Osmanlı Tarihi (1789-1876)

Yanıt Açıklaması: Tanzimatın öngördüğü amaçlardan biri de vergi adaletiydi. Buna yönelik ilk önlem Muhassıllık Meclisleri’nin kuruluşudur. Tanzimat sonrası Muhassıl gönderilen yerlerde, kurulan meclislere Muhassıllık Meclisleri denmiştir. Gayrimüslim topluluklarının da temsil edildiği bu meclis, valinin denetimine verilmişti. Bu meclisler hatt-ı hüma^yunda vaadedilenlerin gerçekleşmesi için tasarlanmıştı. 25 Ocak 1840 tarihinde gönderilen bir talimatta Muhassılların maiyyetlerinde bir katib-i emlak ve nüfus ile bir tane mal ka^tibi bulunacak ve gittikleri yerlerde öncelikle bir meclis kuracaklardı. Bu meclise beldenin ha^kimi, müftüsü, bir asker zabiti ve vücu^h-ı memleket denilen memleketin ileri gelenlerinden dört kişi, yine metropolit ve kocabaşılardan da birer kişi alınacaktı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’daki medrese talebeleri 10 Mayıs 1876’da derslerini bırakarak Fatih ve Bayezid meydanlarında nümayişler yaptılar. Bu olay Softalar Ayaklanması olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Karadağ Meselesi­’n­in çözümü ­içi­n 8 Kasım 1858’de Avusturya, Fransa, İng­iltere, Rusya ve Prusya i­le Osmanlı Devlet­i arasında bir protokol imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 7 Ekim 1826’da Akkerman Sözleşmesi imzalanmıştır. Buna göre; “Sırbistan’ın özerkliği onaylanacak ve bir anayasa verilecekti. Eflâk-Boğdan’a Rusya’nın da onayıyla yerli beylerden bir voyvoda atanacaktı. Rumeli ve Kafkasya sınırlarında Rusya lehine bazı düzeltmeler yapılacaktı. Rus ticaret gemileri Osmanlı karasularında serbest dolaşma hakkına sahip olacaktı. Bükreş Antlaşması aynen uygulanacaktı.

Yanıt Açıklaması: 1870’te Fener Rum Patrikliği’nden ayrılan Bulgar kilisesinin başpapazlarına verilen unvan Eksarh Bulgar baspapazlık makamıdır.

Yanıt Açıklaması: Mehmed Ali Pasa, Suriye ve Adana’nın da iadesini talep etmiştir. Ayrıca her yıl göndermekte olduğu vergiyi keserek bağımsızlığını ilan etmiştir. Bunun üzerine Sultan II. Mahmud, Rusya’nın da görüsünü aldıktan sonra Mehmed Ali Paşa’ya 21 Nisan 1839’da Nizip Savaşını ilan etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti, KAnuni devrinden itibaren durağan bir döneme girmiştir. Batı'da 14. yüzyıldan iitibaren başlayan Rönesans, Batı dünyası ve nedeniyetini doğurmuştur. Osmanlı devleti Kanuni döneminden itibaren batıdaki bu değişim ve dönüşüme pek önem vermemiş ve izlememiştir.

Yanıt Açıklaması: III. Selim’in tahta çıkmasıyla İsveç ile ittifak Babıali’de yeniden tartışılmaya başlandı. İstanbul’daki İsveç elçisi ve Reisülküttab Raşid Efendi arasındaki müzakereler başarıyla sonuçlandı ve 11 Temmuz 1789’da Osmanlı-İsveç İttifak Sözleşmesi imzalandı.

Yanıt Açıklaması: 1853 yılı Nisan ayı içinde İngiliz, Fransız elçileri ile  Rus elçisi Menchikov, Kutsal Yerler konusunu görüştüler ve konu her üç tarafı da memnun edecek şekilde sonuçlandırıldı. Ancak, Rusya’nın arzusu anlaşmak değildi. Nitekim 5 Mayıs 1853 günü Menchikov, Babıâli’ye bir ultimatom vererek Osmanlı Devleti içindeki Ortodoksların koruyuculuğu hakkının kendilerine tanındığını belirten bir senedin verilmesini istedi. Kabul edilmesi için de beş günlük süre verdi. Osmanlı Hükümeti bu öneriyi reddetti. Menchikov, bütün Rus elçilik mensuplarını da yanına alarak 21 Mayıs 1853 günü İstanbul’dan ayrıldı. Böylece Osmanlı Devleti ile Rusya arasındaki siyasi ilişkiler kesilmiş oldu.

Yanıt Açıklaması: Ruslar Yunanistan’ın bağımsızlığı, Sırbistan ile Eflak- Boğdan’ın imtiyazlarının genişletilmesi, ağır bir tazminat ödenmesi ve Anadolu’da bazı kalelerin kendilerine bırakılmasını içeren tekliflerini 31 Ağustos’ta Osmanlı Devleti’ne ulaştırmışlardır. Osmanlı Devleti, Küçük Kaynarca Antlaşması’ndan sonra imzaladığı en ağır antlaşma sayılabilecek bu antlaşma ile kaybettiği toprakların yanı sıra siyasi ve askeri açıdan büyük prestij kaybetmiştir.

