Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı

Yanıt Açıklaması: Fatih Sultan Mehmed’in şahsında Osmanlı hükümdarı sultan, hakan ve kayser unvanlarını birleştirmişti. Bu üç meşruiyet kaynağının yanında Osmanlıları sünnî İslâm dünyasının lideri konumuna gelmeleriyle XVI. yüzyılda evrensel hâkimiyet iddiaları somut bir temele dayandı.

Yanıt Açıklaması: Ases: Şehir ve kasabalarda asayişin muhafazası için geceleri kol gezen ve bugünkü polisin ve gece bekçisinin vazifesini gören memurlara denirdi. Bunların görevi, yolun iki tarafında toplanan kalabalığı yarıp umumi yolu açmak ve asker kaçağı eşkıyayı yakalamaktır. Âmirlerine asesbaşı denirdi. Asesler şehir subaşısı‘na bağlı idiler. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar diğer birçok konuda olduğu gibi timar sistemi konusunda da Anadolu Selçuklularındaki iktâ sistemini esas almışlardır. Buna göre doğru cevap C (Anadolu Selçukluları) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devleti ilk defa 1854 yılında dışarıdan borç almıştı.

Yanıt Açıklaması: Yeniçeri isyanları XVIII. yüzyılda da zaman zaman tekrarlandı. Bunların içinde en önemlisi, 1730 yılında yaşanan Patrona Halil isyânıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı donanmasının ilk komutanı (Deryâ Beyi) Karamürsel Alp’tir.

Yanıt Açıklaması: Enderun: Kapı Ağası Saray Ağası Akhadımlar Hasodabaşı Silahdar Çuhadar Rikabdar Dülbendoğlan Birun: Yeniçeri Ağası Miralem Kapıcıbaşı Mirahır Çakırcıbaşı Çaşnigirbaşı Kapıkulu sipahi ağaları Çavuşbaşı Müteferrikalar. Doğru vevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Taht çekişmelerinin devletin ve ülkenin bölünmesine yol açması ihtimaline karşı tahta geçen hanedan mensubunun diğer kardeşlerini veya varsa amca ve amca çocuklarını katlettirmesi yani “kardeş katli” uygulaması, Fatih (II. Mehmed) Kanunnamesinde yer almıştır.

Yanıt Açıklaması: Darü’l-mülk-i kadime: eski bir devlet merkezi; Manisa’nın Saruhanlıların taht şehri olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Târihçi Müneccimbaşı, yaya askerlerine ulûfe verilmesine Sultan Orhan devrinde başlandığını bildirir.

Yanıt Açıklaması: Dış hazine gelirleri, geliri doğrudan merkez hazinesine alınan gelirler, cizye, âdet-i ağnam vergileri ile tuzla, maden, iskele ve liman mukata’aları ve gümrük gelirleridir. İç hazinenin gelir kaynakları, bazı haslar, cizye ve âdet-i ağnam ve diğer bazı mukataa gelirleri, vakıf gelirleri, Mısır eyaletinden gelen vergiler, darphane gelirleri ve çeşitli hediyelerle müsaderelerden elde edilen paralardan oluşuyordu.

Yanıt Açıklaması: Klâsik Osmanlı ordusunu, merkez ve taşra (veyâ eyâlet) kuvvetleri olarak ikiye ayırmak sûretiyle incelemek genel kabul görmüştür. Bununla birlikte, bu ikili ayırım, beylik sürecindeki Osmanlı ordusunu değil, Balkanlara geçişten sonra oluşmaya başlayan ve İstanbul’un fethine kadar uzanan zaman diliminde teşekkül eden ordu yapısını yansıtır.

Yanıt Açıklaması: Sâlyâneli ve Sâlyânesiz eyaletlerin dışında özel statüleri olan bazı yönetimler vardı ki bunlara İmtiyazlı Eyaletler adı verilmekteydi. Beylerbeyilik/Eyalet statüsünde olmayan bu yerler literatürde "imtiyazlı eyalet" olarak geçse de bunlar klasik eyaletlerden farklı, iç işlerinde bağımsız prenslik, hanlık, voyvodalık vb. idi. Bunlar Eflâk, Boğdan, Erdel, Mekke Şerîfliği ve Kırım Hanlığı idi.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı bütçesinin modern bütçeden sayılmamasının temel nedeni geçmişe dönük olmasıdır. Bu bütçe bir yıl sonu mali rapor şeklinde de anlaşılabilir. Geleceğe yönelik bir tasarrufu yoktur. Doğru yanıt 'D'.

Yanıt Açıklaması: Birundaki saray hizmetlileri arasında şunlar vardı: Kapıkulu Piyadeleri (yeniçeriler, topçular, cebeciler vb.), altı bölük halkı da denilen Kapıkulu süvarileri (sipah, silahtar, sağ ulufeciler, sol ulufeciler, sağ garipler, sol garipler), bostanların bakımı ve sahillerin güvenliğinden sorumlu bostancıbaşı ve bostancılar, miralemin idaresindeki mehter takımı, müteferrikabaşı yönetimindeki imtiyazlı aile ve beyliklerin çocukları, ziyafet işleriyle görevli çaşnigirbaşı ve çaşnigirler, çavuşbaşının yönetiminde teşrifat ve ulaklık işlerini gören çavuşlar, saray ahırlarını idare eden mirahur ve maiyeti, çakırcıbaşı yönetiminde av kuşları ve köpeklerini besleyip bakan doğancılar ve seksoncular; darphane eminliği personeli, hassa mimarları örgütü.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İlk dönem Osmanlı Ordusunda kapıkulu ve timarlı sipâhi ordusunun kurulmasına kadar yaya ve müsellem adıyla bilinen askerî birliklerce karşılanmıştır. Buna göre doğru cevap C (Müsellem) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yaylak ve kışlakların çokluğu sebebiyle bölge, göçebe aşiretler için oldukça elverişliydi. Bundan dolayı Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun birçok yöresi kalabalık aşiretlerle meskûndu. Aşiretler arasında sıkı bir dayanışma hâkimdi. Bu özelliklerinden dolayı, Doğu ve Güneydoğuda feodal bir yapı hâkimdi. Bölgede Osmanlı idaresi kurulduğu zaman birçok yerde, aşiret otoritesine dayanan feodal hâkimler uzun yıllardır merkezi otoriteden uzak, bir nevi muhtariyet içerisinde siyasî varlıklarını devam ettirmekte idiler.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Orhan Gâzi’nin oğlu Şehzade Süleyman ilk beylerbeyi idi. Onun ölümünden sonra bu makama Lala Şahin Paşa getirilmiştir.