Final Sınavı - Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilatı

Soru 1:

Kişinin, sâhip olduğu bir malı, diğer insanların faydalanmaları maksadıyla ve Allâh’ın rızâsını gözeterek ebediyyen tahsîs etmesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanmaktadır?

A) Hayır B) Bağış C) Hibe D) Vakıf E) Tahsis

Soru 2:

Osmanlı'da vakıf kurucusu (vâkıf) tarafından hazırlanan ve aynı zamanda hukukî belge niteliği taşıyan nizâm-nâmelere ne ad verilmektedir?

A) Tahrir Defteri B) Tüzük C) Vakfiye D) Kanunname E) Ferman

Soru 3:

IV. Mehmed, 6,5 yaşında pâdişah olunca iktidarı görünüşte ele geçiren kadın sultan kimdir?

A) Mihrimah Sultan B) Bezmiâlem Valide Sultan C) Ayşe Hafsa Valide Sultan D) Nurbanu Sultan E) Kösem Sultan

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı devletinde fetihlerin duraklamasında etkenlerden biri değildir?

A) Batıda Viyana önlerinde Habsburglar tarafından durdurulması B) Doğuda İran platosu ve Safevilerin set oluşturması C) Afrika’da geniş çöl alanlarının ilerlemeye meydan vermemesi D) Hint Okyanusu’nda Portekiz donanmasının çok güçlü olması E) Komşu ülkelerle saldırmazlık anlaşmalarının imzalanması

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisi Kemal Karpat'ın Osmanlı tarihine ilişkin ortaya koyduğu dönemlendirmenin kapsamında yer almamaktadır?

A) Hudut boyları: Uç Beyleri B) Merkezî yarı-feodal dönem C) Taşrada Özerklik ve Ayanlar D) Hükümdarın Otoritesinin İmparatorluktaki Gelişim E) Ulus Devlet Olma Dönemi: Modern Bürokrasi ve Aydınlar

Soru 6:

“'Çözülme' vâkıasını idarî, malî ve ahlâkî boyutlarıyla bir bütün olarak ele almıştır. Çizdiği nisbeten karamsar manzaraya ve sahip olduğu determinizm kokan bakış açısına rağmen, devletin daha önceki belalarda olduğu gibi, bu bunalımı da atlatacağını söylemektedir." Bahsedilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hezarfen Hüseyin Efendi B) Katip Çelebi C) Evliya Çelebi D) Aşıkpaşazade E) İbn-i Haldun

Soru 7:

Osmanlı'da devlete ait vergi ve gelir kaynaklarına ne ad verilmektedir?

A) Vakıf B) İmaret C) Mukataa D) Vakfiye E) Darphane

Soru 8:

Hastahaneler, dâru’ş-şifâlar, kervansaraylar, imâretler (aş-evleri), dâru’l-acezeler, kör evleri, çocuk emzirme yurtları ve cüzamlı yurtları gibi kuruluşlar aşağıdaki vakıf türlerinden hangisinin kapsamına dahil edilmektedir?

A) Dinî hizmetlerin yerine getirilmesi için kurulmuş vakıflar B) Eğitim ve kültür işlerine yardımcı olan vakıflar C) Sivil ve askerî alanda hizmet sunan vakıflar D) İktisâdî ve ticârî alanda hizmet sunan vakıflar E) Sosyal hizmetleri îfâ eden vakıflar

Soru 9:

Mütevelli^nin üzerinde yer alarak, bir tür üst kontrol vazifesi gören vakıf yöneticisine ne ad verilir?

A) Na^zır B) Mu’temed C) Tahsildar D) Ka^tip E) Müfettiş

Soru 10:

Evkâf Nezâreti hangi tarihte kurulmuştur?

A) 1825 B) 1826 C) 1827 D) 1828 E) 1829

Soru 11:

Tekâlif-i şakka, taşra yöneticilerinin gittikleri yerlerde halktan aldıkları ve adâletnâmelerde bid’at olarak nitelenen olağan dışı vergilerin genel adıdır. Aşağıdakilerden hangisi bu vergi şekillerinden biri değildir?

A) Nal-baha B) Yem-baha C) Zahirebaha D) Devir-baha E) Öşür

Soru 12:

Aşağıdakilerden hangisi tımar sisteminin bozulma sebeplerinden biridir ?

A) Savaşta fiilen bulunan kişilerin hakkı olan timarların büyük devlet adamlarının denetimine girmesi B) Hepsi C) Timarlar hak sahiplerine değil ekâbir adamlarına verilmeye başlanmıştır D) Timar sistemi ihmal edilmeye başlamıştır E) Mirî toprakların belirli kişilere verilmesi

Soru 13:

Dirlik olarak tahsis edilen gelirleri nakdî vergilere dönüştürme çabaları Savaşta fiilen bulunan kişilerin hakkı olan timarların büyük devlet adamlarının denetimine girmesi Piyadenin öneminin artışına paralel olarak devletin ücretli asker sayısını arttırması Yukarıdakilerden hangisi/hangileri tımar sisteminin zayıflamasına neden olan gelişmelerdendir?

A) I, II ve III B) I ve III C) II ve III D) Yalnız II E) Yalnız III

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi hayır işlemek ve karşılığında Allah’ın rızasını, dolayısıyla sevap kazanma düşüncesiyle kurulan müsseselerin tamamının ortak adıdır?

A) Vakıf B) Hayrat C) İyilik yapmak D) Yardımlaşmak E) Dayanışma

Soru 15:

Aşağıdakilerden hangisi "Paşmaklık" denilen hasların tevcih edildiği zümreler arasında yer almaz?

A) Padişahın annesi B) Padişahın kız kardeşleri C) Padişahın kızları D) Hasekiler E) Veziriazamlar

Soru 16:

Osmanlı Tarihi için ayrıntılı bir dönemlendirme öneren Kemal Karpat'a göre Osmanlı Tarihi 4 döneme ayrılıp incelenmelidir. Aşağıdakilerden hangisi Karpat'ın önerilerinden biri değildir?

A) Hudut boyları: Uç beyleri, 1299-1402 B) Merkezî yarı-feodal dönem, 1421-1596 C) Klasik dönem, 1453-1566 D) Taşrada Özerklik ve Ayanlar, 1603-1789 E) Ulus Devlet Olma Dönemi: Modern Bürokrasi ve Aydınlar, 1808-1918.

Soru 17:

İlk Osmanlı medresesi aşağıdaki Osmanlı hükümdarlarından hangisinin iktidarında kurulmuştur?

A) Orhan Bey B) I. Mehmed C) II. Murad D) II. Mehmed E) II. Bayezid

Soru 18:

Aşağıdaki kavramlardan hangisi kişinin sahip olduğu malı diğer insanların faydalanması maksadıyla ve Allah’ın rızasını gözeterek ebediyen tahsis etmesidir?

A) Zekat B) Hasenat C) Vakıf D) Hayrat E) İmece

Soru 19:

Osmanlı ilerlemesine set çeken dış güçler göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların Hint Okyanusu'nda mücadele etmek zorunda kaldığı güç unsurudur?

A) Safeviler B) Ruslar C) Habsburglar D) İspanyollar E) Portekizliler

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Mütevellinin görevleri arasında değildir?

A) Vakıfları yönetmek B) Vakfın hukuki sorunlarını takip etmek C) Vakfın muhasebe işlerini kontrol etmek D) Vakfın yazışmalarını yapmak E) Vakıf kurmak