Yanıt Açıklaması: Rusya ile yapılan savaş sonrasında imzalanan Bükreş Antlaşması 1812 de imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa’nın Almanya’ya karşı aldığı büyük yenilgiden sonra Rusya, 31 Ekim 1870’te Paris Antlaşması’nın Karadeniz ile ilgili hükümlerinin geçersiz olduğunu ilan etti. Prusya Başbakanı Bismarck’ın girişimiyle de 17 Ocak 1871’de Londra’da uluslararası bir konferans toplandı. Burada Karadeniz’in tarafsızlığı kaldırıldı.

Yanıt Açıklaması: II. Mahmut ömrünün son günlerinde Mısır’a savaş açılmasına dair ferman vermiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Mahmud, Nizip ye­nilgisinin haberini alamadan 29 Haziran 1839’da öldü. Yerine oğlu Abdülmecid padişah oldu. Sultan Abdülmecid, Mehmed Ali Paşa ile bir uzlaşma aramaya başladı. Mehmed Ali Paşa’yı affettiğini belirten bir hatt-ı hümâyun yayımladı. Padişahın bu iradesi, Akif Efendi ile Kahire’ye yollandı. Akif Efendi Kahire’ye ulaşmadan önce, Kaptanı Derya (Fi­rari) Ahmed Paşa’nın, II. Mahmud’un Hüsrev Paşa tarafından öldürüldüğü ve Hüsrev Paşanın sadrazamlığı zorla aldığı vb. iddialarıyla, Osmanlı donanmasını Mehmed Ali Paşaya teslim etmek için İskenderiye’ye yola çıktığı öğrenildi. Bu durum İstanbul’da daha büyük telaş uyandırdı. Çünkü Osmanlı Devleti, ordusuz ve donanmasız kalmıştı. Kahire’ye gönderilen yeni bir hatt-ı hümâyunda, Mısır’ın babadan evlâda geçmek şartıyla Mehmed Ali Paşa’ya bırakılacağı vaat edilmekteydi. Bu teklif de Mehmed Ali Paşa tarafından reddedildi. Çünkü Mehmed Ali Paşa, bu sırada Nizip zaferini öğrenmişti. Suriye Valiliği vb. diğer taleplerinin de Osmanlı Devleti tarafından kabul edileceğini düşünmekteydi. Mısır’da­ki yabancı devletlerin konsolosları, Mehmed Ali’ye Osmanlı donanmasını geri vermesini tavsiye ettiler. Ancak Mehmed Ali Paşa bu talepleri dikkate almayarak İstanbul’a ultimatom şeklinde mektuplar yazdı. Bu mektuplar üzerine İstanbul’da olağanüstü bir divan toplandı. Divan, Mehmed Ali Paşa’ya Mısır’dan başka Suriye’nin de bırakılmasını kararlaştırdı. Fa­kat tam bu sırada Avrupa devletleri olaya müdahale ettiler. İngiltere ve Fransa, Rusya’nın Hünkar İskelesi Antlaşması’ndan faydalanmak isteyeceğini düşünerek kuşkulanıyorlardı. Bu sebeple, Osmanlı-Mısır anlaşmazlığını uluslararası bir zemine çektiler. İngiltere derhal harekete geçti. Mısır meselesinin ilk aşamasında yaptığı hatayı bir defa daha tekrarlamaya niyeti olmayan İngiltere, Osmanlı Devleti’ni bu kez yalnız bırakmamaya kararlıydı. Doğru yanıt E’ dir.

Yanıt Açıklaması: Özel mülkiyetin herhangi bir bedel ödenmeden, devlet adına alınmasına ‘müsadere’ adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Ocak 1799 tarihli antlaşma 13 madde idi. Antlaşmanın en dikkat çeken maddesi onuncu maddeydi. Bu maddeyle Osmanlı Devleti, Fransa’ya Akdeniz’de bütün limanları kapayacak, Fransızları Mısır’dan kovmak için 13.000 kişilik bir ordu ha- zırlayacak, İngiltere ise hem donanma hem de askerleriyle Fransızların Mısır’dan atılması için Osmanlı Devleti’ne yardım edecekti. Bu ittifak antlaşmasından birkaç gün sonra 21 Ocak 1799 tarihinde de Osmanlı Devleti ile İki Sicilya Krallığı arasında bir ittifak antlaşması imzalandı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti dış borçlar ve bütçe açıkları nedeniyle 1875’de iflasını ilan eder.

Yanıt Açıklaması: III. Selim döneminde, Nizâm-ı Cedîd dar ve geniş iki anlamda kullanılmıştır. Dar anlamda yeni kurulan ordunun adıydı. Geniş anlamda ise III. Selim döneminde yapılan tüm reformları ifade etmekteydi. Kanunî dönemindeki usul ve nizamlara dönülerek tımarlı ve kapıkulu ordularını ıslah etmek ise Lâyihaların içeriğini oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti'nde Tanzimat süreci boyunca etkili olan ve önemli görevleri yerine getiren paşalardan biri de Ali Paşadır. Sultan Abdülaziz'in usul ve kanuna aykırı iradelerini uygulamamştır. Sultan Abdülaziz, Ali Paşayı beğenmekle birlikte sevmezdi. Onun Avrupa devletleri nazarındaki itibarına ve devlet yönetimindeki maharetine inanıp güvendiğinden Ali Paşa'yı ölümüne kadar azletmemiştir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat devrinde yetişen büyük devlet adamlarından sonuncusu olan Âlî Paşa 7 Eylül 1871 tarihinde Bebek’teki yalısında hayatını kaybetmiştir.