ilerleyişinin hızlı gelişmesinin belli başlı nedenleri şöyle sıralanabilir; Öncelikle, buradaki asker sayısı (55 bin) Ruslara göre oldukça yetersiz ve ayrıca eğitimsizdi. Silah, cephane ve top sayısı bakımından da aynı şeyleri söylemek mümkündür. Balkan cephesinde olduğu gibi, bu cephede de komutanlar ve birlikler arasında ciddi bir irtibatsızlık söz konusuydu. Savaş başlamadan önce yapılması gereken askeri ve lojistik hazırlıkların büyük bir kısmı yapılamamıştır. Diğer yandan, cephede milis gücü olarak istihdam edilen Çerkez birlikleriyle Kürt aşiret kuvvetlerinin kontrolsüz ve başıbozuk hareketleri de, ordunun düzenini bozmuştur. Ancak bölge halkının silahlandırılmaması ve askeri eğitime tabi tutulmaması bu nedenler arasında sayılamaz. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ruslar’ın Doksanüç Harbi’nde taarruza geçtikleri yerlerden biri de Doğu Anadolu cephesiydi. Rus saldırısına karşı bu cepheyi, seyyar nitelikteki 4. Osmanlı Ordusu savunmakta ve Ahmet Muhtar Paşa’nın komutasında bulunmaktaydı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E şıkkıdır: II. Abdülhamid

Yanıt Açıklaması: Osmanlı döneminde Müslüman Arnavutlara Toska denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Avusturya işgalinden sonra, idare büyük ölçüde Avusturya'ya geçmiştir. Bundan dolayı, bölgede bulunan müslümanların sıkıntıları artmıştır. Kendi haklarını koruyacak bir idari merci bulamayan halkın bazı kesimi, göç etmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Charles George Gordon

Yanıt Açıklaması: Mehdi hareketi kısa zamanda Sudan’da geniş bir toplumsal destek aldı. Mehdi’yi destekleyenleri üç gruba ayırmak mümkündür: a) Muhammed Ahmed’i yakından tanıyarak gerçekten onun Mehdi olduğuna inanan ve ona kayıtsız şartsız bağlanan dervişler; b) Nil kenarında yaşayan ve geçimleri kervan ve köle ticaretine bağlı olan kabileler; c) Her türlü devlet otoritesine karşı çıkan ‘Baggara’ ve ‘Bija’ gibi kabileler. Bu tür kabileler, vergi vermemek ve yüksek bir otoritenin düzenlemeleri karşısında bağımsız kalmak için bu harekete destek vermekte idiler. Diğer taraftan Sudan’da Hidiv İsmail devrinden kalan yabancı memurların yüksek maaşlarla çalışması, halkın tepkisini çekecek davranışlar sergilemeleri, ağır vergiler, Süveyş Kanalı ve yeni demiryollarının geleneksel kervan ticaretine darbe vurması gibi faktörler, Sudan halkında bir kızgınlık ve tepki birikmesine sebep oldu.

Yanıt Açıklaması: Yeni Osmanlılar,Tanzimat ile birlikte gelişen eğitim, basın ve kamuoyu sürecinde yetişen aydın sınıfına verilen isimdir. Bürokrat ve gazetecilerden olan bu grup genellikle Tanzimat’ın ilk dönem uygulayıcılarını başarısız bularak şiddetle eleştirmektedirler. 1860lardan sonra örgütlü hale gelmeye başlayan Yeni Osmanlıların temel talebi Osmanlı Devleti’nde meşrutiyet yönetimine geçmek idi.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B seçeneği: İngiltere.

