Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi

Yanıt Açıklaması: AK Parti döneminde asker-siyaset ilişkilerinin demokratik dönüşümünü sağlayan bazı düzenlemeler şunlardır; MGK’nin yapısı ve fonksiyonu değiştirilmiş, sivillerin MGK’deki ağırlığı artırılmıştır. Askeri bütçe denetimi ile ilgili düzenlemelere gidilmiştir. Millî Güvenlik Siyaset Belgesi’nde değişiklikler ve YAŞ’ın konumu ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. YAŞ kararları ile ordudan uzaklaştırılanlara yargı yolu açılmıştır. Sivillerin, askerî mahkemelerde yargılanmasına son verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki ilk askerî darbe niteliğini taşıyan 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi, bu darbenin ürünü olan ve seçimlere kadar ülke yönetimini elinde tutan..

Yanıt Açıklaması: AK Parti, Türkiye’nin acil demokratikleşme ve dönüşüm ihtiyacını ve beklentisini Avrupa Birliği (AB) süreci ile ilişkilendirerek içerde atacağı adımlara karşı oluşacak direnci aşmak için AB üyelik sürecini işlevsel olarak kullandı.

Yanıt Açıklaması: Başürtüsü yasağı AB uyum yasaları kapsamında kaldırılmamıştır.

Yanıt Açıklaması: 1 Mayıs 1977 tarihinde iktidarda I. Milliyetçi Cephe hükümeti bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: 1

Yanıt Açıklaması: Seçim sistemindeki çifte baraja (yüzde 10’luk ülke barajı ve seçim çevresi barajı) takılmamak için zayıf olan siyasi partiler birleşme yoluna gittiler. Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) ile Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) Refah Partisi (RP) ile Halkın Emek Partisi (HEP) de SHP ile seçim ittifakına girdiler. Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu seçimlerde beş siyasal parti yüzde onluk seçim barajını aşmayı başarmıştır. İktidarda olan ve Öcalan’ı teslim alarak bunu siyasi kazanca dönüştüren DSP %22 oy oranıyla 136 milletvekili çıkarmıştır. Milliyetçi duygulardan beslenen MHP %18 oy oranıyla 129 milletvekili çıkararak seçimlerden ikinci olarak çıkmıştır. Üçüncü olan ve kapatılan RP’nin yerine kurulan Recai Kutan liderliğindeki Fazilet Partisi (FP) ise %15 oy oranıyla 111 milletvekili çıkararak üçüncü olmuştur. Merkez sağın iki temsilcisi olan ANAP ve DYP ilk üç arasına girememiştir. Özal tarafından kurulan ANAP ise daha da zayıflayarak %13 oy oranıyla ancak 86 milletvekili çıkarabilmiştir. Demirel’in partisi olan DYP ise %12 oy oranıyla sadece 85 milletvekili ile meclise girmeyi başarmıştır. Seçimlerin büyük sürprizi olan CHP bu seçimlerde %8,75 oy alarak yüzde onluk seçim barajını geçememiş ve Meclis dışında kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Darbeciler önce parlamentoyu ve hükumeti dağıtarak bizzat devleti yönetmeye başladı. Hemen akabinde Atatürk’ün partisi CHP dahil bütün siyasi partileri kapatıldı. Büyük partilerin liderleri Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan ve Alpaslan Türkeş zorunlu ikamete tabi tutuldular.

Yanıt Açıklaması: Özal’a göre, Türkiye toplumunda liberalizm ve siyasal çoğulculuk değerleri yerleşmeli; ülkede ekonomik ve siyasi değişim birlikte gerçekleşmeliydi. Ülkedeki bütün farklı kimliklerin serbest kalmasını savunan Özal’ın savunduğu çeşitliliğin bir sonucu olarak Kürtler, Aleviler ve gayrimüslimler kimliklerini serbestçe geliştirmeye ve haklarını daha açık savunmaya başladılar. Ülkedeki vesayet kurumlarına karşı olan Özal, iktidara geldikten hemen sonra yargı, asker, Ankara bürokrasisi ve Dışişleri Bakanlığı gibi geleneksel güç merkezinin gücünü azaltmak için mücadele etti. Batı ülkelerinde olduğu gibi devlet kurumları liberal bir zihniyetin sonucu olarak kurulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Darbe dönemlerinin klasiklerinden biri de anayasada değişiklik yapılmasıdır. Erim ve Melen hüku^metleri döneminde Anayasa’da yapılan değişiklikler esas itibarıyla, 1961 Anayasası’nın liberal ve özgürlükçü yönlerini budamaya ve devlet otoritesini güçlendirmeye yönelik değişikliklerdir. Bu değişiklikler ana esaslar itibarıyla şu başlıklarda toplanabilir: (1) Yürütmenin güçlendirilmesi, (2) temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması, (3) yargısal güvencelerin zayıflatılması ve (4) genel olarak askeri^ bürokrasinin, özel olarak da askeri^ yargının, yetkilerinin artırılmasıyla ilgili düzenlemeler. Buna ek olarak ordunun elindeki malların denetlenmesi usullerine, Sayıştay’ın bu konudaki yetkilerini sınırlayan bir "gizlilik" unsuru getirilmiştir. Ordu harcamaları bağlamında şunu da vurgulamak ge- rekir: Türkiye’nin askeri^ bütçesi 1971 yılında, 1970 yılına oranla %30 artırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 9 Şubat 2001 tarihinde yapılan Millî Güvenlik Kurulu top - lantısında, Başbakan Ecevit ile Cumhurbaşkanı Sezer arasında anayasal çerçevedeki bir konuya ilişkin olarak bir tartışma yaşanmıştır. Başbakan Ecevit’in bu tartışmayı bir basın toplantısında kamuoyuyla paylaşması, siyasi çatışma ve istikrarsızlık içinde olan ülkenin, zaten kırılgan olan ekonomisinin daha derin bir krize girmesine yol açmıştır.

