Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi

Yanıt Açıklaması: Çetin pazarlık ve müzakereler sonunda Gürsel’in cumhurbaşkanı seçilmesi, Yassıada mahkûmlarına af getirilmemesi, 27 Mayıs’ın meşruiyetinin kabulü, tasarruflarının dokunulmazlığı ve ordu lehinde bazı koşullar siyasal partilere âdeta silah zoruyla kabul ettirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın başkanı Kazım Karabekir’dir.

Yanıt Açıklaması: II. meşrutiyet dönemi aydınları, I. meşrutiyet dönemine nazaran daha halkın içinden gelen, küçük rütbeli subaylar, öğretmenler, doktorlar vb kişilerden oluşmaktadır. bu nedenle de daha az seçkincidir. bu dönemin aydınlarının toplumsal duyarlılıkları da daha baskındır.

Yanıt Açıklaması: Bu darbeden sonra askerler “Millî Birlik Komitesini” (MBK) kurmuş ve ülke yönetimini ele geçirmiştir. Bu komitenin üyeleri, darbeyi yapan askerlerdir ve 38 kişiden oluşmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Demokrat Parti. Cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Teşkilat-ı Esasiye Kanunu: 24 maddeden oluşan, Kanun-u Esasiye atıf yapan ve Meclis hükûmeti sistemini içeren kısa bir anayasadır. 1923 değişikleriyle kabine sistemi oluşturulmuştur. Ankara hükûmetinin meşruiyetini Padişah’a degil halka dayandırmaktadır. Basit çoğunlukla karar alınabilen yumuşak ve değişime açık bir anayasa olarak idari teşkilatı düzenlemektedir. Buna göre kabine sistemi çıktığı tarihte değil 1923 yılında yapılan değişikliklerle oluşturulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Adalet partisinin 1965-1971 yılları arasında benimsediği ve dışarıdan alınan ithal ürünlerin; ülke içinde üretimini dolayısıyla yerli üretimi teşvik eden ekonomi politikası İthal İkameci Ekonomi Politikası’dır.

Yanıt Açıklaması: Adalet Partisi(AP) çatısı altında siyaset yapamayacaklarına inanan muhalif milletvekilleri, Ferruh Bozbeyli öncülüğünde Aralık 1970’te kurulan Demokratik Parti (DP) ye  geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: İttihat ve Terakki Partisi iktidara Osmanlıcılık siyasetiyle gelmişti. Fakat II. Meşrutiyet sonrası Arnavut, Rum, Ermeni ve Arapların milliyetçi talepleriyle karşılaşmıştır. O¨zellikle Balkan Savaşı sonrası Partinin politikalarının ana niteliğini Türk milliyetçiliği oluşturmuştur. İttihat ve Terakki’nin iddiası bozgunları durdurmak, devleti ayağa kaldırmak ve ıslahatları yapmaktır. Anayasa değişiklikleriyle başlayan ıslahatlar S¸er’iyye mahkemelerinin Adliye Nezaretine bağlanması, S¸eyhülislamın kabineden çıkarılması, Aile Hukuku Kararnamesi gibi modern dünyaya uyum yasalarıyla devam etmiştir. Ekonomik alanda şehirlerin modern imarını devam ettirerek milli^ bankalar kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kanun-u Esasi 1. Meşrutiyet’in ilanı sırasında 1876 yılında çıkarılmıştı.

Yanıt Açıklaması: II. Dünya Savaşı sonrasında İnönü’nün Toprak Reformu’na, kendisi bir toprak ağası olarak muhalefeti ve CHP yönetimini eleştiren Vatan Gazetesi’ndeki yazıları nedeniyle ihraç edildi.

Yanıt Açıklaması: Hıyanet-i Vataniye Kanunu I. TBMM döneminde yapılırken, Lozan Barış Antlaşmasını onaylamak ve Cumhuriyeti ilan etmek II. TBMM’nin döneminde gerçekleştirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 15 Ekim 1961’de yapılan genel seçimlerden sonra yeni meclis toplanmış, hükûmet oluşmuş ve yeni cumhurbaşkanı seçilmiştir. Bu süreçte askerler ile siviller arasında pazarlıklar söz konusu olmuştur. AP’de, başlangıçta Ali Fuat Başgil’in cumhurbaşkanlığı görüşü ağır basmasına rağmen, Başgil silah zoru ile adaylıktan çekilmek durumunda kalmıştır. Çetin pazarlık ve müzakereler sonunda Gürsel’in cumhurbaşkanı seçilmesi, Yassıada mahkûmlarına af getirilmemesi, 27 Mayıs’ın meşruiyetinin kabulü, tasarruflarının dokunulmazlığı ve ordu lehinde bazı koşullar siyasal partilere âdeta silah zoruyla kabul ettirilmiştir. Gürsel bu şekilde Cumhurbaşkanlığına seçilirken; genel seçimlerden sonra uzun müzakereler yapılmış; bunun sonucunda da CHP-AP iş birliğiyle 20 Kasım 1961’de I. İnönü koalisyon hükûmeti kurulmuştur. Bu koalisyon istikrarı sağlayamamış, özellikle de siyasi aflar konusundaki anlaşmazlıklar koalisyonun 31 Mayıs 1962’de yıkılması na neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Şerif Mardin’in merkez ile çevre şeklinde açıkladığı toplumsal kesimler arasındaki ayrım, siyasi düzeyde iki ana ideolojik çizginin rekabeti şeklinde yansımasını bulmuş ve bu ayrım, farklı dönemlerde farklı siyasi aktörler, siyasi partiler ve liderler tarafından günümüze kadar ulaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kuva-i Milliye ve düzenli ordu karşıtı birçok isyan çıkmıştır. Bunlara örnek olarak Düzce İsyanı, Çapanoğlu İsyanı, Çopur Musa İsyanı, Milli Aşireti İsyanı ve Çerkez Ethem İsyanı verilebilir

Yanıt Açıklaması: Kanun-u Esasi Türk siyasi hayatındaki ilk anayasadır. Padişah’ın egemenliğini kısıtlamış, hukukun üstünlüğünü kabul etmiş ve parlamentoyu kurumsal olarak inşa etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Seçimlerden sonraki kurultayda ortanın solu söylemini açıkça destekleyen Ecevit ve arkadaşlarının kurultaydan başarıyla çıkmaları, “muhafazakâr” kesimi yeni bir parti kurmaya yöneltmiştir. Muhafazakâr kanattan 33 kişi Turhan Feyzioğlu öncülüğünde Mayıs 1967’de Güven Partisini (GP) kurmuştur.

Yanıt Açıklaması: CKMP. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1950 Genel seçim sonuçlarına göre Demokrat Parti 416, Cumhuriyet Halk Partisi 69 ve Millet Partisi 1 milletvekilliği kazanarak Parlamentoya girmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’ya kaçan Yeni Osmanlılar, kendileri gibi muhalif olan Mustafa Fazıl Paşa tarafından korunmuş ve finanse edilmiştir. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.