Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi

Yanıt Açıklaması: Efkar-ı Umumiye: Osmanlı’da kamuoyu anlamında kullanılan bir kavramdır. Siyasal hayatın modernleşmesi toplumun siyasi konularda söz sahibi olmasını güçlendirmektedir. “Genelin Fikirleri” anlamını taşıyan Efkar-ı Umumiye kavramı da bu süreçte ortaya çıkmıştır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat sonrasında Osmanlı toplumu ciddi bir batılılaşma hareketine girmiştir. Bu haretketin etkileri insanların kıyafetlerinden, eğitime, yasalardan düşünce tarzlarına kadar her noktada hissedilmişti.

Yanıt Açıklaması: Adnan Menderes Soğuk Savaş döneminde Batı kampında olduğu göstermek adına Türk Tugayı'nı 1950 Kasımında Kore Savaşı'na göndermiştir.  II. Dünya Savaşı süresince CHP iktidarının biriktirdiği Merkez Bankası altın ve döviz rezervleri Menderes’in kalkınma hamlesini kolaylaştırmıştır; hava şartlarının uygunluğu, Kore Savaşı’nın küresel tahıl piyasalarını yukarı ivmelendirmesi ve Marshall Planı çerçevesinde gelen dış yardımlar eşliğindeki ekonomik rahatlamayla Menderes toplumsal desteğini artırmıştır. Diğer yandan Menderes, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana kesintisiz devam ettirilen denk bütçe anlayışı hızla terk edilip kalkınmayı sürdürülebilir kılacak şekilde yatırım odaklı kamu harcamaları arttırmış; aynı şekilde CHP’nin sıkı para denetimi üzerine kurulu maliye politikası üzerine şekillenen devletçiliği terk ederek devletin özel sektörün önünü açtığı bir anlayışı benimsemiştir.

Yanıt Açıklaması: Meclisin açılmasından 1921 İlkbahar’ına kadar geçen süre içinde Mecliste faaliyet gösteren çeşitli küçük gruplar olmuştu. Bunların başlıcaları Tesanüt Grubu, İstiklal Grubu, Müdafaa-i Hukuk Zümresi, Halk Zümresi ve Islahat Grubu idi.

Yanıt Açıklaması: Sivas Kongresi sonucunda; manda yönetimi kesin bir dille reddedilmiştir, Meclis-i Mebusan’ın derhal toplanması istenmiştir, Direniş örgütleri Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti adında tek çatı altında birleştirilmiştir ve Heyet-i Temsiliyye genişletilerek direnişin meşruiyeti güçlendirilmiştir. Misak-ı Milli ise son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde kabul edilmiştir

Yanıt Açıklaması: 1959 Ocak ayında Cumhuriyet Halk Partisi’nin 14. Kurultayı’nda ilan edilen; yeni anayasa, çift meclis, özerk üniversiteler, özgür basın, yargı güvencesi gibi talepleri içeren beyannamedir. 1961 Anayasası’na kaynaklık ettiği belirtilmektedir. Ortanın solu ise Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1965 seçimlerinden önce ilan ettiği, daha sonra “demokratik sol” olarak da yaygınlaşacak olan söylemdir.

Yanıt Açıklaması: Vatan Cephesi, Adnan Menderes’in 12 Ekim 1958’de Manisada yaptığı konuşma üzerine kurulmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 12 Temmuz Beyannamesinde İsmet İnönü siyasi partilerin, demokrasinin vazgeçilmez unsurları olarak altı çizilirken DP’ye baskı yapılmayacağının güvencesini vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Darbenin gerekçelerinden olan ve fiilen kapatılan DP sayılmazsa 27 Mayıs Darbesi ile başlayan süreçte İsmet İnönü'nün Cumhuriyet Halk Partisi ve Osman Bölükbaşı'nın Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi olmak üzere iki önemli siyasi parti varlığını korumuştur.

Yanıt Açıklaması: Millet Partisi’nin fahri başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’tır.

