Osmanlı Tarihi (1789-1876)

Yanıt Açıklaması: 1842 yılından itibaren İstanbul'un batı yakasında Marmara Denizi kıyısı boyunca bir fabrikalar kompleksi kurulmuştur. Bunalardan biri olan ve Demir boru da üreten fabrikalardan biri de Zetinburnu'nda kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Cevap: Fransa, 18. yüzyıl sonlarından itibaren Mısır ile yakından ilgilenen bir devletti.

Yanıt Açıklaması: Louis Philippe, cumhuriyet ilanından önceki kraldır. Louis Kossuth, Macar Cumhurbaşkanıdır. Moris Perczel ve Miklos Perczel Osmanlıya sığınan Macar komutanlardır. Fransa'da II. Cumhuriyetin ilan edilmesiyle seçilen ilk cumhurbaşkanı Louis Napoleon Bonaparte'dir.

Yanıt Açıklaması: III. Selim’in tahta oturması ile birlikte Osmanlı Devleti’nin batıya dönük ilgisi de yavaşça değişmeye başladı. III. Selim, askerî yönü ağır basmakla birlikte reform programını başka alanlara da uygulamaya çalıştı. Sultan II. Mahmud ile birlikte Osmanlı reformları, daha da geniş bir sahaya yayıldı. II. Mahmud, 1826’da Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırdıktan sonra giriştiği reformlarda, çağdaşı devletlerde olduğu gibi devlet işlerinde uzmanlaşmayı sağlamak için bakanlıkları (nezaretleri) kurdu. Meclis-i Vâlâ’yı Ahkâm-ı Adliyye’yi kurarak bir danışma meclisi oluşturdu ve devlet görevlilerine vazifeleri karşılığında, merkezî hükümetçe maaş verilmesi vb. köklü değişikliklere yöneldi.

Yanıt Açıklaması: Toplumun bütün kesimlerini içeren bu kanunu, 1850 yılında Kara Ticareti Kanunu , vs...

Yanıt Açıklaması: Bu süreçte Suriye ve Şam valiliklerini ele geçirmeye çalışan Mehmed Ali Paşa, 1831 yılında beklediği fırsatı yakalamıştır. Mehmed Ali Paşa, Mısır’da kurduğu düzeni güvenceye almak için baştan beri Suriye’yi ele geçirmesi gerektiğini düşünüyordu. Suriye’nin merkezî hükümetin zayıflığı dolayısıyla birtakım yarı müstakil ve birbirlerinin aleyhinde çalışan gruplara bölünmesinden faydalanarak bu grupları çeşitli yöntemlerle birbirine kırdırma ve kendini destekleyebilecekleri bir koruma politikası izlemiştir. Ayrıca Hristiyan ahaliyi de bazı vaatler ile kendi tarafına çekmeyi başarmıştır. Bu şekilde uygun şartları hazırladıktan sonra Aralık 1831’de Akka valisi Abdullah Paşa üzerine kuvvet göndererek harekete geçmiştir. Abdullah Paşa’ya karşı harekete geçmesinin sebeplerini de şu şekilde açıklamıştır; Birincisi Mısır’da ağır vergiler ve askerlik şartından kaçarak Suriye’ye iltica eden 6000 kişinin iadesini istemesine rağmen Abdullah Paşa’nın bu isteği yerine getirmeyerek sert bir ifade ile: ”Mısırlılar da Suriyeliler gibi, Osmanlı İmparatorluğunun tebaasıdırlar. Osmanlı İmparatorluğunun istedikleri bir yerinde ikamete hakları vardır” cevabını vermesidir. İkinci sebep Babıâli ile Abdullah Paşa arasındaki ihtilaf sırasında verdiği 11.000 kese borcu Abdullah Paşa’nın ödememesidir. Üçüncü sebep ipekböcekçiliği üretimi için Suriye’den getirilen tohumları 1831’de Abdullah Paşa’nın yasaklamasıdır. Mehmed Ali Paşa’nın Abdullah Paşa’ya bir diğer suçlaması ise Şark’a olan mısır ihracatının Sina yarımadası üzerinden yapılmasını teşvik ederek Mısır limanlarının zarar görmesine neden olmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Kütahya Barışı yapılmasına rağmen Osmanlı Devleti, kendisine yardım göndermiş olan Rusya ile bir savunma antlaşması yapmaya karar vermiştir. Bunun sonucu olarak adını Rus kuvvetlerinin karargâh kurduğu Beykoz Hünkâr İskelesi’nden alan Hünkâr İskelesi Anlaşması imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yasama Meclisi 20 Eylül 1792’de yerini “Konvansiyon Meclisi’ne” bıraktı. Bu meclis ilk olarak krallığı kaldırarak cumhuriyeti ilan etti. Böylece Fransa’da “I. Cumhuriyet Dönemi”ne girildi.

