Osmanlı Tarihi (1876–1918)

Yanıt Açıklaması: Ruslar’ın Doksanüç Harbi’nde taarruza geçtikleri yerlerden biri de Doğu Anadolu cephesiydi. Rus saldırısına karşı bu cepheyi, seyyar nitelikteki 4. Osmanlı Ordusu savunmakta ve Ahmet Muhtar Paşa’nın komutasında bulunmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkıdır: Ayastefanos Anıtı

Yanıt Açıklaması: Fransa ile Tunus arasında imzalanan Kasr-ı Said Antlaşması'na göre; Fransa, Tunus'ta istediği askeri bölgeyi işgal edebilecektir. Tunus'un, Fransa ve diğer devletlerle mevcut antlaşmaları devam edecektir. Tunus'un borçlarını ödemesi için mali reform yapılacaktır.

Yanıt Açıklaması: 1860’ lardan beri faaliyet gösteren ve kendilerine Yeni Osmanlılar denilen yenilikçi gurup, devletin anayasal/parlamenter sisteme geçmesi gerektiğine inanıyor ve bu doğrultuda faaliyet gösteriyorlardı. İbrahim ?inasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ali Süavi gibi aydınlar basın yolu ile Midhat Paşa, Mehmed Rüşdi Paşa, Damad Mahmud Paşalar gibi önderleri de bürokrasi içinde anayasal sisteme geçmek için ellerinden geleni yapıyorlardı. Nitekim Sultan Abdülaziz’in bir ihtilal ile tahttan indirilmesi olayında hepsinin bir şekilde katkıları olduğu varsayılabilir. Onun yerine tahta geçecek olan V. Murad, Yeni Osmanlılara yakındı ve onlar ile ilişkileri vardı. Bundan dolayı devleti meşrutiyete (anayasal monarşiye) onun geçirebileceğine inanıyorlardı. Ancak devlet yükünü üç aydan (93 gün) fazla omuzlarında taşıyamayan ve akıl sağlığı bozulan V. Murad da bu umutların yeşermesine imkân vermedi. Devletin içine düştüğü malî krizler ise problemler karşısında üretilen politikaların hayata geçirilmesine imkân tanımıyordu. Dışarıda, Avrupa kamuoyunda Osmanlı aleyhtarlığı gelişti, içeride muhalefet yükseldi, medrese öğrencileri ayaklandı ve bir çare olarak Sadaret değişikliğine gidildi.

Yanıt Açıklaması: İlber Ortaylı, 17. yüzyılın ilk yarışında, Osmanlı yönetimi sırasında, Slav birliği ve bağımsızlığından ilk söz eden kşinin Hırvat şairi İvan Gunduliç olduğunu kaydetmektedir.

Yanıt Açıklaması: Alman Başbakanı Prens Otto Von Bismarck, 1870’te Fransa’ya karşı kazanılan savaştan sonra, 1871 yılında Alman milli birliğinin kurulmasında büyük bir paya sahip oldu. Bu birliği güçlendirmek için büyük çaba sarf eden Bismarck, Berlin Kongresi’nde de görüldüğü üzere, Avrupa diplomasisinde “arabulucu” rolüyle ün salmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1860lardan beri faaliyet gösteren ve kendilerine Yeni Osmanlılar denilen yenilikçi grup, devletin anayasal/parlamenter sisteme geçmesi gerektiğine inanıyor ve bu doğrultuda faaliyet gösteriyorlardı. İbrahim Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ali Süavi gibi aydınlar basın yolu ile ellerinden geleni yapıyorlardı.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Konferansında İngiltere'nin temel amacı, Balkanlarda rahat hareket eden Rusya'yı etkisiz kılarak Karadağ Savaşı'nı sonlandırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Ayastefanos Antlaşması sonucunda ortaya çıkan büyük Bulgaristan üç bölgeye ayrılmak suretiyle önemli ölçüde daraltılıyordu. Bosna ve Hersek geçici olarak Avusturya’nın işgal ve idaresine bırakılıyordu. Sırbistan’ın bağımsızlığı tanınacak ve Osmanlı borçlarından bir kısmını üzerine alacaktı. İstanbul ve Çanakkale Boğazları, 1841 Londra ve 1856 Paris antlaşmalarında belirlenen statüye bağlı olacaktı. Osmanlı Devleti, ödemesi gereken harp tazminatının bir bölümüne karşılık olmak üzere Kars, Ardahan ve Batum’u (elviye-i selâse) Rusya’ya bırakırken, Doğubayazıt ve Eleşkirt vadisi kendisinde kalacaktı. Batum, serbest liman olacaktı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Malisör dağlı anlamında olup, Kuzey Arnavutluk bölgesinde yaşayan Katolik Arnavutlara Osmanlı döneminde verilen isimdir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B şıkkıdır: Nene Hatun

