Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı

Yanıt Açıklaması: Târihçiler, Osmanlıların ilk yayılma sürecini genellikle gazâ ve cihâd anlayışını benimsemiş bir fetihler politikası ile açıklarlar. Bu politika, düzenli ve sürekli silâh altında tutulan muntazam (muvazzaf) bir orduya dayanılarak değil, sefer sırasında toplanan, Osman Bey ve oğulları etrâfında kümelenmiş bulunan aşiretlerin eli silâh tutan insanlarının oluşturduğu bir askerî güçle sürdürülmüştü. Bu düzensiz orduya Âşık Paşa-zâde’nin gâziyân-ı Rûm (Anadolu gâzîleri), ahîyân-ı Rûm (Anadolu Ahîleri), bâciyân-ı Rûm (Anadolu bacıları) ve abdâlân-ı Rûm (Anadolu abdalları) şeklinde zikrettiği dört zümreye mensup insanların da önemli katkıları bulunduğu anlaşılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Düyun-ı Umumi Osmanlı Devleti'nin Kırım savaşından kaynaklanan borçlarını ödeyememesi üzerine bu borçların ödenmesi için yabancılar tarafından kurulmuştur.Devletin önemli gelir kalemlerine bu kurumca el konulmuş olup, kurumun yeni bir borç bulma gibi bir işlevi yoktur. Doğru yanıt 'D'.

Yanıt Açıklaması: Su öşür ürünleri arasında yer almaz

Yanıt Açıklaması: Osmanlı iktisadî sisteminin üç temel ilkesinden (iaşe, gelenekçilik ve fiskalizm) biri olan “fiskalizm, hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarılmaya çalışmak ve ulaştığı düzeyin altına inmesinin de engellemektir.

Yanıt Açıklaması: Meva^cib: Aylık, maaş. Hicri takvime göre kapıkullarına üç ayda bir yapılan maaş ödemesi.

Yanıt Açıklaması: I,III ve V. ifadeler doğru iken, II ve IV. ifadeler yanlıştır. Çünkü, reâyânın,  çiftlik için her yıl ödediği vergi çift bozan vergisi değil resm-i çift vergisi idi. Çift bozan vergisi çiftçinin toprağını bırakıp “terk-i diyar” ettiği takdirde,  bir defaya mahsus olarak ödediği vergiydi. Ayrıca Çiftçi elindeki araziyi satma, hibe ve vakfetme tasarrufuna sahip değildi. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: XVII. YÜZYIL SONLARINA KADAR OSMANLILARDA DEVLET, TOPLUM VE ISLAHAT ANLAYIŞI Kadim düzenin bozulmasına dair esaslı bir tenkit, Âşıkpaşazâde tarafından Fatih devrinde yapılan vakıf ve mülklere yönelik meşhur malî ıslahat çerçevesinde Rum Mehmed Paşa ve Nişancı Mehmed Paşa gibi vezirlere yöneltilmiştir. Onun Osman Gazi’nin sade hayatını ve bıraktığı mirasın mütevazılığını vurgulaması, İnalcık’ın isabetle belirttiği gibi Fatih’in hazineyi doldurmak için aldığı sert malî tedbirlere karşı tepkisinin ifadesidir. Âşıkpaşazâde, bir kâfirin oğlu olarak vasıf­landırdığı Rum Mehmed Paşa’yı İstanbul’un imar ve inşası sürecinde şehre yeni gelenlerin itirazı üzerine kaldırılan ve evlerin mülk olarak değil kira karşılığı tahsis edildiği mukataa usulünü yeniden vaz’ ederek Müslümanların şehri imar etmelerini engellemekle suçlar. Ayrıca onu ulema ve fukaraya verilen yardımları kestiği, Yakup Paşa’yı ise Yahudileri devlet işlerine karıştırdığı için eleştirmektedir.