Yanıt Açıklaması: 11 Temmuz 1789’da Osmanlı-İsveç İttifak Sözleşmesi imzalandı. Dört maddeden ibaret sözleşmeye göre: Osmanlı Devleti, İsveç’in savaşa devam etmesi için senede ikişer bin olmak üzere, toplam 20 bin kese mâlî yardımda bulunacak, iki taraf Rusya ile ayrı barış yapmayacak, Rusya’nın eline geçmiş olan Osmanlı ve İsveç topraklarının geri alınması için iki ülke birbirlerine yardımcı olacaktı.

Yanıt Açıklaması: Kanunlaştırma adını verdiğimiz bu çabaların ilk adımlarını, II. Mahmud devrinde görmekteyiz.

Yanıt Açıklaması: 1815 Viyana Kongresi’nden sonra monarşilerin benimsediği “Viyana Sistemi” ne karşı 1820’lerden itibaren liberal tepkiler güçlenmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat Fermanı Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkı’nda okunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fermanın en önemli özelliği, çıkarılacak kanunların bütün tebaanın ırz, namus, can ve mal güvenliğinin sağlanması hususuydu. O¨zellikle 1776 tarihli Amerikan “Bağımsızlık Bildirisi” ve 1789 tarihli Fransız “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”nde yer alan ve birey haklarını vurgulayan maddelerden esinlenildiği açıktır. O¨te yandan fermanın bir diğer özelliği, bu yeni kanunların iki temel ilkeye göre düzenleneceğini, yine bir yenilik olarak, ortaya koymasıydı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimatın öngördüğü amaçlardan biri de vergi adaletiydi. Buna yönelik ilk önlem Muhassıllık Meclisleri’nin kuruluşudur. Tanzimat sonrası Muhassıl gönderilen yerlerde, kurulan meclislere Muhassıllık Meclisleri denmiştir. Gayrimüslim topluluklarının da temsil edildiği bu meclis, valinin denetimine verilmişti. Bu meclisler hatt-ı hümâyunda vaadedilenlerin gerçekleşmesi için tasarlanmıştı. 25 Ocak 1840 tarihinde gönderilen bir talimatta Muhassılların maiyyetlerinde bir katib-i emlak ve nüfus ile bir tane mal kâtibi bulunacak ve gittikleri yerlerde öncelikle bir meclis kuracaklardı. Bu meclise beldenin hâkimi, müftüsü, bir asker zabiti ve vücûh-ı memleket denilen memleketin ileri gelenlerinden dört kişi, yine metropolit ve kocabaşılardan da birer kişi alınacaktı. Meclis haftada iki ya da üç gün gerek vergi gerekse o beldenin diğer sorunlarını görüşecekti.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Ali Paşa Mısır'da güçlü bir yönrtim kurmak için Kölemenleri bertaraf ederek gittikçe güç kazanmaktaydı. BU nedenle  Mısır'dan uzaklaştırılarak kendisine Selanik ve Kavala valiliği verilmesi düşünülmüş fakat gerçekleştirilememiştir.

Yanıt Açıklaması: Tepedelenli Ali Paşa devletten bağımsız hareket etmiş, İngiliz ve Fransızlarla merkeze danışmadan anlaşmalar yapmaya kalkışması sebebiyle 'fermanlı' olarak ilan edilmiştir

Yanıt Açıklaması: Islahat Fermanı 18 Şubat 1856’da ilan edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1860’lı yıllardan itibaren ve özellikle özel matbaaların yaygınlaşma sürecinde Yeni Osmanlılar denilen bir grup, siyasal muhalefete başlamışlardı. Namık Kemal, Ziya Paşa, Şinasi, Agâh Efendi ve Ali Suavi gibi isimlerden oluşan, belli ölçüde dil bilen ve Batı’yı tanıyan bu aydınlar, Mustafa Reşit, Âli ve Fuat Paşaların keyfî ve mutlakıyetçi tutumunu eleştiriyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Karadağ’dan Romanya’ya kadar Slav kökenli milletlerin yaşadığı topraklarda, Osmanlı idaresi ile yerel halk arasındaki ilişkilerde aracılık yapan resmi^ temsilci’ye Knez denir.

Yanıt Açıklaması: III. Selim, 1789 yılında tahta çıktığında iki yıldır Osmanlı-Avusturya ve Osmanlı-Rusya savaşları devam ediyordu. Bu savaşların Osmanlı açısından amacı Rusya’nın işgal etmiş olduğu Kırım’ı kurtarmak ve Avusturya ile Rusya’nın Osmanlı topraklarını paylaşma projelerine engel olmaktı.