Yanıt Açıklaması: Gittikçe etkisini arttırmasına rağmen, Panislavizmin önünde ciddi engeller de bulunmaktaydı. Bu hareketin oluşmasında Ortodoksluğun etkisi kuşkusuz çok büyüktür. Ancak, Ortodoks olmayan Slavlar da vardı. Örneğin Polonyalılar, Katolik ve Batı kültürüne yakın olmalarından dolayı, bu birliğin dışında tutulmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Avusturya-Macaristan içinde yaşayan geniş Slav topluluğunun büyük bir kısmı da yine Katolik olup, Batı kültürünün tesiri altındaydı. Samarin’in savunduğu “Ruslaştırma” fikrine ağırlık verilmesi ve Rus kültürünün egemen kılınmak istenmesi de, Panislavizmin önündeki ciddi engeller arasındaydı.

Yanıt Açıklaması: Sadrazam Mahmud Nedim Paşa'nın yerine Mehmed Rüşdü Paşa getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devleti ile Rusyanın tek başına yaptığı Ayastefanos Antlaşması 3 Mart 1878 tarihinde imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Rusya’da Panislavizmin başlangıcını, Slavyanofilizm (Slavcılık) hareketi oluşturur. Rusya merkezli Panislavizm, siyasi bir akım olarak 18. yüzyılın sonları ile 19. yüzyılın başlarında ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, Rus Panislavizminin şekillenmesinde, Fransız İhtilali’yle ortaya çıkan milliyetçilik akımının da etkili olduğu muhakkaktır. Ancak, Rus Panislavizminin genel olarak ortaya çıkışını, Rusya’nın batıllaşması ve buna tepki gösterilmesi şeklinde özetleyebiliriz.

Yanıt Açıklaması: İki maddeden oluşan savunma antlaşmasI, Layard ile Saffet Pşla arasında, 4 Haziran 1878’de imzalandı. Buna göre, Rus saldırısına karşı İngiltere, Osmanlı Devleti’ni askeri açıdan savunacaktı. Buna karşılık Osmanlı Devleti de, Anadolu topraklarındaki Hıristiyanlar’la ilgili olmak üzere, Avrupalı devletler tarafından belirlenecek reformları yapmayı ve ayrıca bütün bunların gerçekleşebilmesi için de Kıbrıs’ın İngiltere’ye “tahsisini ve asker ikamesiyle adayı idare etmesine muvafakatı” kabul edecekti. Böylece Kıbrıs İngilizler’e devredilmiş oluyordu.

Yanıt Açıklaması: Savaşın oldukça geniş bir coğrafyada ve farklı cephelerde meydana gelmesi, Osmanlı Donanmasının Karadeniz'de herhangi bir varlık gösterememesi, Askeri harekâtın, padişahın etkisiyle İstanbul’dan idare edilmesi ve Askeri harekâtın, padişahın etkisiyle İstanbul’dan idare edilmesi gibi unsurlar Osmanlı Devleti'nin savaşı kaybetmesindeki nedenler arasındadır. E seçeneği için ise böyle birşey söylenemez. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İhtilal ile tahttan indirilen Sultan Abdülaziz'in yerine V. Murad geçmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mısır eyaletine bağlı olan Sudan’da isyan, 1881 yılında başladı. İsyancıların arka planında Vadi-i Halfa’nın güneyinde ortaya çıkan dini/tasavvufi bir hareket vardı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti’nin bu savaşta yenilmesi ve hattâ büyük bir bozguna uğramasının belli başlı nedenleri bulunmaktadır. Öncelikle, savaş oldukça geniş bir coğrafyada ve farklı cephelerde meydana gelmiştir. Özellikle Doğu Anadolu cephesinde, Kürt ve Çerkezler’den müteşekkil başıbozuk aşiret kuvvetlerinin yardımcı kuvvet olarak kullanılması, askeri düzen ve disiplin açısından olumsuz sonuçlar doğurmuştur. Malzeme, silah ve mühimmat noksanlığı ile bunların ulaştırılmasında yaşanan zorluklar da, savaşın kaybedilmesinde önemli bir etken idi.  Her iki cephede yapılan savaşların önemli bir bölümünün kış aylarında meydana gelmesi, şüphesiz Ruslara büyük bir avantaj sağlamıştır. Deniz ve nehir savaşlarına gelince, Abdülaziz döneminde dünyanın üçüncü büyük donanması olarak vücuda getirilen Osmanlı donanması, Karadeniz’de herhangi bir varlık gösterememiştir. Oysa, sayı ve nitelik bakımından oldukça büyük olan bu donanma etkili bir şekilde idare edilebilseydi, Rusya’nın Karadeniz’deki limanları ve donanması baskı altına alınabilir ve bu yolla bir üstünlük sağlanabilirdi.