Yanıt Açıklaması: Köylünün ürettiği mahsuller belirlenirken bolluk ve kıtlık devirlerini dengelemek için üç yıllık ürün ortalaması esas alınır ve bu mahsullerden ne oranda vergi alınacağı ayrı ayrı yazılırdı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılarda arazi ve timar kayıtlarıyla ilgili defterlerin saklandığı devlet dairesine defterhane adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı'da çarşı ve pazardaki fiyatları, alışverişi ve kaliteyi kontrol işlerine ihtisap, bu görevi yürüten kişiye de muhtesip denilmekteydi. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Medrese talebelerine tarih boyunca talib, fakih, mülazim, talebe, tüllab, danişmend, suhte, softa ve müsteid gibi isimler verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Celali isyanları sırasında Anadolu’da yaşayan halkın daha güvenli bölgelere sığınması

Yanıt Açıklaması: Osmanlılardan evvelki Türk-İslâm devletlerinde tahrirler yapılmakta idi. Araplar Mısır’da ve İspanya’da, Selçuklular İran’da, İlhanlılar İran ve Hindistan’da tahrirler yaptırmışlardı. Anadolu Selçuklularının da iktâ sisteminin esası olarak tahrirler yaptırdıkları bilinmektedir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: -

Yanıt Açıklaması: Vakıf işlerini idare etmek üzere tayin olunan kişiye Mütevelli adı verilir. Mütevelli için gerekli vasıfları haiz olan herhangi bir şahıs mütevelli olabilir. Ancak bir vakfın mütevellisine o vakfın nezareti tevcih olunmaz.

Yanıt Açıklaması: Vakıfların kuruluş şekilleri vasiyet, tescil, fiil ve hareketle şeklinde 3 çeşittir. Kişilerin kendi arazilerine ya da herhangi bir şahsın mülkü olmayan alanlarda yaptırdığı çeşmeler, köprüler gibi yapılar gibi kendilerinden doğrudan faydanılan, hukuki ifade ile aynıyla intifa olunan vakıf kuruluşları fiil ve hareketle kurulur. Meselâ, bir kişi kendisine ait bir arsa üzerine câmi veya mescid yaptırsa, burada ezân okutsa, başka insanlarla birlikte cemaat olup bizzat namaz kılsa, yahut kendisi bulunsun bulunmasın burada namaz kılınmasına izin vermiş olsa, artık o mekân vakfedilmiş (vakf­ı lazım) sayılır. Bu tür hareketlerle söz konusu mekânı insanların hizmetine sunduğunu açıkça ortaya koyan kişinin, yaptırdığı cami veya mecsid için ayrıca kadıya (mahkemeye) başvurmasına ve tescil yaptırmasına gerek yoktur. Bu mekân fiilen vakıf haline gelmiş olur.

Yanıt Açıklaması: Sipahi timarında, doğrudan doğruya sipahi tarafından işletilen ve "kılıç yeri" tabir edilen "hassa çiftlikler" ve "hassa çayırlar" vardı. Bağ ve bahçe de hassa ola- bilmektedir. Bizzat sipahiler tarafından işletilen bu çiftliklerin kökeni, Osmanlı öncesinde mevcut olan ma^lika^ne sistemine bağlanmaktadır. Sipahinin kendisi ve ailesi efradı meşgul olmadığı takdirde hassa çiftlikler, sipahi tarafından, mi^ri^ topraklardan ayrılıp, rea^ya^ çiftliklerinden farklı olarak, tamamen şahsi^ ve serbest bir anlaşma usu^lü ile kiraya verilebilirdi.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı bağla­mında modern tarihçilerin “klasik çağ” dediği, devletin zirveye ulaştığı dönem, yani Fatih’ten Kanunî devri ortalarına veya sonlarına kadar süren yaklaşık yüz yıllık devir.

Yanıt Açıklaması: Timur Os manlıların han soyundan olmadığını, diğer beylikler üzerinde egemenlik kurmaya hakkı bulunmadığını, bunun yerine asıl görevleri olan gazâ ile uğraşmaları gerektiğini düşünüyordu.