Yanıt Açıklaması: 29 Kasım 1987 tarihinde yapılan erken genel seçimlerde ANAP, güçlü toplumsal tabanları ve liderlikleri olan SHP ile DYP gibi yeni muhalefet partileriyle ve yeniden siyasete dönen meşhur Dörtlerle yarıştı. Seçimlerde %36.3 oranında en yüksek oy alan ANAP, 292 milletvekili kazandı.

Yanıt Açıklaması: ANAP Genel Başkanı Yılmaz’ın, DSP ile 28 Şubat sonrasında istifa eden DYP milletve-killerinin kurduğu ve genel başkanlığına Hüsamettin Cindoruk’un getirildiği Demokratik Türkiye Partisi (DTP)’nin desteğiyle ANASOL-D olarak bilinen hükûmeti kurmuştur. 8 Temmuz 1997 günü 281 oyla Meclisten güvenoyu alarak kurulan bu hükûmete, CHP de erken seçim kararı alınması ve 8 yıllık ilköğretim kararının hemen yasalaşması koşuluyla dışarıdan destek vermiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Referanduma götürülen değişiklik paketinin içinde şu hususlar bulunmaktaydı: • Milletvekili genel seçimlerinin beş yıl değil dört yılda bir yapılması. • Cumhurbaşkanının halk oyuyla seçilmesi. • TBMM toplantı yeter sayısının açıkça Anayasa’da belirtilerek yeni bir 367 krizinin yaşanmasının önüne geçilmesi • Halk oyuyla seçilecek cumhurbaşkanının nitelikleri, görev süresi, kaç kez seçilebileceği, aday gösterilme yöntemi, yeterlilikleri ve nasıl aday gösterileceği, • Halk oyuyla seçilecek cumhurbaşkanının nasıl seçileceği, seçimin gereklilikleri ilk tur ve ikinci seçimlerinde ne kadar oy alması gerektiği.

Yanıt Açıklaması: Beşir Atalay

Yanıt Açıklaması: 1

Yanıt Açıklaması: Mondros Ateşkes Antlaşması 30 Ekim 1918 tarihinde İtilaf devletleriyle Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen adımlar, çözüm süreci olarak adlandırılan politikalar kapsamında ortaya konmuştur.

Yanıt Açıklaması: Anayasa Mahkemesinin 6 Ocak 1998’de Refah Partisini kapatmasının ardından, söz konusu partinin milletvekilleri, RP’nin kapatılma ihtimali göz önünde bulundurularak 17 Aralık 1997’de kurulan Fazilet Partisi (FP)nde birleştiler. Millî Görüş geleneği partileri içerisinde ilk kez bir kongrede iki farklı aday yarıştı. Abdullah Gül liderliğindeki Yenilik­çiler, Recai Kutan önderliğindeki Gelenekçilere karşı 14 Mayıs 2000’de yapılan kongrede az bir farkla genel başkanlık yarışını kaybettiler. Parti içindeki bu ayrışma 22 Haziran 2001’de Fazilet Partisinin kapatılmasıyla daha da netleşti. Fazilet Partisinin yerine kurulan Saadet Partisine (SP) katılmayan yenilikçiler, hapisten yeni çıkan Recep Tayyip Erdoğan’ın da kendilerine katılmasıyla daha da güçlendiler. Erdoğan liderliğinde ve Abdullah Gül, Bülent Arınç ve Abdullatif Şener gibi isimlerin öncülüğünde 14 Ağustos 2001 tarihinde Adalet ve Kalkınma Partisini (AK Parti) kurdular.