Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi

Yanıt Açıklaması: Cemaat ve tarikatlarca işletilen okul, yurt, vakıfların kapatılması; imam-hatip liselerinin sayısının ülkedeki din adamı ihtiyacına göre azaltıl ması; kökten-d incilerin üniversitelerde dâhil tüm kamu kurumlarında kadrolaşmasına müsaade edilmemesi ve zorunlu ilköğretimin 5 yıldan 8 yıla çıkarılması gibi hususlar 28 Şubat kararlarındandır. Kamu kurumlarında türban yasağının kaldırılması ise daha sonraki dönemde olan gelişmelerdendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 27 Mayıs yönetimi, oluşturduğu görünür ve görünmez vesayet kurumlarıyla “vesayetçi demokrasi” dönemini başlatmıştır. Yasamayı, Anayasa Mahkemesi ve Senato yoluyla yürütmeyi de MGK ve yargı (özellikle Danıştay) yoluyla vesayet altına almış, yargıyı da kendi ideolojisi doğrultusunda yeniden-düzenlemiştir.

Yanıt Açıklaması: Ekmeleddin İhsanoğlu

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, teamül gereği ilk olarak hükûmet kurma yetkisini RP genel başkanı Necmettin Erbakan’a vermiş fakat Erbakan bir koalisyon imkânı bulamamıştır. Cumhurbaşkanı o zaman seçimden ikinci çıkan parti olan ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’a bu yetkiyi vermiştir. Görevi alan Mesut Yılmaz, DYP lideri Tansu Çiller ile bir koalisyon hükûmetinin kurulması konusunda anlaşmıştır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 12 Mart döneminin partiler açısından en önemli gelişmesi, CHP’nin yeni yönetiminin darbeye karşı çıkmasıdır. Bu, CHP tarihi açısından bir ilktir. Çünkü o tarihe kadar “CHP+ordu=iktidar” yargısı, yaygın bir kanı olarak kamuoyunda yer buluyordu. Ecevit liderliğindeki yeni yönetim bu yargıyı değiştirmek istiyordu.

Yanıt Açıklaması: Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk ve İlhami Soysal gibi isimler ön plandaydı. Bunlar orduyu yeni bir darbeye teşvik edip “Baas sosyalizmi” türünden bir rejim kurmak istiyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Refah Partisi 6 Ocak 1998'de kapatıldı

Yanıt Açıklaması: 19 Şubat 2001 tarihinde yapılan Millî Güvenlik Kurulu toplantısında, Başbakan Ecevit ile Cumhurbaşkanı Sezer arasında anayasal çerçevedeki bir konuya ilişkin olarak bir tartışma yaşanmıştır. Başbakan Ecevit’in bu tartışmayı bir basın toplantısında kamuoyuyla paylaşması, siyasi çatışma ve istikrarsızlık içinde olan ülkenin, zaten kırılgan olan ekonomisinin daha derin bir krize girmesine yol açmıştır. Bu olaydan sonraki bir hafta içinde öncelikle Türk lirası yabancı paralar karşısında %130 oranında değer kaybetmiş, enflasyon ise %90’ı bulmuştur. Bunun bağlantılı olarak borsada da çok sert bir düşüş yaşanmıştır. Özellikle bankacılık sektörünü vuran krizde, yirmi banka iflas etmiş, binlerce bankacı işsiz kalmış ve birkaç ay içinde sayıları milyonları bulan insan da işlerinden atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 3 Mart 19924’te meclis “Hilafetin ilgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti memaliki haricine çıkarılmasına dair” 431 sayılı Yasa’yı kabul etti. Bu görüşmeler sırasında Meclis konuyla ilgili iki kanun daha kabul etti. Bunlardan birincisi ile Şeriyye ve Evkaf Vekâleti kaldırılıp yerine Başbakanlığa bağlı Diyanet İşleri Reisliği ile Vakıflar Umum Müdürlüğü örgütleri kuruldu. Kabul edilen ikinci yasa ise Tevhid-i Tedrisat Kanunu idi. Bu yasayla bütün okullar Maarif Vekâleti (Eğitim Bakanlığı)’ne bağlandı. Maarif Vekâleti de kısa bir süre sonra bütün medreseleri kapattı. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: 1989-1993 yılları arasındaki ikinci alt dönemde ise cumhurbaşkanı olarak daha çok toplumsal ve siyasal değişim peşinde koşmuştur.

