Türkiye Cumhuriyeti Siyasî Tarihi

Yanıt Açıklaması: Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı: Cumhuriyet Dönemi’nde sivil ve siyasi haklar adına atılan en önemli adım, 5 Aralık 1934’te kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasıydı.

Yanıt Açıklaması: 10 Ekim 1965 genel seçimlerinde oyunu artıran tek parti AP olmuş ve Süleyman Demirel liderliğinde hükûmeti tek başına kurabilecek çoğunluğu elde etmiştir.

Yanıt Açıklaması: 27 Mayıs 1960’ta, de­mokratik rejimin temeli olan iktidar ve muhalefet arasındaki tansiyon kontrolden çıkıp bu gruplar arasındaki sokak çatışmaları da artınca sabaha doğru gece üç sularında 37 kurmay albay ve daha alt rütbeli subaydan oluşan Millî Birlik Komitesi (MBK) isimli cunta ülke yönetimine el koydu. Tüm Türkiye ve dünya bu askerî darbeyi Kurmay Albay Alpaslan Türkeş’in sesinden Ankara Radyosundan okunan bildiriyle dinledi. Sembolik olarak emekli Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Cemal Gürsel komitenin başına geçirildi. Cevap Cemal Gürsel’dir.

Yanıt Açıklaması: II. Abdülhamit döneminin en önemli sorunu milliyetçilik duygularıyla beslenen ayrılıkçı toplumsal hareketlerdir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğru değildir. Modernleşme çabaları geleneksel İslamcı değerlerle desteklenmiştir. Abdülhamit, “ince ayarı” hedefleyen bir politikacı olarak öncelikle büyük devletlerle çatışmamaya çalışmıştır. İslamcılığa dayanan politikalarla topluma ideolojik bir ruh kazandırılmaya çalışılmıştır. Özellikle ilk ve ortaokulların İstanbul dışında da yaygınlaştırılması kayda değer gelişmeler yaratmıştır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye de savaşın sonucu belli olmasına rağmen Almanya’ya savaş ilan ederek kurulan bu yeni dünya sisteminde yerini almak üzere 24 Ekim 1945’te Birleşmiş Milletlere (BM) elli ülkeyle birlikte kurucu üye oldu.

Yanıt Açıklaması: Bunun üzerine, Celal Bayar, Refik Koraltan ve Mehmet Fuad Köprülü ile birlikte 7 Haziran 1945’te Dörtlü Takrir’e imza atan dört kişiden biri oldu. Hemen sonrasında da 7 Ocak 1946 tarihinde aynı kişiler tarafından kurulan Demokrat Partinin (DP) kurucuları arasında yer aldı.

Yanıt Açıklaması: Londra’da Kıbrıs müzakerelerinin ikinci turunun beslediği gerginlikle 6 Eylül 1955’te Atatürk’ün Selanik’te doğduğu evin bombalandığına dair haberler üzerine galeyana gelen bir grup, İstanbul’daki Rumların çoğunlukta yaşadığı Taksim ve Balat’taki ev ve iş yerlerini yağmalamıştı. Gayrimüslimlerin mezarlık ve ibadethanelerini tahrip edenler 73 kilise, 8 ayazma, 2 manastır, 1 sinagog, 26 okul, 110 otel ve lokanta, 21 fabrika, 4.340 dükkân ve 3.600 meskene saldırmışlardır.

Yanıt Açıklaması: 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) düşük rütbeli bir grup subayın Demokrat Parti (DP) iktidarına karşı gerçekleştirdiği Cumhuriyet tarihindeki ilk askerî darbedir.

