Osmanlı Tarihi (1299-1566)

Yanıt Açıklaması: İslam hukukuna göre Müslüman topraklarda yaşayan gayri Müslim topluluklarından alınan şahsi bir vergidir. Cizye olarak da bilinir ve varlık derecesine göre üç seviyede alınır (a’lâ/yüksek, evsat/orta ve edna/düşük).

Yanıt Açıklaması: Yavuz Sultan Selim

Yanıt Açıklaması: Belgrad, Budin, Rodos ve Erdel Kanuni Sultan Süleyman döneminde fethedilmiştir. Kıbrıs ise 4 Ağustos 1571'de II. Selim tarafından fethedilmiştir. Doğru cevap E seçenğidir.

Yanıt Açıklaması: 1452 Rumeli Hisarının inşası

Yanıt Açıklaması: Memlük topraklarının  fethi Yavuz Sultan Selim devrinde gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Klasik anlamda hilafeti ilk defa benimseyerek konu hakkında alimlerin görüşüne başvuran Osmanlı hükümdarının Kanuni Sultan Süleyman olduğu bilinmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Süleyman günümüzde kendi isminden çok “Kanunî” sıfatıyla bilinir. Bu sıfatı ilk defa Dimitrie Cantemir XVIII. yüzyılda kaleme aldığı Osmanlı tarihinde zikretmiştir. Dolayısıyla doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osman Bey’in ortaya çıkışından yüz yıl sonra kaleme alındığı bilinen ilk Osmanlı kaynağının yazarı Ahmedi'dir.

Yanıt Açıklaması: Kıbrıs'ın Fethi dışında, Preveze Deniz Savaşı, Belgrad'ın Fethi, Rodos'un Fethi ve Malta Kuşatması Sultan Süleyman'ın saltanat döneminde gerçekleşmiştir. Dolayısıyla doğru cevap "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu'da bir kısım Türkmenlerin benimsedikleri kabilevî heterodoks İslam anlayışı, On iki İmam doktrininin farklı bir hüviyet alarak Kızılbaşlık / Alevilik haline dönüşmesi, İnanç farklılığının siyasi emellere alet edilmesi, Anadolu’daki Türkmen boyları üzerinde Safevî propagandasının etkili oması Osmanlı Safevi mücadelesine neden olan gelişmelerdendir. Osmanlılar şii temayüllü bir dünyayı desteklememişler tam aksine Şii temayülüne karşı Sünniliğin koruyuculuğunu üstlenmişlerdir. Dolayısıyla doğru cevap "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Süleyman, 46 yıllık saltanatı boyunca gerçekleştirdiği seferlerle Gazi Sultan lafzına yaraşır bir şekilde savaş esnasında vefat etti. Onun döneminde Osmanlı İmparatorluğu’nun en parlak devrinin yaşlandığı kanaati daha torunu tahtta iken genelleşmişti. idealize edilen bu dönem sonraki kriz yıllarında daha da belirgin hale gelmişti. Zamanla “Altın Çağ” kavramı onun saltanat yıllarını belirtmek için yaygın biçimde kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Buradaki hedefin Rodos olduğu bilinmektedir. Suriye ve Mısır’ın ele geçirilmesinin ardından bu yerlerin İstanbul’la olan deniz bağlantılarının önündeki en önemli engel Rodos’tu

Yanıt Açıklaması: En uzun padişahlık 46 yıl ile Kanuni Sultan Süleyman dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Macar meselesinin belli bir aşamaya geldiği sırada Bozok bölgesinde görünürde Safevi propagandasının yol açtığı büyük bir isyan meydana geldi. Aslında Safevi propagandası ekonomik ve sosyal sebepler dolayısıyla huzursuz hale gelen zümreler üzerinde oldukça tesir ederek onları harekete geçirmişti. 1527’de Karaman’dan Maraş’a kadar uzanan bölgede Hacı Bektaş zaviyesi postnişini Kalender’in, gayrimemnun Türkmenlerle hareket ettiği bir isyan patlak verdi. Bu sırada ileri gelen Safevî ümerasından Ulama Han Osmanlılara, Bitlis hâkimi Şeref Han ise Safevilere sığınmıştı. Bunun üzerine iki devlet sınırında karşılıklı tecavüzler yaşanmaya başlayınca Osmanlılar, Bağdat’ı da hedef alacak sefer hazırlıklarına giriştiler.

Yanıt Açıklaması: I. Selim Tomanbay’a yolladığı mektupta onun adamlarıyla birlikte Osmanlı idaresini kabul etmesini, böyle olduğu takdirde Mısır'dan Şam’a kadar olan bölgenin idaresinin kendisine bırakılacağını ifade etmiştir. Dolayısıyla doğru cevap "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: II. Bayezid’in hayatta olan dört oğlu vardı. Oğullarından en büyük olanı şehzade Ahmed Amasya’da, şehzade Korkut Manisa’da, Şehinşah Konya’da ve Selim Trabzon’da sancak beyi olarak bulunmaktaydı. Yeniçeriler Selim’e biat edince, devlet erkânının da tavsiyeleri ile II. Bayezid tahttan oğlu Selim lehine çekilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dulkadıroğulları problemini tamamen çözmeye karar veren ı. Selim, Rumeli Beylerbeyi Hadım Sinan Paşa idaresindeki bir orduyu Alaüddevle Bey üzerine yolladı; kendisine bölgeyi çok iyi tanıyan Şehsuvaroğlu Ali Bey rehberlik etmekteydi. Bu orduda yaklaşık 10.000 süvari 400 civarında da tüfekli yeniçeri bulunmaktaydı. Alaüddevle’nin ordusu da yaklaşık 10.000 civarında süvariden oluşmaktaydı. İki taraf arasında 12 Haziran’da Turnadağı mevkiinde yapılan savaşı Osmanlı kuvvetleri kazanırken, Alaüddevle Bey bu savaşta hayatını kaybetti. Osmanlı ordusundaki ateşli silahlar ve fiehsuvaroğlu Ali Bey’i gören bazı sipahilerin Osmanlı safına geçmesi, savaşın Osmanlılar lehine kolaylıkla netice vermesine yol açtı. Savaşta hayatını kaybeden Alaüddevle Bey’in kesik başı I. Selim’e gönderildi. I. Selim de bunu bir fetihnâme ile birlikte Memlük sultanı Kanısav Gavri’ye yollamıştır. Bu savaşın ardından Dulkadıroğlu beyliğinin idaresi Şehsuvaroğlu Ali Bey’e bırakılmış, zaferi kazanan Sinan Paşa da vezirliğe getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kemah’ın ele geçirilip, bir Safevi birliğinin mağlup edilmesi 1515 yılının Nisan'ında olmuştur. Halbuki Diyarbakır’ın ele geçirilmesi aynı yılın Eylül’üne rastlar. Bu nedenle bir sonuç olarak düşünülemez.

Yanıt Açıklaması: : I. Selim, Eleşgirt’ten hareketle Makü ve Hoy arasında yer alan Çaldıran tepelerine giderek burada savaş hazırlıklarına başladı.23 Ağustos tarihinde iki ordu karşı karşıya geldi.

Yanıt Açıklaması: I,II, ve III de belirtilen ifadeler söz konusu mücadelenin  sonuçlarıdır. IV ve V deki olaylar nedenlerini ortaya koymaktadır. Doğru cevap B'dir.