Yanıt Açıklaması: Rusya’nın güneye, yani Akdeniz’e inmesi, birinci derecede İngiltere’yi etkileyecekti. Zira, Rusya eğer bu amaca ulaşırsa İngiltere’nin Uzakdoğu, Ortadoğu ve Akdeniz’e giden stratejik yolları tehlikeye girecek ve İngiliz menfaatleri böylece büyük zarar görebilecekti. İngiltere, Rusya’nın güneye inme siyaseti önündeki en ciddi engelin ise, Osmanlı İmparatorluğu olduğunu düşünmekteydi. Bu sebeple de -Doksanüç Savaşı’na kadar 19. yüzyıl boyunca Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünden, yani statükonun korunmasından yana bir politika izlemiştir. Nitekim, İngiltere savaşın çıkmaması için de gayret sarf etmesine rağmen bu savaşı önleyememişti. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Rusya’da Panislavizmin başlangıcını, Slavyanofilizm (Slavcılık) hareketi oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Edirne Ateşkes antlaşması, 31 Ocak 1878 tarihinde imzalandı. Buna göre; 1. Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlıkları tanınacaktı. 2. İstanbul Konferansında tespit edilen genişlikte olmak üzere özerk bir Bulgaristan Prensliği kurulacaktı. Bu prenslik, Bâbıâli’ye vergi vermekle birlikte kendi milis teşkilâtına sahip olacaktı. 3. Rus kuşatmasına karşı direnen Erzurum Ruslara teslim edilecekti. 4. Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecek ve ayrıca Boğazlar konusunda Ruslara bazı imtiyazlar verecekti. 5. Bosna-Hersek’e özerklik verilecek ve ayrıca Rumeli’de Hristiyan halkın bulunduğu vilâyetlerde ıslahat yapılacaktı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doksanüç Savaşı sonunda imzalanan Ayestefanos Antlaşması, “Panislavizmin zaferi” olarak kabul edilmektedir. Çünkü, özellikle bu anlaşma ile Osmanlı mirası, Rusya’nın istediği şekilde parçalanmaktaydı. Söz konusu antlaşmada, Osmanlı Devleti’nin egemenliği altında olan Romanya’nın yanı sıra, Sırbistan ve Karadağ gi­bi Rus nüfuzu altındaki Slav ve Ortodoks memleketler, tam bağımsız olmuşlardı. Bunun yanında, yine büyük çoğunluğu Slav ve Ortodoks olan Bulgaristan da, top­rakları Ege Denizi’ne kadar inen bir büyüklüğe sahip olmak suretiyle, Rusya’nın geleneksel “sıcak denizlere inme” hayalinin önü açılmış oluyordu. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Rusya'nın liderliğinde bütün Slav ve Ortodoks milletleri bir araya getirerek büyük bir devlet kurmak.

Yanıt Açıklaması: Sultan II. Abdülhamid tahta çıktığındanda onu bekleyen sorunlardan ilki; kendisinin tahta geçmesini arzu eden Yeni Osmanlıların talepleri idi. İkinci husus, Balkanlar’daki gelişmelerdi. Üçüncüsü, Balkanları bir bahane ile işgal etmek isteyen Rusya’nın ve Avusturya’nın politikalarıydı. Dördüncü sorun ise Paris Anlaşması’ndan itibaren İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı Devleti’nde bitip tükenmeyen ve dış müdahalelere sebep olabilecek reform talepleri idi.

Yanıt Açıklaması: Padişahların tahtan indirilmesi için Şeyhülislamlık’tan alınan fetvaya "Hal' Fetvası" denir. Hal’ (tahttan indirme), ancak bu belge ile meşru olabilirdi.

Yanıt Açıklaması: I. Abdülhamid, İngiliz elçisi Layard’dan, İmparatorluğun kötü durumdan kurtulabilmesi için bir rapor hazırlamasını istemiş, O da yapılması gereken ıslahatları içeren bir rapor hazırlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Vilayet-i Sitte, Ermeniler'in, Doğu Anadolu’da yaşadıkları Erzurum, Van, Diyarbakır, Bitlis, Sivas ve Elazığ’dan oluşan altı vilâyete verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Berlin Kongresi’nde Rusya, daha önce ifade edildiği üzere, Ermenilerin özerklik talebine sıcak bakmazken, İngiltere ise ıslahat yapılmasına taraftardı. Nitekim, imzalanan Berlin Antlaşması’nın 61. maddesi bu konuya ayrılmıştır. Buna göre, Ermenilerin bulunduğu bölgelerde yapılacak ıslahatlar konusunda; Rus askerinin tahliyesi, Osmanlı Devleti’nin zaman zaman büyük devletlere bilgi vermesi ve bu devletlerin de ıslahatlara nezaret etmesi ilkesi kabul edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rusya’nın son derece buhranlı bir dönemden geçmekte olan Osmanlı Devleti’ni Balkan topraklarından atmak.