Yanıt Açıklaması: İsmet İnönü’nün 25 Temmuz 1965’te partinin Beşiktaş ilçe merkezindeki bir toplantısında dile getirdiği “ortanın solu” 1980’e kadar partinin rotasını belirleyen ana hat olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Nispi Seçim Sistemi: Partilerin aldıkları oy oranında milletvekili çıkarabildiği seçim sistemidir. Bu sistemde küçük partiler de mecliste sandalye sahibi olabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Dünya Savaşı’ndan yıpranmış olarak çıkan Büyük Britanya’nın Kıbrıs’tan yeni düzenlemeler yaparak çekileceğinin ortaya çıkışıyla Kıbrıslı Rumlar EOKA isimli bir silahlı örgüt kurarak, çekilme sonrasında oluşacak iktidar boşluğunu kendi lehine doldurmak istediler. TMT, Kıbrıslı Türklerin küçük direniş örgütlenmelerini tek çatı altında birleştirerek EOKA karşısında güçlü bir mukavemet teşkilatı olmuştur. Bu şartlar altında 29 Ağustos 1955’te Britanya, Türkiye ve Yunanistan arasında Londra’da başlayan üçlü müzakerelerin turunda sonuç çıkmadı. Çünkü her bir taraf farklı bir gelecek tasavvuruna sahipti. Büyük Britanya üç ülkenin nezaretinde askerî bir yönetimi isterken Yunanistan adanın kendi kaderini kendisinin belirlemesini, Türkiye ise adanın kendisine verilmesini istemekteydi.

Yanıt Açıklaması: YTP. Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mondros Ateşkes Antlaşması’na ilk tepkiler Kars Milli^ İslam S¸urası’ndan gelmiştir. Anlaş- ma uyarınca Kars, Ardahan ve Batum’dan çekilmek zorunda kalan Osmanlı Devleti’nin ha^kimiyeti sona erince S¸ura, yerel bir hüku^met olarak kurulmuş ancak Nisan 1919’da bölgeyi işgal eden İngilizler tarafından dağıtılmıştır. Aralık 1918’de Fransızlar tarafından işgal edilen demir yolu hattına tepki olarak kurulan Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Heyeti Osmaniyesi, yine aynı yıl kurulan İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, S¸ark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Adana bölgesinde ortaya çıkan Kilikyalılar Cemiyeti ile 1919 tarihli Trabzon Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında ortaya çıkan direniş teşkilatlarındandır.

Yanıt Açıklaması: 10 Ekim 1965 genel seçimlerinde oyunu artıran tek parti AP olmuş ve hükûmeti tek başına kurabilecek çoğunluğu elde etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası İngiltere Musul’u işgal etmiştir. diğer eşleştirmeler doğru değildir.

Yanıt Açıklaması: Maddi bir kültürel öge olarak ev ve ev içi yaşam da tıpkı kıyafetler gibi kültürel birikimi yansıtmakta ve kültürel dönüşümü izlemekte önemli yer tutmaktadır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 4 Ağustos 1958de Türkiye ile alacaklı ülkeler arasındaki konsorsiyum mutabakatı sonucunda Türkiye IMF ile ilk stand-by antlaşmasını imzalarken TL’nin yabancı paralar karşısında devalüe edilmesini de öngören ekonomik istikrar tedbirleri yürürlüğe girdi.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti adalet dairesi gereğince en önemli üretim kaynagı olan toprağın çiftçiler tarafından verimli işlenmesi, Osmanlı devletinin klasik dönem özelliklerinden birisidir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türk Vatandaşlığı Kanunu 23 Mayıs 1928’de çıkarılmıştır. Diğerlerinin tümü 1926 yılında çıkarılan kanunlardır.

Yanıt Açıklaması: Menderes’in ilk dört yılı, iklimin de uygunluğu sa­yesinde bugün bile hafızalarda “bolluk yılları” olarak yerini almıştır. Yoğun bir kalkınma hamlesine girişilen 1950-1954 arasında ülkenin Gayrisafi Millî Hasılası (GSMH) ortalama %9 oranında büyürken bunu destekleyecek şekilde serbest piyasa ekonomisi de olabildi­ğince teşvik edilmiştir. Cevap 1950-1954 yıllarıdır.