Yanıt Açıklaması: 1914’de Osmanlı coğrafyasında “Sultani” adı verilen liselerin sayısı 40’ı bulmuştu. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu ortam içinde Mustafa Kemal Paşa, başından beri meclis çoğunluğundan destek örmekle birlikte, kendisine yakın mebuslardan bir grup oluşturarak meclis çoğunluğunu örgütlü bir yapı içine sokmayı tasarlamıştı. Kendine yakın mebuslarla önce teker teker sonra gruplar hâlinde görüşerek Sivas Kongresi’nde kurulan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin (A-RMHC) meclis grubunu oluşturma yoluna gitmişti. Bu girişimin sonucu Birinci Grup 10 Mayıs 1921’de kuruldu. Birinci Grubun kuruluşundan 14 ay sonra, Mustafa Kemal

Yanıt Açıklaması: Adana bölgesinin Fransızlar tarafından işgal edileceği söylentileri üzerine Aralık 1918’de Kilikyalılar Cemiyeti kurulmuştur. Bölgenin çoğunluğunun Türk nüfusuna sahip olduğunu kanıtlayarak işgalin önlenebileceği düşünülmekteydi

Yanıt Açıklaması: Dörtlü Takrir; 7 Haziran 1945’te dönemin Cumhuriyet Halk Partisi milletvekilleri Bayar, Menderes, Koraltan ve Köprülü’nün partinin Meclis Grubunda açıktan görüşülmek üzere verdikleri yürütmenin Cumhuriyet Halk Partisi’nin tüzel kişiliğinden soyutlanmasını, çok partili hayata geçilmesini, tek dereceli seçim sistemiyle serbest seçimlerin yapılmasını ve üniversite özerkliğini dillendiren önergedir.

Yanıt Açıklaması: 1968 Olayları; 1968 Mayıs ve Haziran aylarında, Fransa’da iktidara karşı başlayan öğrenci hareketi, giderek büyümüş ve işçi kesimin desteğini alarak ülke genelinde çatışmalara, fabrika işgallerine ve genel grevin yaşanmasına yol açmıştır. Bu hareket zamanla dünya geneline de yayılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1950 genel seçimleri sonucunda Demokrat Parti iktidarı devralmıştır.

Yanıt Açıklaması: II. İnönü hükûmeti de 2 Aralık 1963 tarihinde son bulmuştur. İnönü, tekrar hükûmeti kurma görevini reddetmiştir. Bu durumda hükûmeti kurma görevi, yerel seçimlerde de büyük başarı göstermiş olan ikinci büyük partinin (AP) Başkanı Ragıp Gümüşpala’ya verilmiştir. Cevap: Ragıp Gümüşpala’dır.

Yanıt Açıklaması: 1961 seçimlerinde Cumhuriyet Halk Partisi yaklaşık %2’lik bir farkla Adalet Partisini geride bırakmış ve seçimlerden birinci parti olarak çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamit'in, Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlıklarını kabul etmek zorunda kaldığı Berlin Kongresi 1878 yılında yapılmıştır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 21 Mayıs 1960 tarihinde Menderes radyoda yaptığı konuşmalarda halktan, bir süredir devam eden provokatif eylemlere kulak asmamalarını istemiş; 27 Mayıs 1960’ta ise olaylar son noktaya gelmiştir. Demokratik rejimin temeli olan iktidar ve muhalefet arasındaki tansiyon kontrolden çıkıp bu gruplar arasındaki sokak çatışmaları da artınca sabaha doğru gece üç sularında 37 kurmay albay ve daha alt rütbeli subaydan oluşan Milli^ Birlik Komitesi (MBK) isimli cunta ülke yönetimine el koymuştur. Tüm Türkiye ve dünya bu askeri^ darbeyi Kurmay Albay Alpaslan Türkeş’in sesinden Ankara Radyosundan okunan bildiriyle dinlemiştir.