Osmanlı Türkçesi Metinleri 2

Yanıt Açıklaması: Metnin doğru okunuş D seçeneğinde verildiği gibi "Anadolu Fevka’l-âde Müfettiş-i Umûmîliği Vezâ’if ve Salâhiyetine Dâir Karârnâme" şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Bey' satın almak anlamında fiil olup, Mübeyyi‘ ise satıcı anlamında fâildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: XI. yüzyılda ortaya çıkan bu yazıya, harflerinin asılı gibi görünüşü dolayısıyla “ta’lik” adı verildiği söylenir. A, doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Bâbıâlî XVII. yüzyıl ortalarından itibaren sadrıazamlara hükümet yönetiminde kullanmaları amacıyla tahsis edilmiş konağa verilen isimdir

Yanıt Açıklaması: Der-sa‘âdet/Der-aliyye: Başkent demektir. Pâdişahın bulunduğu yer olması nedeniyle İstanbul’a çeşitli isim ve sıfatlar yakıştırılmış ve bunların bir kısmı İstanbul adı yerine kullanılmıştır. Der-sa‘âdet (: Mutluluk kapısı), Der-aliyye (: Yücelik kapısı), Âsitâne, Dârü’l-hilâfe, Dârü’s-saltana, Dergâh-ı Sa‘âdet, Südde-i sa‘âdet vs. gibi isimler yaygın olarak kullanılmaktaydı. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Metnin doğru okunuşu D seçeneğinde verildiği gibi “Fetvâhâne-i âlî pusula odası müsevvidlerinden Rizeli mükerremetlü İbrahim Hilmi Efendi” şeklindedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı bürokrasisi içerisinde farklı ve mühim bir yeri olan Şeyhülislamlık makamı,  Bâb-ı fetvâ, Meşîhat,  Bâb-ı Meşîhat veya Fetvahane gibi isimlerle de anılmıştır. A, doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: Metnin altı çizilerek işaretlenen  kelime “mu‘yyen” olarak okunur ve D seçeneğinde de verildiği gibi “tayin edilmiş, belli, belirlenmiş, kararlaştırılış” anlamlarındadır.

Yanıt Açıklaması: Şer'iyye sicillerinde ilgili hükmün sonunda yazıldığı tarih yazıyla özelden genele, küçükten büyüğe şekliyle ifade edilir. Yani önce gün sonra ay sonra yıl belirtilir. Günümüz Türkçe ifadesinde ise, yıl-ay-gün şeklinde bir ifade biçimi mevcuttur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Metnin günümüz Türkçesi hali: "Mahrûsa-i Galata’ya muzâfe kasaba-i Tophane’de Cihangir Mahallesi’nde sâkin münâdî Çalık Yusuf Ağa ibn-i Ali meclis-i şer‘-i şerîf-i enverde Dâhiliye Kalemi hulefâsından..."

Yanıt Açıklaması: Metnin tam ve doğru çevirisi “Ve belki İbrâil’de olan akrânları dâ’irelerinden evfer olup el-yevm” şeklindedir. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: âhar: Gayrı, başkası. Diğeri.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı metinlerinde irâde-i seniyye “ Padişahın, bir işin yapılması veya yapılmaması hakkında verdiği emir. İrade eskiden şifahî, yani ağızdan emir vermek, yahut padişahın kendi el yazısı ile yazmak suretiyle verilirdi. Sonradan iradeler Mabeyn Başkâtibinin imzasını taşıyan yazılı kâğıtla bildirilmeğe başlamıştır. Çok yüksek ve mühim yerden gelen emir.” anlamında kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı metinlerinde A seçeneğindeki vekâlet-penâhî ibaresi sadrıazamlık makamına hitaben yazarken kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Metinde altı çizili kısım “fevc fevc” okunur ve “dalga dalga, kısım kısım,takım takım, akın akın, cemaat cemaat” anlamlarındadır. C doğru seçenektir.

Yanıt Açıklaması: aksâ: En uzak. En son. Nihayet. Irak.

Yanıt Açıklaması: Zâ’id; fazlalık, lüzümsuz, gereksiz anlamlarında olup, gerekli, lazım anlamlarındaki elzem sözcüğünün zıttıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Metinde altı çizilen Bâb-ı âsafî tamlaması “Bâb-ı âlî’nin önceki ismi. Sadrazamın hükümet ettiği yer. Paşa kapısı.” için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gülistân Sadî-i Şirâzî’nin eseridir. 1258 yılında yazılmıştır.