Yanıt Açıklaması: Birinci sorun, tarihsel olarak farklı siyasi gelenekleri temsil eden ve seçimlerden en çok oy alan iki parti olan DYP ile SHP’nin koalisyon mutabakatıyla sonuçlandı. Koalisyon hükûmetinin kurulmasına yönelik ilk adım olarak DYP milletvekili Hüsamettin Cindoruk TBMM başkanı seçildi. DYP ve SHP, “demokratikleşme paketi” adı altında bir koalisyon protokolü üzerinde anlaşarak DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in başbakanlığında 20 Kasım 1991 tarihinde yeni hükûmeti kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: DYP ve SHP koalisyona devam kararı alırken Süleyman Demirel’den boşalan DYP genel başkanlığı için 13 Haziran 1993’te olağanüstü parti kongresi yapılmıştır. Bu kongrede Tansu Çiller DYP Genel Başkanı seçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 21 Haziran 2001 tarihindekapatılmıştır. RP’nin siyasi yasaklı lideri Erbakan’a yakın kişiler bu kez Temmuz ayında Saadet Partisi (SP) adında yeni bir parti kurmuşlardır. SP’nin kuruluşundan sonra TürkiyeCumhuriyeti’nin bu dönemden sonraki siyasi yaşamını büyük ölçüde etkileyecek bir gelişme olarak bir iç bölünme yaşanmıştır. Parti içerisindeki “yenilikçiler” ve görece genç olan ekip Recep Tayyip Erdoğan ile Abdullah Gül’ün önderliğinde, 14 Ağustos 2001 günü Adalet ve Kalkınma Partisi (Ak Parti)ni kurmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Turgut Özal, Türkiye siyasetine Batı ile Doğu’nun sentezine dayalı yeni bir söylem ve yeni bir anlayış getirdi. Batı’nın teknolojisi ile Türk ve İslam kültürünü sentezleyen bir fikre sahip olan Özal’a o dönemde hem geleneksel Müslümanlar hem de Kemalistler karşı çıktılar.  Dindar olmanın modern olmaya engel olmadığını ifade eden Özal’ı özellikle cumhurbaşkanı olduktan sonra tanımlayanlar onun için belirtilen tanımlamaları kullanmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Bütün formüller iflas edince nihai olarak, askeri de kızdırmayacak, tarafsız bir aday olarak Senato kontenjan grubu başkanı emekli Oramiral Fahri Korutürk üzerinde uzlaşma sağlanmıştır. Korutürk 6 Nisan 1973 günü Cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: 12 Mart sürecinde, 12 Mart’a verilen tepki bağlamında CHP, İnönücüler ve Ecevitçiler şeklinde ikiye bölünmüştür. 12 Mart döneminin en nazik günlerinde, CHP de nazik günler geçirmektedir. Uzun süredir il kongreleri bazında devam eden iç kavga nihayet büyük kongreye taşınmış ve 5 Mayıs 1972’de yapılan kongreyi İnönü yanlıları kaybetmiştir. “Ya ben ya o!” tarzında geçen kongreyi 507’ye karşı 709 oyla Ecevit kazanmıştır. İnönü vakit geçirmeden genel başkanlıktan istifa etmiştir. Bu istifa üzerine 14 Mayıs 1972’de toplanan “Genel Başkanlık Seçimi Özel Kurultayı”nda Ecevit, 913 delegeden 826’sının oyunu alarak Genel Başkan seçilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Cevap A

Yanıt Açıklaması: 12 Mart darbecileri ilk tasfiye hareketine ordu içinde başlamışlar ve 24 saat içinde, 5 General, 1 Amiral ve 35 Albayı emekliye sevk etmişlerdir. Ayrıca  birtakım genç subayların da yerleri değiştirmiş ve onları dağıtmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Abdullah Öcalan’a ilişkin davanın olduğu dönemde 18 Nisan 1999 seçimleri de yapılmıştır.Bu seçimler, o yıl yapılması gereken mahallî seçimlerle birleştirilmiş ve resmî olmayan sonuçların alınabilmesi için bir iki gün geçmesi gereken bir seçim olarak tarihe geçmiştir. Doğru yanıt E seçeneğidir.